Του Λευτέρη Κουσούλη*
Ο δυτικός άνθρωπος, παρά τις σκληρές δοκιμασίες της μέχρι τώρα πορείας του, έχει εξελιχθεί σε αφελή και ράθυμο παρατηρητή. Διαβάζοντας τον κόσμο με τα μάτια του, τον εντάσσει στο πλαίσιο της δικής του οντότητας και επιχειρεί να τον κατανοήσει με βάση τις ορθολογικές σχετικά συντεταγμένες, που κατά τον ίδιο συγκροτούν κάθε κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Έτσι ξεχνάει συχνά, ως αφελής και ράθυμος, ότι δίπλα του, είτε πρόκειται για τη Β. Αφρική είτε πρόκειται για την Ανατολή, ο κόσμος είναι άλλος.
Η Τουρκία είναι ένας άλλος κόσμος. Δεν βρίσκεται σε παραλληλία με τη Δύση. Δεν συμμερίζεται με τους ίδιους όρους την κοινωνική συνύπαρξη, δεν αναγνωρίζει την ιδιαίτερη θέση του ατόμου στο γίγνεσθαι. Και συνακόλουθα, δεν αναγνωρίζει το δικαίωμά του να μάχεται για τη βελτίωση αυτής της θέσης. Με ό,τι σημαίνει αυτό στο μέτωπο των δικαιωμάτων και της ελευθερίας.
Η Τουρκία παρά ταύτα δεν μπορεί να αποφύγει, όποια και αν είναι η ένταση καταστολής της συνείδησης, με πηγές είτε τον ισλαμισμό είτε τις αυταρχικές κρατικές δομές, τη σύγκρουση που θα συγκλονίζει πάντα στο χρόνο κάθε κοινωνία. Η αντίληψη που πρεσβεύει ότι μπορεί σε έναν κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό χώρο να επέλθει ειρήνευση της σύγκρουσης, όπου μια αντίληψη θα επικρατήσει οριστικά και η συμμόρφωση και η υποταγή θα αντέξει στον μακρύ χρόνο, δε μπορεί ποτέ να βρει εφαρμογή.
Αυτό που μπορεί να θεωρείται μοντέρνο στην Τουρκία, μοντέρνο και εκσυγχρονιστικό, φέρει εντός του τον αυταρχισμό και τη βία του κοσμικού κεμαλικού κράτους και από την άλλη πλευρά, αυτό που επιδιώχθηκε και επιδιώκεται ως «λαική συμμετοχή», συνοδεύεται με μια εξουσία που αναιρεί κάθε δυνατότητα εξέλιξης και θεωρεί ότι η επιβολή της κυρίαρχης αντίληψης επιτρέπεται με όλα τα μέσα.
Ο «νικητής» Ερντογάν αντιπροσωπεύει αυτή τη δεύτερη εκδοχή των πραγμάτων. Μέσα στην ατμόσφαιρα της συνολικής κυριαρχίας που εικονικά διαμορφώνεται πλέον, ο δεσποτικός χαρακτήρας μιας κοινωνίας που αδυνατεί να αυτοεκσυγχρονιστεί, θα εγκατασταθεί ως χαρακτηριστικό της φάσης που διανύουμε.
Η καταστολή θα ενταθεί, ο έλεγχος της κοινής γνώμης θα γίνει η πρώτη επιλογή και ο αφανισμός των εκφραστών κάθε άλλης άποψης θα είναι καθημερινή πρακτική.
Εμείς εδώ, ως Έλληνες του παρόντος, σε μια κοινωνία βαθιά ηττημένη, απέναντι σε μια χώρα που η «εχθρότητα» προς τους άλλους είναι προυπόθεση ύπαρξης, οφείλουμε πέρα από την αυτοανασυγκρότησή μας, να υπερασπιζόμαστε αυτό που πραγματικά είναι ιερό: τα δικαιώματα, τη δημοκρατία και την ελευθερία.
* Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας, και τα άρθρα του στο filoftero αναδημοσιεύονται με την δική του άδεια.
No comments:
Post a Comment