Πρωτες σκέψεις για τη νέα κυβέρνηση

Ανησύχησα το απόγευμα της Τετάρτης, όταν μάθαμε ότι ήταν έτοιμος για την Πρωθυπουργία ο Πετσάλνικος. Θύμωσα. Φώναξα. Βλασφήμισα. "Μά είναι δυνατόν", έλεγα, "νά έχουμε πέσει τόσο χαμηλά;".

Η οργή μου δεν αφορούσε το συγκεκριμένο πρόσωπο, άν και η σκέψη και μόνο ότι θα είχαμε πρωθυπουργό μας έναν από τους φωστήρες που εμπνευστηκαν το περιβόητο Δημοψήφισμα, όπως και τον άνθρωπο που όταν ξέσπασε η κρίση είχε την μεγαλειώδη σκέψη να ανοίξει έναν λογαριασμό-κουμπαρά για να "δωσει και να σώσει" ο καθένα μας τη πατρίδα. Η οργή μου αφορούσε τα γνώριμα και τόσο απεχθή πια σε όλους μας πολιτικά παιχνίδια που παίχτηκαν όλες αυτές τις μέρες, και πού έφεραν, την περασμένη Τετάρτη, εκείνο το ολέθριο αποτέλεσμα, συνοδευόμενο και από την τραγική εικόνα, ενός τραγικού πρωθυπουργού, να εκφωνεί ένα ακόμα δακρύβρεχτο διάγγελμα προς έναν λαό που έχει στερέψει μέσα του από κάθε τι.

Αργά το ίδιο βράδυ, όταν έγινε γνωστό ότι ξανάπεσε στο τραπέζι το όνομα του "Παπαδήμου", αναθάρρησα κάπως. Και νομίζω πως οφείλουμε, όλοι εμείς που κατα καιρούς έχουμε εκφραστει με τα πιο σκληρά λόγια εναντίον των βουλευτών μας, συλλογικά, βάζοντάς τους πολλές φορές, όλους μαζί στο ίδιο σακί, να πούμε ότι εάν δεν ήταν για την δική τους άμεση και αγωνιώδη αντίδραση εκείνο το βράδυ, τόσο από το ΠΑΣΟΚ, όσο και από τη Νέα Δημοκρατία, μάλλον είναι βέβαιο ότι σήμερα θα είχαμε ίσως την πιο αστεία κυβέρνηση όλων των εποχών.

Χθές, όταν πιά ήταν σίγουρο ότι τα βρήκαν με τον κ. Παπαδήμο, η ανακούφησή μου έγινε και χαρά. Ισως από ... βεβαισμένο συναισθηματισμό, θα πεί κάποιος, αλλά ήταν τόσο βαρύ το "πράγμα" τον τελευταίο καιρό, που και η ελαχίστη "καλή είδηση" αρκούσε για να σε κάνει να νοιωσεις κάτι που τον τελευταίο καιρό είχες ξεχάσει.

Χαίρομαι που, έστω και στο "τσάκ", γλυτώσαμε το χειρότερο σενάριο, και ελπίζω η λύση-Παπαδήμου, όσο διαρκέσει, να βοηθήσει την Ελλάδα. Τι ξέρει τί μπορεί να επιτύχει αυτή η κυβέρνηση στο διάστημα που θα διαρκέσει η θητεία της. Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη και, με όσους σοβαρούς ανθρωπους συζητώ (κυρίως στο εξωτερικό, αλλά έχουν άριστη γνωση της ελληνικής πραγματικότητας), γνωρίζω ότι θα χρειαστεί να γίνουν πολύ περισσότερα πράγματα από όσα θα μπορουσε να πετύχει ο κ. Παπαδήμος, ώστε να αρχίσει να διαφαίνεται πιθανότητα σωτηρίας.

Τα φίδια απορρίπτουν το παλίο τους δέρμα όταν εκείνο τεντωθεί τόσο πολύ ώστε να μήν εφαρμόζει κανονικά στο σώμα τους, αλλά να είναι πλαδαρό και να περισσεύει. Εμείς, που έχουμε περάσει εδω και πολύ καιρό αυτό το "κριτικό σημείο" τεντώματος, έχουμε ελπίδα διάσωσης μόνο εάν απορρίψουμε εδώ και τώρα (ο καθένας ξεχωριστά, αλλά και όλοι μαζί) το παλό μας δέρμα, και περιμένουμε να φυτρώσει καινούργιο. Πρέπει να κοιταχτούμε με βλέμμα καθάριο στο καθρέφτη, και με γυάλινη ειλικρίνεια να απαντήσουμε στο ερώτημα εάν είμαστε έτοιμοι και μπορούμε να απαλλαγούμε από τον "τεντωμένο" μέχρι εκεί που δεν πήγαινε άλλο, παλιό μας ευατό.

