Κύπρον ου μ' εθέσπισεν

Ένα καταπληκτικό κείμενο του φίλου μου, συνθέτη Γιώργου Ανδρέου στον λογαριασμό του στο facebook, για μία παράσταση που, λόγω αναγκαστικού εγκλωβισμού μου εις την «ωραίαν νήσον Κύπρον», δυστυχώς θα χάσω. Τα Ημερολόγια Καταστρώματος του Σεφέρη, ίσως τα πιο πολύτιμα βιβλία στη βιβλιοθήκη μου μαζί με το Λεξικό Ελληνικής Γλώσσας Liddell & Scott, είναι μόνιμη πηγή αναφοράς μου εδώ και πολλά καλοκαίρια. Πάντα σκεφτόμουν δε αν θα βρεθεί μουσικός των ημερών μας που, με κάποιον τρόπο, θα μπορέσει να καταπιαστεί με αυτά; Ο Γιώργος, είναι ίσως η καλύτερη απάντηση.

Εν όψει της παράστασης "Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ'-Κύπρον ου μ' εθέσπισεν" - ένα μουσικό μου έργο πάνω στην συγκεκριμένη ποιητική ενότητα του έργου του Γιώργου Σεφέρη, που θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 5 Αυγούστου στο Κάστρο της Καβάλας, στα πλαίσια του φεστιβάλ Φιλίππων (ερμηνεύει η Κορίνα Λεγάκη και χορεύει, σκηνοθετεί και επιμελείται σκηνογραφικά ο Ερμής Μαλκότσης). αισθάνομαι την ανάγκη να γράψω δυο λόγια για τα συγκλονιστικά ποιητικά κείμενα του Ημερολογίου Καταστρώματος Γ'. 

πρώτα η αναφορά στην Κύπρο: Ο Σεφέρης, ένας άνθρωπος που του έχουν στερήσει την πατρίδα του (Σμύρνη) βρίσκει στη μεγαλόνησο το ψυχικό και αισθηματικό πεδίο που του υπαγορεύει την οδυνηρότερη και γλυκύτερη εγγύτητα με την απωλεσμένη πατρίδα του, τον Ελληνισμό Εκτός αλλά και τόσο σπαρακτικά Εντός, ενώ το ένστικτο του σπαρακτικά προειδοποιεί για την επερχόμενη εθνική συμφορά: "...Κάτω απ' τη γέρικη συκομουριά στεγνός ο αγέρας γύρισε / οσμίζονταν παντού φλουριά και μας επούλησε". "Δεν αργεί να καρπίσει τ' αστάχυ. δε χρειάζεται μακρύ καιρό να φουσκώσει της πίκρας το προζύμι, δε χρειάζεται μακρύ καιρό το κακό για να σηκώσει το κεφάλι". Ύστερα είναι η κορυφαία συνομιλία με τον Ευριπίδη. Ο Σεφέρης, συγκλονισμένος από το μεγαλειώδες εύρημα του αρχαίου τραγικού (πως η Ελένη ποτέ δεν πήγε στην Τροία, πως για ένα σύννεφο, ένα είδωλο έγιναν όλα) βρίσκει δημιουργική αφορμή να αναρωτηθεί για το μεγάλο του άλγος, την ιδιοπροσωπία του Ελληνισμού, τον "καημό της Ρωμιοσύνης". "Αιώνες φαρμάκι, γενιές φαρμάκι. «Γραμμή» αντιλάλησε αδιάφορος ο τιμονιέρης". Αλλά και "θα γίνει Ανάσταση μιαν αυγή - πώς λάμπουν την άνοιξη τα δέντρα, θα ροδαμίσει του όρθρου η μαρμαρυγή, θα ξαναγίνει το πέλαγο και πάλι το κύμα θα τινάξει την Αφροδίτη. Είμαστε ο σπόρος που πεθαίνει". Και δίπλα σ' όλα αυτά η σταθερή ποιητική δυναμική του μεγάλου λογοτέχνη, η γλώσσα του, το ήθος που οδηγεί και υπαγορεύει το ύφος. Η διεθνής του (γι' αυτό αυθεντική) ελληνική καταγωγή του έργου του. Η ανθρωπιά του.