ΤΟΝ ΓΝΩΡΙΣΑ πριν από περίπου δύο χρόνια στις Σέρρες, διευθυντής του εκεί ΔΗΠΕΘΕ εκείνος, ναυαγός η αφεντιά μου ενός παράτολμου τηλεοπτικού ταξιδιού με σκαρί σάπιο, κι αρχίσαμε ν' ανταλλάσσουμε (κάποτε και διά της σιωπής) άγραφα και άλαλα ποιήματα. Πίναμε, επίσης. Κρασί απρόσεχτης εμφιάλωσης και τσίπουρο προσεγμένης. «Να κάνουμε κάποτε μια συνέντευξη» έλεγα. «Οποτε θες» απαντούσε. Και να, τώρα, «δι' αλληλογραφίας», όπως με τους Κατσιμιχαίους προ μηνός, η συνάντηση με τον Θοδωρή Γκόνη. Ιντερνετική. Ωστε να έχει ο καθένας τον χρόνο και τον χώρο του. Το προνόμιο αυτό, ως οικοδεσπότης, το μοιράζομαι μόνο με όσους δεν χρειάζεται, αναγκαστικά, να βρεθούμε για να συνεννοηθούμε.
Ναι, πέρασαν κιόλας δύο χρόνια. Για φαντάσου!
@Τώρα, πού σε βρίσκω;
Στην Καβάλα. Στο Φεστιβάλ Φιλίππων Θάσου. Στον Παπαδιαμάντη. Στα καλά νερά, στα κείμενά του, στη χαμηλή ματιά του.
@Και σε ποια κατάσταση;
Αθλητική. Πολεμική. Σε ετοιμότητα, θέλω να πιστεύω.
@Η Καβάλα πέφτει. Ο Πανσερραϊκός ανεβαίνει. Εντάξει είσαι, ισόπαλος!
Και η Καβάλα και οι Σέρρρες ελπίζω-πιστεύω, το αξίζουν να είναι πολύ πιο ψηλά από τα σημερινά ποδοσφαιρικά πράγματα. Πώς το κατάντησαν το ποδόσφαιρο...
@Θέλεις να ανοίξουμε και το κεφάλαιο «ΑΕΚ»; Ή πονάει κι αυτό και να το αφήσουμε;
Λέω να πάρουμε ένα τρανζίστορ και να πάμε στο «ξεπατωμένο οικόπεδο» στη Νέα Φιλαδέλφεια, να περπατάμε πάνω κάτω ακούγοντας ένα ματς της δεκαετίας του '80. Να πανηγυρίσουμε ξανά από την αρχή τα γκολ του Χάρη Κοπιτσή...
@Αρχίζοντας από τα «βαρέα κι ανθυγιεινά», πες μου, κύριε, έχοντας σπουδάσει οικονομικά, πώς την αναλύεις την κρίση μας;
Σαν κάτι απολύτως φυσιολογικό. Αν θυμηθούμε τα παλιά μαθήματα πολιτικής οικονομίας: ο καπιταλισμός, ο καπιταλιστής, και το σχοινί που θα κρεμαστεί θα το πουλήσει.
@Θα βγούμε απ' αυτήν; Και πώς;
Νομίζω πηγαίνοντας στο ραντεβού με το πρόβλημα. Μη αποφεύγοντάς το. Κρατώντας για ανθοδέσμη την εργασία μας, τη συνέπεια, τη σιωπή τώρα όσο ποτέ φωναχτά, την αγάπη για τον τόπο μας.
@Πώς έχει επηρεάσει εσένα -και πρακτικά- αυτή η κρίση;
Εργαζόμενος στο θέατρο, στο ελληνικό θέατρο, νιώθω βετεράνος στη δυσκολία, συνηθισμένος. Το μόνο που συμβαίνει τώρα είναι ότι δίπλα μου, μπροστά μου, συναντώ περισσότερους ανθρώπους στην ίδια θέση με μένα.
@Πώς το αντιμετωπίζεις αυτό;
Με την εργασία, όπως πάντα. Κλέβοντας ξανά και ξανά τους παλιούς δασκάλους, τώρα ακόμα πιο πολύ. Ας σφυρίζουν οι συναγερμοί, δεν τους φοβάμαι.
@Τι σ' έχει ενοχλήσει πιο πολύ όλο αυτό το διάστημα;
Ενα είδος κλάματος, μια κακομοιριά από ανθρώπους που δεν το περίμενα. Μια έλλειψη αρχοντιάς στη δυσκολία. Επίσης, είναι ενοχλητικό πολύ να είναι τιμητές σήμερα άνθρωποι οι οποίοι έχουν τις μεγαλύτερες ευθύνες για όλο αυτό που ζούμε τώρα και να βγαίνουν και να ομιλούν με περίσσιο θράσος. Είναι αξιοθαύμαστοι! Οσο τους θαυμάζω τόσο δεν τους εκτιμώ.
@Δείξε μου κάτι αισιόδοξο, που μπορεί εγώ να μην έχω δει.
