Μαμά, σε βρηκα στο National Geographic! (*)

Ο επίλογος άρχισε να γράφεται Αυγουστο στη Κύπρο. Εκεί, για χρόνια, οι μνήμες είχαν σβήσει κάθε τι πρωθύστερο. Τα παιδικά χρόνια στη Λεμεσό, τα σχολικά στό Βαρώσι, τον πρώτο μα όχι τελευταίο έρωτα της ζωής της. Ο πρώτος θάνατος πλημμυρισε με μίσος και φόβο ό,τι αγαπούσε. Πέτρα μαύρη έρριξε πίσω της, και ορκίστηκε να μη ξαναγυρίσει.

Με αυτό το κενό πίκρας, κύλησαν χρόνια πολλά. Κι όσο γλύκαιναν οι ρυτίδες στο πανέμορφο πρόσωπό της, τόσο έβλεπα να πλησιάζει, αργά-αργά, η ελογημένη, έλεγα, μέρα που θα επέστρεφε, για να κατανικήσει τα φαντάσματα και τίς άσχημες μνημες του παρελθόντος.

Γύρισε πράγματι. Αυγουστο μηνα του 2000. Με πληγωμένο ανεπανόρθωτα το σώμα, αλλά με τη ψυχή πλημμυρισμένη αγάπη για τον τόποι που, έναν Ιούλιο του 1936, της χάρισε το ωραιότερο εί Γης δώρο: τη Ζωή.

Ήμουν βέβαιος. Υπέκυψε στις πιέσεις μου ναπεράσουμε μαζί στη Κύπρο λίγες μέρες,  για έναν μόνο λόγο: Να κάνει η ίδια το μνημόσυνό της πρίν πεθάνει!

Ήξερα ότι οι πόνοι ήταν αφόρητοι. Τους αισθανόμουν. Αλλά είχε μιαν ήρεμη γαλήνη η όψη της - τόση, που με γέμιζε συγκίνηση ανείπωτη. Πήγα μια μέρα στον Απόστολο Ανδρέα. Εκείνη δεν μπορούσε. Και της έφερα αγιασμό, με ελπίδα ίασης. Δεν τον άγγιξε καν. Και μου διηγήθηκε πως γνωρίστηκαν, εκεί, πρώτη φορά με τον μπαμπά. Ηταν νυχτα, και ένας λαγός περασε απότομα τον δρόμο. Ο μπαμπάς νόμισε πως τον σκότωσε, και κατέβηκε να τον μαζέψει. Η μαμά προσευχήθηκε να γλυτώσουν το στιφάδο, και ο Θεός την άκουσε, φαίνεται. Ο τυχερός λαγός, έφερε αμήχανη ευφορία στο φοβισμένο ζεύγος. Εκεί, θα πρέπει να έπεσε καί το πρώτο φιλί. Δεν διασταυρώθηκε, όμως ποτέ η πληροφορία. Τότε, οι άνθρωποι φύλαγαν καλά τα μυστικά τους...

Φύγαμε από την Κύπρο προς διαφορετικές κατευθυνσεις. Η Κάλια πρός το Μάντσεστερ, όπου θα συνέχιζε τις θεραπείες της. Εγώ, πρός την Αθηνα, και από εκεί για το Σίδνευ, όπου θα κάλυπτα για την "Ελευθεροτυπία" το μη αμιγώς αθλητικό ρεπορτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων.

Μια μέρα, περπατώντας εκεί στους δρόμους της πόλης, είδα έξω από ένα μαγαζί, σε ένα κιβώτιο χάμω, στο πεζοδρόμιο, παλιά τεύχη του περιοδικού National Geographic. Θυμήθηκα πως η Κάλια είχε φωτογραφηθεί κάποτε για το περιοδικό, όταν ήταν μαθήτρια στο Βαρώσι, σε ένα αφιέρωμα για τη Κύπρο, με την λεζάντα "μια καλλονή του νησιού". Η γιαγιά Ευα, μου είχε πεί κάποτε, ότι ένας Αμερικανός εκατομμυριούχος, που ειχε δεί τη μάνα μου στο εξώφυλλο του περιοδικού, την είχε ερωτευθει παράφωρα, και είχε κινησει γή και ουρανό για να την βρεί και να την παντρευτεί. Την βρήκε. Αλλά η Κάλια ήταν ανένδοτη. Είχε προλάβει να ερωτευθεί τον άνθρωπο που νόμιζε πως είχε σκοτώσει τον λαγό στο Ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα...