Ο κ. Παπαδήμος περιγράφεται από όσους τον γνωρίζουν καλά, ως, έντιμος και χαμηλών τόνων άνθρωπος, που έχει καλή γνωση των οικονομικών και τραπεζικών ζητημάτων, είναι εργατικός και, όπως μου ειπώθηκε, "διεκπεραιώνει καλά ό,τι του ανατίθεται". Δεν ξέρω πόσο αποφασιστικός και δυναμικός είναι, εάν είναι. Δεν ξέρω εάν είναι άνθρωπος οραματικός - η προαίσθησή μου λέει "όχι" - αλλά σε αυτήν την φάση, που το δέρμα μας έχει "παρα-τεντωθεί" και από το πολύ "όραμα" που μας μπούκωσαν όλοι σχεδόν οι προηγούμενοι, καθώς και όλοι όσοι θέλουν να έρθουν, μου αρκεί ένας άνθρωπος που απλά θα κάνει καλά και υπεύθυνα τη δουλειά του. Ενας άνθρωπος που δεν θα λέει ψέμματα. Που δεν θα "πολιτικίζει" (που ειναι διαφορετικό από το "πολιτικολογεί" - ο πρώτος είναι επικίνδυνος, ο δεύτερος, απλώς φλύαρος). Που θα κάνει τους ξένους συνομιλητές μας να ξαναπιστέψουν ότι κάθονται στο τραπέζι με έναν ειλικρινή άνθρωπο, πού εννοεί αυτό που λέει, και που κάνει αυτό που έχει δεσμευτεί να κάνει.

Νομίζω ότι ο κ. Παπαδήμος είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Και θα είναι απροσμέτρητη η απογοήτευσή μου εάν κάποια μέρα διαπιστώσουμε ότι είναι απλώς, "μία από τα ίδια". Σχεδόν το αποκλείω. Οχι μόνο διότι η μέχρι τώρα πορεία του, σε κάθε αξίωμα που κατείχε, δεν δείχνει ότι είναι άνθρωπος τών πρόσκαιρων δράσεων, αλλά κυρίως διότι προέρχεται από μία σχολή που προτάσσει την "ορθή σκέψη" και την "απλή λογική". Επιπλέον, δεν νομίζω πως έχει και δική του πελατεία που θα πρέπει να ικανοποιήσει, και ελπίζω αυτό να τον βοηθήσει να πάρει όλες εκείνες τις αποφάσεις που πρέπει να πάρει εάν είναι για το καλό του τόπου, όσο σκληρές και αν είναι.

Με φοβίζει, όμως, πρέπει να πώ, η αίσθηση που έχω, και ελπίζω να είναι μόνο τέτοια, ότι ο κ. Παπαδήμος είναι άνθρωπος που γενικά, λόγω του ήπιου χαρακτήρα του και της μεγάλης πίστης του στη συνεννοήση με τους ανθρώπους, επιλέγει να τηρήσει ισορροπίες, παρά να κτυπήσει το χέρι του στο τραπέζι και, εάν χρειαστεί, να συγκρουστεί κιόλας με νοοτροπίες και συμφέροντα.

Το πολυπληθές νεο κυβερνητικό σχήμα, αποτελούμενο μάλιστα από πολλά πρόσωπα που αντικατοπτρίζουν την ανικανότητα και την φαυλότητα της προηγούμενης κατάστασης, ειναι ένα πρώτο, μεγάλο λάθος το οποίο δεν έπρεπε ο κ. Παπαδήμος να επιτρέψει να γίνει. Ο κόσμος περίμενε και ήθελε ένα διαφορετικό κυβερνητικό σχήμα. Μικρό, ευέλικτο, και με πρόσωπα διαφορετικά από εκείνα που προσωποποιούν την πλήρη αποτυχία. Επιπλέον, θα περίμενε κάποιος, σε μία χώρα όπου ορθώς το κράτος θεωρείται αδηφάγο και σπάταλο, ποιός ο λόγος η "πρωτη αρχή" αυτού του κράτους, η κυβέρνηση, να έχει τόσους υπουργούς, άρα τόσους υψηλότατους μισθούς; Ο οικονομολόγος κ. Παπαδήμος, και αυτην την "λεπτομέρεια" όφειλε να την λάβει υπ' όψιν.