Τους ανθρώπους που σκύβουν, επιστρέφουν στον τόπο τους, τον ανακαλύπτουν ξανά κι αυτός, χωρίς καμία κακία, φέρνει στο τραπέζι «τον μόσχον το σιτευτό».
@Η κρίση έχει παρεισφρήσει στην ποίησή σου;
Θέλω να πιστεύω πως όχι επιφανειακά. Θέλει τον χρόνο του «το καλό» για να στάξει, να σταλάξει, να κατασταλάξει, να σε αλλάξει.
@Τι τραγούδια ακούς αυτόν τον καιρό;
«Τραγούδια του Θεού» - Παπαδιαμάντη. Αλλά και Βαμβακάρη, τις πρώτες εκτελέσεις τραγουδισμένες από τον ίδιο. Και Amy Winehouse, τι κρίμα!
@Από την «προηγούμενη» (προ κρίσης) ζωή μας, τι θα ήθελες να κρατήσουμε, και τι να πετάξουμε;
Να μην πετάξουμε τίποτα. Θα ήθελα να τα γυρίσουμε όλα στην καλή τους πλευρά. Γιατί όλα είναι διπλά σ' αυτόν τον τόπο. Εχουν την τούμπα τους. Ας τη σκάψουμε. Είναι δικό μας το πουκάμισο. Ας γυρίσουμε τον τριμμένο γιακά από τη μέσα πλευρά, να μας θυμίζει ποιοι είμαστε, γιατί πάλι θα ξεχαστούμε και θα επιστρέψουμε στα ίδια.
@Πες μου μια σύντομη ιστορία για σένα! Πραγματική ή φανταστική, δεν πειράζει...
Μικρός στο Ναύπλιο δούλευα στα εστιατόρια... που τρών' τα συνεργεία. Τώρα που γυρνώ μονάχος μου στην επαρχία, όταν κάθομαι και τρώω, φεύγοντας μαζεύω τα σερβίτσια και τα ψίχουλα.
@Από πού ήρθες;
Από την Πελοπόννησο. Από την παλιά διαδρομή.
@Πού θα 'θελες να πας;
Στην Πελοπόννησο. Από τη νέα διαδρομή.
@Μίλησε μου λίγο για την «άλλη Ελλάδα», που τόσα χρόνια μαθαίνεις ή και ανακαλύπτεις στα ΔΗΠΕΘΕ όπου δουλεύεις. Είναι δύσκολα στα ορεινά εργοτάξια, στα προκεχωρημένα φυλάκια. Ομως, όσο μεγαλώνω και καταλαβαίνω και χάνω όλο και πιο αραιά την ψυχραιμία μου, πιστεύω πως έχει το ενδιαφέρον του.
@Είναι τα «άθλια χωριουδάκια και η ασυνάρτητη επαρχία», που λέει κι ο Σαββόπουλος;
Οπως είπαμε και προηγουμένως, όλα είναι διπλά. Υπάρχει και το ψηλό το κυπαρίσσι, και η... στερημένη βρύση. Κι ας ξεπέφτουμε στην ομοιοκαταληξία! Παλιά μας τέχνη κόσκινο. Αν πρέπει, όμως, να πούμε και κάτι σοβαρό, στην επαρχία ανθεί, όχι ότι δεν υπάρχει και στην Αθήνα -απλώς είναι μεγάλη πόλη και κρύβεται πιο καλά- ευδοκιμεί ένα καινούριο επικίνδυνο άνθος, ενός καινούριου τύπου άνθρωπος: «ο τοπικής εμβέλειας». Ενας Προκρούστης που όλα τα φέρνει στα μέτρα του, αλίμονο αν σε ξαπλώσει στο κρεβάτι του.
@Πρέπει να συνεχιστούν τα ΔΗΠΕΘΕ; Γιατί;
Πρέπει αυτή την ερώτηση να την κάνουμε πολύ σοβαρά κι επίμονα στο υπουργείο Πολιτισμού. Θέλει να έχει εθνική πολιτική για τον πολιτισμό; Εχει μια πραγματική σκέψη γι' αυτό; Γιατί τα αφήνει και σέρνονται έτσι, δίνοντάς τους κάθε φορά και μια εξάμηνη περίοδο χάριτος σαν σε μελλοθάνατους;
@Πες μου ένα μικρό «παραμύθι της επαρχίας».
Υπάρχει ένα μικρό καλάθι που το κρατάς στην αγκαλιά σου, έχει τα χάδια της μαμάς σου, τους καρπούς της αχλαδιάς σου, τους παλμούς, τους χτύπους της καρδιάς σου. Υπάρχει ένα μικρό καλάθι, αυτό κρατάς και περπατάς. Κι αν βρίσκεις άνθρωπο, ρωτάς.