Πόσες φορές δεν είχα αναζητήσει εκείνο το τεύχος. Ειχε εξαντληθει, μου ειχαν πεί σε απάντηση μιας επιστολής που έστειλα στο Naional Geographic.

Αρχισα λοιπόν, στο Σίδνευ, να ψάχνω σ' εκείνο το χάρτινο κιβώτιο και, όπως συμβαίνει συχνά στα παραμύθια, βρηκα το τεύχος με την "καλλονή της Κύπρου", την μάνα μου, σέ ένα μεγάλο αφιέρωμα του περιοδικού στην Κύπρο, "Ενα Ειδυλλιακό Νησί σε Ταραγμένη Θάλασσα". Τρελλάθηκα από τη χαρά μου. Πέταγα. Την πήρα τηλεφωνο. "Μαμά, σε βρηκα στο National Geographic". Δεν είχε δει ποτέ εκείνες τις φωτογραφίες της τυπωμένες. Που να βρείς το περιοδικό στη Κύπρο; Και που να βρεις και τα λεφτα να το αγοράσεις; Χάρηκε η καυμένη. Σαν παιδί έκανε. "Οταν έρθεις με το καλό, να μου το φέρεις", είπε.

Πήρα, αργότερα, και τα αδέρφια μου στο Μάντσεστερ,  και τους ανακοίνωσα τα συγκλονιστικά νέα. Δεν γεύτηκα, όμως, ανάλογη χαρά από την άλλη άκρη της γραμμής. Τα μαντάτα απ' εκεί ήταν άσχημα. Η μάνα είχε πόνους στη κοιλιά, μεγάλους, δεν έτρωγε τίποτα, και θα έμπαινε την άλλη μέρα στο νοσκομείο του Λίβερπουλ για να της αλλάξουν ένα στέντ. Η κατάσταση ηταν δύσκολη.

Ολο το βράδυ προσευχήθηκα. Την άλλη μέρα, τα νέα ηταν καλύτερα. Πήγε καλά η μικροεπέμβαση, αλλά είναι ακόμα σε καταστολή. Οι γιατροί είπαν "θα το ξεπεράσει". Νάρθω;", ρώτησα. "Οχι", με καθησύχασαν.

Το μεσημέρι πήγαμε με τον Σεραφείμ Φυντανίδη στο Ολυμπιακό Σταδιο. Ειχαν αρχίσει οι αγωνες στίβου, καί έτρεχε στον τελικό των 200μ ο δικός μας, Κώστας Κεντέρης. Τί χαρά κάναμε όταν νίκησε και πήρε το χρυσό μετάλλιο.  Ηταν απίστευτο αυτό που συνέβαινε.

Βγήκαμε έξω από το Σταδιο περιχαρείς, να ανάψουμε ένα τσιγάρο - μέσα απαγορευόταν - και να επιστρεψουμε γαι την απονομή. Τότε, κτυπησε το κινητό μου τηλέφωνο. Ηταν η αδελφή μου από το νοσοκομείο του Λίβερπουλ. "Πρέπει νάρθεις", είπε κοφτά, και ο κόσμος χάθηκε κάτω από τα πόδια μου.

Το ταξίδι έμοιαζε ατέλειωτο. Σίδνευ-Μπανκόκ-Λονδίνο, και από εκεί, τρένο για το Λίβερπουλ. Με μια συνεχή πρόσευχή. Να προλάβω, τουλάχιστον, να της πώ πόσο την αγαπώ, και να της δείξω το αφιέρωμα του National Geographic...


*Η Κάλια έφυγε δύο ώρες αφότου έφτασα στο νοσοκομείο. Είμασταν και οι τρείς δίπλα της. Η Ρούλα, ο Ζήνωνας, κι εγω. Ηταν 30 Σεπτεμβρίου 2000.