Με φοβίζει, επίσης, και με βρίσκει και πολύ στενοχωρημένο, η συμμετοχή στην νέα κυβέρνησή του των βουλευτών του ακροδεξιού, λαικιστικού και ξενοφοβικού Λαικού Ορθόδοξου Συναγερμού. Εχω γράψει σε άλλο μου post ότι θεωρώ τον Γιώργο Καρατζαφέρη ίσως τον πιο επικίνδυνο Ελληνα πολιτικό αυτήν την εποχή, και ειλικρινά μου έχει κάνει πολλή εντύπωση το γεγονός ότι σε μερικά ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης, κυρίως κανάλια, είχε γίνει τον τελευταίο καιρό σχεδόν μόνιμος κάτοικος.

Ο κ. Καρατζαφέρης, όπως και πολλοί από τους προβεβλημένους βουλευτές του, έχουν το αδιαμφισβήτητο ταλέντο να λένε πράγματα, που εάν τα απομονώσει κάποιος από το γενικό, αλλά αδιατάρακτο πλαίσιο της πολιτικής τους φόρμας, θα ακουστούν πολύ λογικά, και θα κάνουν πολλούς άσχετους να αναφωνήσουν "πέιτε τα, χρυσόστομοι". Ο κ. Βορίδης, από την άλλη, είναι μία διαφορετική, νομίζω, περίπτωση πολιτικού. Τα τελευταία χρόνια, ο πολιτικός του λόγος ακούγεται, αλλά και είναι, εμπεριστατωμένος, σίγουρα αντι-λαικίστικος, κάνει λογικές υποθέσεις, τις αναλύει σωστά, και καταλήγει σε στέρεο συμπέρασμα. Δεν ειναι, δηλαδή, ούτε Άδωνης, ούτε Ροντούλης, ούτε Καρατζαφέρης. Είναι, όμως, κάτι άλλο. Ενας πολιτικός που, στα πολιτικά νειάτα του ως στελεχος της ΕΠΕΝ και αρχηγός ακροδεξιών παρατάξεων, που ειχαν συγγενείς απόψεις και τακτικές με τον ναζισμό, και στιγμα, επομένως, της πολιτικής και κοινωνικής του συμπεριφοράς ό,τι απεχθές, βάρβαρο και αντιδημοκρατικό κουβαλά επάνω της ετούτη η κτηνώδης ... ιδεολογία. Πολλές φορές, παρακολουθωντας τον Βορίδη στην τηλεόραση, δεν μπορούσα να πιστεψω ότι ειναι ό ίδιος άνθρωπος που έχω δει σε παλιότερες φωτογραφίες με περιβολή χιτλερικού πρωτοπαλλίκαρου και με αυτοσχέδιους, δολοφονικούς λοστούς στά χέρια. Δεν έχω διαβάσει πουθενά ότι μετανοίωνει για εκείνη τη φάση της ζωής του, ότι αποκηρύσσει τα όσα έκανε τότε, και ότι ο παλιός Βορίδης δεν τον αντιπροσωπεύει σήμερα σε τίποτα.

Η σχετική φωογραφία με τον λοστό-τσεκουρι, είναι αυτή που βλέπετε. Στις 7/11/2010, ο Στέφανος Κασιμάτης στην "Καθημερινή" τον είχε ρωτήσει για αυτήν την σκηνή. Ο κ. Βορίδης, που εικονίζεται με το τζίν, απάντησε:

«Τότε ήμουν γραμματέας της ΕΠΕΝ. Η φωτογραφία είναι κάτω από τα γραφεία μας στην Ακαδημίας. Εχουμε δεχθεί επίθεση αναρχικών, οι οποίοι διαδήλωναν για τον φόνο του Καλτεζά. Τα γραφεία μας έχουν πυρποληθεί και στη γωνία έναν δικό μας τον έχουν τσακίσει στο ξύλο. Εμείς, φοβισμένοι μετά την επίθεση, πηγαίνουμε να τον μαζέψουμε, οπλοφορώντας. Δέχομαι ότι το τσεκούρι είναι όπλο. Οτι το φέρω εκείνη τη στιγμή είναι άδικη πράξη. Πρόθεσή μου όμως ήταν η άμυνα. Αυτό ήταν. Εγώ τώρα τι θέλετε να κάνω; Εσείς, βλέπετε, κρίνετε τη φωτογραφία έξω από τις συνθήκες εποχής...».

Φαίνεται, όμως, πως δεν ηταν ειλικρινής η εξήγησή του, καθώς στις 27 του ίδιου μήνα, στην "Ελευθεροτυπία", ο Τάσος Κωστόπουλος λέει ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε από εκείνον, στις 12 Μαίου του 1985, ενώ ο Βορίδης αναφέρεται σε μία επίθεση εναντίον των γραφειων της ΕΠΕΝ που έγινε, λέει ο Κωστόπουλος, 6 μήνες μετα, δηλαδή τον Νοέμβριο του 1985. (Σχετικό link: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=226000).