@«Ο έρωτας στα χρόνια της κρίσης». Να, ένας τίτλος βιβλίου -γνώριμος βέβαια, αλλά με την κρίση στη θέση της χολέρας. Μπορείς να μου γράψεις την περίληψη που θα έβαζες στο οπισθόφυλλο;
Ενας καρπός έχει πεταχτεί από το παράθυρο στο οικόπεδο. Για κακή του τύχη, πέφτει πάνω σε μια σόλα παπουτσιού. Τι κάνει; Ανοίγει, βγάζει πολλές ρίζες, βρίσκει τις τρύπες της σόλας και χώνεται στη γη.
@Η καλύτερη δουλειά που έχεις κάνει;
Κάποιοι χώροι θεατρικοί, καινούριοι, που ανοίχτηκαν στο Αγρίνιο, στις Σέρρες, στην Καβάλα. Κάποιοι τόποι που τους δώσαμε τα λόγια τους. Το «Κάιρο-Ναύπλιο-Χαρτούμ». Τα πρώτα τραγούδια.
@Η χειρότερη;
Με δική μου και μόνο ευθύνη, η επιπόλαιη, η πρόχειρη ματιά μου πάνω σε δύο σπουδαία κείμενα, στον «Αγαμέμνονα» και στον «Ματωμένο Γάμο».
@Τυπικό ερώτημα που μ' εκνευρίζει, αλλά θα σου το κάνω: «Πού είναι ο πνευματικός κόσμος;»
Πιστεύω πως ο πραγματικά πνευματικός κόσμος εργάζεται, έχει συρτάρι γεμάτο, αυτή είναι η δουλειά του. Ξέρει να περιμένει τη στιγμή. Να τώρα, π.χ., τα ποιήματα του Νίκου Καρούζου είναι αναγκαία και καλύτερα από ποτέ.
@Υπάρχει πολιτικός, συγκεκριμένος, που θα 'ταν χαρά σου να τον γιαούρτωνες;
Μόνο αν είχε καεί στη θάλασσα. Κι ας τα 'χουν κάνει θάλασσα.
@Είσαι υπέρ της «επιθετικής αντίστασης»; Να τα κάνουμε όλα λίμπα, να μη μείνει τίποτα όρθιο, να καθαρίσει ο τόπος από τη σαπίλα, όπως λένε;
Οχι. Αγαπώ τη στάση του Γκάντι.
@Οταν κλαις, θυμάσαι μετά γιατί;
Φυσικά, δύο φορές το θυμάμαι.
@Οταν γελάς;
Μία φορά.
@Στις στιγμές τις δύσκολες, πού στέλνεις τη σκέψη σου; Σ' ένα πρόσωπο; Ενα τοπίο; Εναν στίχο; Μια ανάμνηση;
Σ' έναν τόπο· είναι όλα αυτά εκεί.
@Ποιοι κλείσανε με χώματα τα άγια στόματα;
Ολοι αυτοί οι lifestyle δυναμικοί τύποι, ο Θεός να τους κάνει!
@Τι σου φταίει το hands free;
Οτι πήρε τη θέση που είχε το γαρίφαλο στο αφτί.
@Πώς σου φάνηκε αυτή η γραπτή, μέσω e-mail, συνέντευξη; Είναι «δείγμα» ότι απομακρυνόμαστε; Ή μήπως, σε μια εποχή που ο ένας διακόπτει συνεχώς τον άλλον, είναι καλό που, τουλάχιστον έτσι, γραπτώς και εξ αποστάσεως, ξαναγυρνάμε σε ένα είδος «λογοτεχνικής αλληλογραφίας»;
Μου αρέσει η αλληλογραφία, όταν είναι σοβαρή και ειλικρινής κι απευθύνεται στον παραλήπτη και μόνο.
@Ευχαριστώ, Θοδωρή.
Γεια χαρά, Χρήστο.
***Γεννημένος στο Ναύπλιο, απόφοιτος δραματικής σχολής, πτυχίο στα οικονομικά, θητεία στα θέατρα της μισής Ελλάδος, και στα βιβλία που σου κρατούν συντροφιά τις ώρες τις ιδιαίτερες. Απ' αυτήν την ιντερνετική συνομιλία, που σιγά σιγά, τώρα μάλιστα που με πολλούς ανθρώπους βαριέμαι ακόμα και μια κουβέντα ν' ανταλλάξουμε, αποκτά μια ξεχωριστή γοητεία, κρατώ την απέχθειά του για την εθνική μας κλάψα και την αγωνία του να συναναστραφεί με ανθρώπους που μπορεί να έχασαν πολλά αλλά κράτησαν την αρχοντιά τους. Ευτυχώς, λέω, οι άνθρωποι που μπορούν ακόμα να σε εμπνεύσουν και να σε ενθουσιάσουν, είναι εδώ, σε απόσταση ενός, μόλις, κλικ...
ΥΓ: Το κομμάτι δημνοσιεύτηκε την Κυριακή 7 Αυγούστου στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", από την οποία παίρνω άδεια ώς τ τέλος του μηνός. Την τελευταία φορά που το έκανα αυτό, επιστρέφοντας, μου ανακοινώθηκε η "μετάταξή" μου από το καθημερινό στο κυριακάτικο φύλλο. Τώρα;
No comments:
Post a Comment