ΩΡΑΙΟ SUCCESS STORY!... (Περί πλεονάσματος ο λόγος)

Πριν από λίγες μέρες, ένας καλός φίλος, ευθυγραμμισμένος και αυτός με εκείνους που είναι σκεπτικοί ως προς το πόσο πραγματικά, ή για να το πω πιο κομψά, πόσο «μη μαγειρεμένα», είναι τα στοιχεία που αφορούν το πρωτογενές πλεόνασμα αλλά και το έλλειμμα της διακυβέρνησης για το 2013, όπως ανακοινώθηκαν και επιβεβαιώθηκαν την εβδομάδα αυτήν από την Eurostat, μου έστειλε ένα mail επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, και τα εξής:

«Εσύ Χρήστο μου,  που παρακολουθείς έγκυρα sites μόνο (σ.σ.: με ειρωνεύεται εδώ ο φίλος διότι πράγματι δεν «αγγίζω» κάν πολλά από τα ελληνικά, δήθεν ενημερωτικά sites, newsit, newsbomb, iefimerida, zougla κλπ, που διαβάζει εκείνος και μου στέλνει διάφορα δημοσιεύματά τους), μπορείς σαν μορφωμένο άτομο να μου λύσεις μια απορία;

Tο Κράτος έχει διαφυλάξει 3,5 δις που χρωστάει σε προμηθευτές και έχει και τα χρήματα των 120.000 συντάξεων που είναι καθυστερημένες και μετά από αυτές τις οφειλές έχει και πλεόνασμα;  Αν τα έχει αυτά τα 5,5 δις στην άκρη, τότε γιατί δεν τα ξοφλάει ; Αν δεν τα έχει και τα χρωστάει, αυτό λέγεται πλεόνασμα για σένα ;

Άσε τον Κύρτσο τι λέει ...    Μπορείς σε παρακαλώ πολύ να μου απαντήσεις στην πολύ basic απορία μου ; μπορεί να κάνω εγώ λάθος και εκ προοιμίου σου λέω ότι το θεωρώ πιθανόν. Αλλά αυτή την απορία δεν μου την έλυσε ούτε ο Σύριζα ούτε κανένας.»

Σήμερα, του απάντησα:

Λοιπόν, μετά από ένα εκτενές ψάξιμο, και με την βοήθεια του @LSEEurocrisis, το Twitter μιας ομάδας από το LSE που κάνει monitor ό,τι γράφεται στον ευρωπαϊκό Τύπο για την κρίση στην ΕΕ, είδα αυτό το δημοσίευμα από το οικονομικό blog της Guardian, που την θεωρώ από τις πιο έγκυρες και σοβαρές εφημερίδες στον κόσμο, και ξέρω ότι σ' αυτό το blog γράφουν πράγματι κορυφαίοι οικονομολόγοι και όχι σαν κάτι εγώριους τσαρλατάνους εδω.

http://gu.com/p/3zkv8/tw

Έχω να σου πω, λοιπόν, ότι σύμφωνα με όσα γράφει εδω ο Larry Elliot, αρχισυντάκτης του οικονομικού ρεπορτάζ της εφημερίδας, έχεις απόλυτο δίκιο (κατά την κρίση μου) στα όσα ανέφερες. 

Νομίζω πως σου το έχω ξαναπεί, και το τουιτάτρισα και πριν λίγο: Εγώ δεν είμαι ούτε από τους μεμψιμοιρους που χαίρονται όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά για τον τόπο, ούτε και με τους χούλιγκαν που πανηγυρίζουν ακόμα κι όταν κερδίζουμε με όχι καθαρό τρόπο.

Νασαι καλά,

Χρήστος.

Και εδώ, τώρα, προσπαθώ να μεταφράσω όσο καλά μπορώ το άρθρο της Guardian:

«Με πονηρές λογιστικές πράξεις τα έκανε θάλασσα εξ αρχής η Ελλάδα. Τώρα, κι άλλες τέτοιες λογιστικές πονηριές χρησιμοποιούνται για να καλύψουν την κάκιστη κατάσταση των δημόσιων οικονομικών του έθνους.

Όταν η κυβέρνηση στην Αθήνα ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι τρέχει με πλεόνασμα στον πρωτογενή της προϋπολογισμό – κάτι που αποτελεί ένδειξη υγιούς οικονομίας και που το μετράς χωρίς να λαμβάνεις υπ’ όψιν την αποπληρωμή τόκων – αυτό μπορούσε να το κάνει μόνο εάν κατέγραφε ως ενεργητικό περισσότερα  από 3 δις ευρώ που οφείλει, και με μεγάλη καθυστέρηση μάλιστα, σε νοσοκομεία και ταμεία κοινωνικών ασφαλίσεων. Χωρίς αυτήν την δημιουργική λογιστική, η Ελλάδα θα είχε πρωτογενές έλλειμμα, όχι πλεόνασμα.