Σε αφιέρωμά της στην άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρωπη, η βρετανική Γκάρντιαν είχε συμπεριλάβει και τον βουλευτή του ΛΑΟΣ, και τώρα Υπουργό, κ. Βορίδη. (http://www.guardian.co.uk/gall/0,,711990,00.html).

Οπως και να έχει, πιστευω ότι κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στο λάθος, ακόμα και στο πιο φρικτό, αλλά κυρίως ότι έχει δικαίωμα στη μετάνοια. Επαναλαμβάνω: δεν έχω ακούσει, ή διαβάσει οπουδήποτε, μια δήλωση του κ. Βορίδη που να λέει απλά "έκανα λάθος" και "συγγνώμη". Αντιθετα, σε μια συνέντευξη του πρόσφατα στην Αγγλόφωνη Athens News, χωρίς δισταγμό δηλώνει ότι (εξακολουθεί να) είναι εθνικιστής.

Και για αυτόν τον λόγο, και μόνο, θεωρώ ότι η τοποθέτησή του στη νέα κυβέρνησή μας, είναι ένα τεράστιο, ένα ολέθεριο λάθος. Χθές βράδυ, συνέτρωγα με φίλο δημοσιογράφο από την γερμανική εφημερίδα Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάϊτουνγκ. Μου έλεγε ότι γενικά, στη χώρα του, σε επίπεδο πολιτκού και δημοσιογραφικού κόσμου, η επιλογή του κ. Παπαδήμου έγινε δεκτή "πολύ θετικά", αλλά με προειδοποιησε ταυτόχρονα ότι "η παρουσία ενός παλιού φιλοναζιστή στη κυβέρνησή του, την οποία επισήμανε σήμερα και μία εφημερίδα του Μονάχου, θα δημιουργήσει πολλά, και σοβαρά προβλήματα".

Ταυτόχρονα, ομολογώ πως η εικόνα ενός πράγματι σοβαρού και αξιοπρεπους πρωθυπουργού, που για μένα είναι τέτοιος ο κ. Παπαδήμος, δύσκολα μπορεί να μπεί δίπλα-δίπλα στην εικόνα του άφρονος Αδωνι Γεωργιάδη που, έστω και τώρα, εύχομαι να μήν εκθέσει και ως υπουργός την Ελλάδα (αρκετά το έκανε ώς βουλευτής), συνεχίζοντας να πουλά βιβλία με τη σέσουλα στην τηλεόραση, με έναν παροξυσμό εθνικοφορσύνης, και ένα αμόκ λαικισμού. Ξέρετε κανέναν άλλον υπουργό, άλλης ευρωπαικής χώρας, που να πουλάει βιβλία με το κιλό στη τηλεόραση, και να
ορύεται λες και του'σφαξαν τη μάνα; Αλλά πάλι, ξέρετε σε άλλη πολιτισμένη χωρα του κόσμου, πολιτικό αρχηγό να έχει δικό του κανάλι και (προτού να βιαστείτε να πείτε "Μπερλουσκόνι") να κάνει εκπομπή ο ίδιος κάθε μέρα;

Ναι. Ζουμε σε εποχές που έφυγαν πολλές διαχωριστικές γραμμές. Και είναι καλό που οι περισσότερες έφυγαν.  Υπάρχουν όμως και γραμμές που, εγω προσωπικά, δεν μπορώ να τις "υπερβώ" με τίποτα, όσο και εάν θα έδινα και την ζωή μου ακόμα για να υπερασπιστώ το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να δηλώνει και να εκδηλώνει ελεύθερα (αλλά, οπωσδήποτε, χωρίς βία) την άποψή του και την ιδεολογία του. Οι γραμμες που δεν μπορώ με τίποτα να "υπερβώ", είναι αυτές που μέσα τους είχαν καί έχουν ακόμα, ώς μόνο μέσο επικράτησης και διάδοσης τους, την βία, και τις βρίσκεις στα δύο άκρα, της Δεξιάς και της Αριστεράς.

Ανθρωποι που ευχαρίστως θα έστελναν του μετανάστες στα Μακρονήσια, δεν μου ειναι ευχάριστο να τους βλέπω μέσα σε κυβέρνηση που θα ηθελα να έλεγα και να αισθανόμουν ότι εκπροσωπεί και μένα.

Ο κ. Παπαδήμος έκανε ήδη τις πρώτες του εκπτώσεις. Ισως να μήν είχε και τη δυνατότητα να μήν τις κάνει. Αναλαμβάνει σε εξαιρετικά δύσκολους και περίεργους καιρούς. Ευχομαι, για το καλό όλων μας, αλλά πρώτα για το καλό του τόπου, να είναι και οι τελευταίες.