Thursday, November 11, 2010

Βρήκε το φάρμακό του στο εξωτερικό

Ενας νέος Ελληνας, με λαμπρό επιστμονικό μέλλον, φεύγει από τον τόπο του με κομμένα φτερά, και μόλις πατήσει το πόδι του έξω, νιώθει αμέσως πως μπορεί να πετάξει. Ο ιατρός-ερευνητής Γρηγόρης Λεοντιάδης γεύεται στον Καναδά τον έπαινο και την καταξίωση.




Θρακιώτης γέννημα-θρέμμα ο πρώτος εκλεκτός της καινούργιας σελίδας, εδώ στην «Κυριακάτικη». Τον συνάντησα ένα πρωινό του περασμένου Μαίου στο Τορόντο, κατόπιν παρότρυνσης ενός παιδικού του φίλου, εδώ εις τας Αθήνας, που μόλις του είπα ότι «πάω ταξίδι στον Καναδά», ενθουσιωδώς με παρακάλεσε «να βρεις εκεί τον Γρηγόρη, να σου πει την ιστορία του, και να καταλάβεις γιατί η Ελλάδα χάνει τα καλύτερα παιδιά της».

Πήγα. Τον βρήκα. Και να η ιστορία του.

                                      *********

Η απόσταση μεταξύ Χάμιλτον και Κομοτηνής είναι πάρα πολύ μεγάλη. Ένα απλό «κλικ», όμως, την κατάλληλη στιγμή, είναι μερικές φορές αρκετό για να αποφασίσεις να κάνεις αυτό το ένα βήμα που μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου, και να κάνει την απόσταση μηδαμινή.

Ο Γρηγόρης Λεοντιάδης, 43 χρονών, είναι σήμερα Επίκουρος Καθηγητής (και όχι βοηθός καθηγητή, όπως λανθασμένα έγραψα στην εφημερίδα) στο Τμήμα Γαστρεντερολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου McMaster του Καναδά, που είναι ένα από τα κορυφαία ερευνητικά κέντρα του κόσμου στην ειδικότητα αυτή.

Το 2005 επιλέχθηκε από την διεθνή επιτροπή Emerging Leaders Programme  ως ένας από τους 40 σημαντικότερους στον κόσμο ερευνητές κάτω των 40 ετών στον χώρο της γαστρεντερολογίας.

Ήταν ακόμη εδώ, στην Ελλάδα, όπου είχε ήδη βάλει γερές βάσεις για μέλλον λαμπρό. Ούτε στιγμή δεν σκέφτηκε να ξενιτευτεί, και μάλιστα τόσο μακριά.

Το πάθος του ήταν, και είναι, ή έρευνα. Έχει κάνει σημαντικά βήματα στην μέθοδο της μετα-ανάλυσης.

Είναι, λέει, «σαν δουλειά ντέντεκτιβ», καθώς εξηγει ότι βρίσκει τρόπους να ανακαλύπτει σε έρευνες που έχουν ήδη γίνει, πράγματα που δεν μπόρεσαν να δουν άλλοι.

«Πολλές φορές, ή λύση είναι μπροστά μας, και έχουμε αναπτυξει ειδικές τεχνικές ώστε να ψάχνουμε, να τις βρίσκουμε και να τις αναλύουμε».

Αυτές οι τεχνικές είναι καθιερωμένες παντού. Αλλά από το McMasters ξεκίνησαν, στο Χαμιλτον, και εκεί σήμερα, από τον Γρηγόρη και άλλους λαμπρούς ερευνητές, εξελίσσονται. Το πανεπιστήμιο αυτό, στη συγκεκριμένη σχολή, γεννάει νομπελίστες.

Τελειώνοντας σπουδές και ειδικότητα στην Ελλάδα και έπειτα στην Αγγλία, ο Γρηγόρης κέρδισε τη θέση του λέκτορα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστημιο Θράκης. Όνειρο ζωής, το πανεπιστήμιο, για κάθε νέο γιατρό στην Ελλάδα που κάνει έρευνα και θέλει να την εξελίξει.

Εργάστηκε και ως κλινικός γιατρός, στην Θεσσαλονίκη, όπου η εμπειρία του ήταν μάλλον τραυματική. Εκείνο που τον πλήγωσε πολύ, και τον έφερε σε σύγκρουση, τότε,  με το εκεί ιατρικό κατεστημένο, ήταν «η έλλειψη δεοντολογικού πλαισίου στις κλινικές δοκιμές φαρμάκων». Δοκιμές που, εκτός του ότι απέφεραν πολλά χρήματα στους γιατρούς που πείθονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες να δοκιμάσουν το φάρμακο, δεν είναι βέβαιο ότι λειτουργούν πάντα υπέρ του ασθενούς.