Προς έκπληξή μου, οι Βρυξέλλες φαίνεται πως υποβοηθούν και παρακινούν αυτήν την αλχημεία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν), επισημοποίησε το πρωτογενές πλεόνασμα και επαίνεσε την ελληνική κυβέρνηση για την αποφασιστικότητά της να λάβει σκληρές αποφάσεις που έχουν επαναφέρει την οικονομία της χώρας στον σωστό δρόμο.

Αλλά, τα ψιλά γράμματα δείχνουν ότι: το γενικό (συνολικό) έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ελλάδος κατά το 2013 ήταν 23 δις ευρώ, από τα οποία μόλις τα 7,2 δις ήταν για αποπληρωμή τόκων. Αυτό, μας κάνει ένα πρωτογενές έλλειμμα σχεδόν 16 δις ευρώ. Και μόνο λοιπόν να εξαιρέσεις το κόστος της «μιας και έξω» υποστήριξης του τραπεζικού τομέα, αξίας 9,5% της εθνικής παραγωγής, καθώς και μεταφορές (χρημάτων, πόρων) από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης αντίστοιχες με το 1,5% του ΑΕΠ, Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, (από κέρδη των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων), αυτό θα μας δώσει ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 0,8% του ΑΕΠ.

Το γεγονός ότι αυτή η μεθοδολογία χρησιμοποιείται μόνο και αποκλειστικά για την Ελλάδα, λέει πολλά. Τα οικονομικά της χώρας εμφανίζονται ως success story (δηλαδή, ως επιτυχημένη έκβαση), και όμως η πραγματικότητα είναι ότι η οικονομία έχει συρρικνωθεί κατά 23%, η «εγχώρια ζήτηση» (με άλλα λόγια, η αγοραστική δύναμη του κόσμου), εξαιτίας της περικοπής μισθών και της λιτότητας έχει μαραθεί, και ένα εθνικό χρέος που αντιστοιχεί στο 170% του ΑΕΠ, θα χρειαστεί ή «αμνηστία» (δηλαδή, διαγραφή, να το ξεγράψουμε), ή τρίτο μνημόνιο.

Ωραίο success story.»

Το ερώτημα, λοιπόν, του φίλου μου, απαντάται νομίζω από τον Larry Elliot της Guardian, και μάλιστα σε πολύ λίγες, περιεκτικές γραμμές, χωρίς πολύπλοκα νοήματα και συνηθισμένους αστερίσκους.

Η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει αυτό το πλεόνασμα που λένε, αλλά μόνο 0,8%. Δεν είναι κακό, αλλά δεν είναι και τόσο που να δικαιολογεί πανηγυρισμούς και μοίρασμα χρημάτων σε συνταξιούχους και ένστολους. Να τα δώσουν, αλλά να μην φουσκώνουν το ταμείο από τα οποία θα τα πάρουν. Και οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, να μην είναι επιλεκτικά αυστηροί, ή επιλεκτικά ελαστικοί μαζί μας. Δίκαιοι να είναι, και ας πονάει. Έχει δίκιο ο Elliot. Με ψέματα μπήκαμε στην Ευρωζώνη. Ας μη μείνουμε σε αυτήν πάλι με ψέματα.

ΥΓ: Αντίλογος, ασφαλώς και υπάρχει. Οικονομολόγος δεν είμαι. Κοινή λογική, νομίζω πως διαθέτω. Μάλλον με έχουν βοηθήσει οι σπουδές μου, μέχρι και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, στα Μαθματικά, στην Στατιστική και στην Οικονομετρία. Ό,τι γράφει με απλά λόγια ο Elliot, it makes sense. Ό,τι έχω ακούσει και διαβάσει από κυβερνητικά χείλη εδώ και από κοινοτικά στις Βρυξέλλες, it doesn't.

Υπάρχει και κάτι άλλο που μπορεί να βάλει πολλά πράγματα σε τάξη. Ένα βιβλίο, το How to Lie With Statistics (Πως να Λες Ψέματα με την Στατιστική) του Darrell Huff, που μου το σύστησε ως Free Reading ο επιβλέπων καθηγητής μου στο Πανεπιστήμιο του Κent, στο Canterbury, Chris Hale, όταν έκανα το Master's μου στο Quantitative Social Science.