«Χωρίς τις μελέτες αυτές», λέει ο Γρηγόρης Λεοντιάδης, «δεν προχωράει η Επιστήμη. Το ζητούμενο, όμως, είναι ο σχεδιασμός της μελέτης να είναι ηθικός, να είναι πλήρως ενημερωμένος ο ασθενής ότι παίρνει μέρος σε πείραμα».  Όταν υπάρχει ήδη – συμπληρώνει – μία αποδεδειγμένα αποτελεσματική θεραπεία για νόσο σοβαρή, «είναι ανήθικο να συγκρίνεται το υπό δοκιμή φάρμακο με εικονικό φάρμακο, placebo, και όχι με την θεραπεία που ήδη ξέρουμε ως αποτελεσματική».

Ο Γρηγόρης δεν μπήκε στην Ιατρική για να συγκρούεται. Ούτε, όμως, και για να σιωπά.

Ο ελάχιστος χρόνος που του επέτρεπε το ελληνικό πανεπιστημιακό σύστημα να αφιερώσει στην έρευνα, τον έκανε για πρώτη φορά να αρχίσει να καλοβλέπει την πιθανότητα να «φύγει έξω».

Η ερευνητική δουλειά που είχε κάνει ως τότε, ήδη κέντρισε το ενδιαφέρον του Άγγλου Καθηγητή Γαστρεντερολογίας Πόλ Μογιέντι, που είναι ο προιστάμενός του τώρα στο McMaster.

«Με προσέγγισε σε ένα συνέδριο, και μού είπε να έρθω εδώ, στο Χάμιλτον. Τον ευχαρίστησα, αλλά δεν έδειξα ότι με ενδιέφερε. Εκείνος επέμενε όμως και μετέτρεψε την προσφορά θέσης εργασίας σε πρόσκληση να επισκεφθώ το McMasters και να κάνω μια ομιλία εκεί».

Αυτό ήταν! Όταν έφτασε στο Χάμιλτον, και είδε με πόσο ενθουσιασμό  τον υποδέχτηκαν όλοι, κατάλαβε ότι «εδώ θα μείνω».

Οι φίλοι και συνάδελφοί του στην Ελλάδα τον έλεγαν τρελό. «Κέρδισες πανεπιστημιακή θέση εδώ, σίγουρη δουλειά για πάντα, και φεύγεις;» του έλεγαν. Η μάνα του, όπως όλες του οι μανάδες του κόσμου, συννέφιασε.

Εκείνος είχε πάρει όμως την απόφασή του.

«Μόλις εγκαταστάθηκα εδω, ξαφνιάστηκα ακόμα πιο ευχάριστα. Περίμενα να εκτίμηση και αλληλοσεβασμό, αλλα βρήκα ακόμα περισσότερα: ένα περιβάλλον αλληλοθαυμασμού και ευγνωμοσύνης του ενός προς τον άλλον. Αυτοί, με ευχαριστούσαν που ήρθα, και εγώ τους ευχαριστούσα που με δέχτηκαν. Ο ένας χαίρεται για την επιτυχία του άλλου. Δεν υπάρχει κανένας ανταγωνισμός. Καμία κακία».

Ο Γρηγόρης Λεοντιάδης έχει στο McMasters  «άπειρο χρόνο για έρευνα». Στο κανονικό του ωράριο εκεί, κάνει την έρευνα που στην Ελλάδα έκανε «σαν χόμπι, αργά το βράδυ», αφού χρόνος δεν του περίσσευε. Ο χρόνος για έρευνα στο καναδικό πανεπιστήμιο, «είναι προστατευόμενος χρόνος». Αφιερώνει μόνο 2 μέρες την εβδομάδα σε κλινική άσκηση. Τις άλλες 3 σε διάβασμα, διδασκαλία και έρευνα.

Ασχολείται κυρίως με την γαστρορραγία του άνω πεπτικού συστήματος. Και έχει βοηθήσει, με την μετα-ανάλυση που κάνει, και στα ευρήματα στα οποία έχει καταλήξει, στο να οριστούν οι κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση της γαστρορραγίας.

                                      **********

Όσοι έχουμε ζήσει και εργαστεί στο εξωτερικό, «μάθαμε» ότι όταν κάτι δεν πάει καλά στον τόπο μας ό πόνος είναι διπλός. Πρώτον, διότι ξέρεις ότι για αυτά που τον κατηγορούν οι ξένοι, τις περισσότερες φορές, αν όχι όλες, έχουν δίκιο. Και δεύτερον, διότι αισθάνεσαι την ανάγκη, όντας ξενιτεμένος, αυτό το κακό και άσχημο πρόσωπο της πατρίδας σου να το υπερασπιστείς.

Έχω μπροστά μου έναν άνθρωπο ήρεμο και σίγουρο. Και έχει να δω τέτοιον στη χώρα μου. Πίνουμε τον καφέ μας και συζητάμε για την Ελλάδα.

«Φίλοι από την πατρίδα με ρωτάνε πως είναι η ζωή εδώ στον Καναδά, γιατί θέλουν νάρθουν. Μερικοί το σκέφτονται κιόλας πολύ σοβαρά. Με στενοχωρεί πολύ που, όπου πάω, όλοι εδώ με ρωτάνε για τη χώρα μου. Έχουν σχηματίσει από τα μέσα ενημέρωσης μια πολύ δυσάρεστη εικόνα για αυτήν. Λένε ότι η είναι μία χώρα ανοργάνωτη, όπου κυριαρχεί η αναρχία, επικίνδυνη για τουρίστες, και γι’ αυτό πολλοί Καναδοί άλλαξαν γνώμη και δεν κατέβηκαν το καλοκαίρι στην Ελλάδα. Μας εντάσσουν στην ίδια κατηγορία επικινδυνότητας με το Αφγανιστάν».

Η ώρα πέρασε, και η μαμά, που είχε έρθει από την Κομοτηνή για να δει τον λεβέντη της, γύρισε από μια μικρή βόλτα που έκανε στη πόλη. Συστηθήκαμε, και αμέσως μου … ζήτησε ρουσφέτι.

«Αχ, κύριε Μιχαηλίδη μου, πείστε τον Γρηγόρη να επιστρέψει στην Ελλάδα μας. Ωραία είναι και εδώ, αλλά εκεί τον έχουμε ανάγκη…».

Δεν ηξερα πως ν’ αντιδράσω, τι να πω. Με κυρίευσε, μόνο, η στενοχώρια. Και έφυγα χαμογελώντας θεατρικά, μη τη προδώσω…

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ:

Πρώτο feedback, από τον Καναδά. Ο Γρηγόρης, κάνει μία διευκρίνιση, διορθωνοντας μία … συναισθηματική μου εντύπωση.

Είπαμε, εδώ, η δημοσιογραφία μας θα έχει συνέχεια.

«Επίσης, προφανώς σου έδωσα λανθασμένη εντύπωση γαι την σταση της μητέρας μου, αν και αυτό δεν διορθώνεται ευκολα πια. Η μητέρα μου ασφαλώς και πονάει που είμαι μακριά της. Φυσικά και ελπίζει οτι στο μέλλον κατι θα αλλάξει στον Ελληνικό ακαδημαϊκό χωρο έτσι ώστε να μπορέσω να επιστρέψω στην πατρίδα μου απολαμβανοντας τις συνθήκες εργασίας που προς το παρόν μπορώ να βρώ μονο στο εξωτερικό. Όμως αυτό που την ξεχωρίζει από την «κλασική Ελληνίδα μαμα» είναι ότι ουτε μια φορά δεν μου ζητησε να μην φύγω ή να επιστρέψω στην Ελλάδα. Ούτε μια φορά! Το αντίθετο μάλιστα! Όταν αντιλήφθηκε ότι δισταζα να δεχθώ τη θεση γιατι ανησυχούσα γι αυτήν, έκανε ό,τι μπορούσε για να με πείσει ότι δεν έχει πρόβλημα. Συνεχώς μου τονίζει οτι για αυτήν έχει μεγαλύτερη σημασία να είμαι ευτυχισμένος κανοντας υψηλού επιπέδου έρευνα για να «σώσω τον κοσμο», παρά να με έχει κοντά της για να μη νιώθει μοναξιά. Αυτή είναι η ιδανική - αλλά εξαιρετικά σπανια – μορφή Aγάπης της Mάνας.
Και παλι σε ευχαριστώ,

Γρηγόρης».

(Το κομμάτι αυτό δημοσιεύτηκε στη νέα σελίδα "ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΡΓΑ & ΗΜΕΡΕΣ" στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" της 7ης Νοεμβρίου 2010).

No comments:

Post a Comment

Ο Νορβηγός ζογκλέρ*

  Στο τρένο, Παρασκευή κατά τις 11.30 το πρωί, από Κηφισιά-Μοναστηράκι. Ως το Ηράκλειο είχε γεμίσει το βαγόνι μας. «Ποιοι είμαστε;», θα αναρ...