ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

Του

Λευτέρη Κουσούλη*

Άνοιξαν λοιπόν τα σχολεία με όλες τις καθιερωμένες εκδηλώσεις. Αγιασμός. Τοποθετήσεις. Χαιρετισμοί. Οι ευχές μας αυτονόητα συνοδεύουν τα παιδιά.

Η ουσία του ζητήματος έρχεται αμέσως μετά. Και η ουσία του ζητήματος είναι τι γίνεται το δημόσιο σχολείο - και το σχολείο γενικά - στην εποχή της βαθιάς κρίσης.

Η ελληνική κοινωνία σήμερα προσπερνάει παγερά και αδιάφορα την ανάγκη ουσιαστικής μόρφωσης των παιδιών της. Έτσι, τα τελευταία χρόνια μέσα στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της, το σχολείο, οι ουσιαστικές προϋποθέσεις λειτουργίας του, η δασκάλα και ο δάσκαλος, η καθηγήτρια και ο καθηγητής, βρέθηκαν και παραμένουν σε πολύ χαμηλή θέση. Πέρα από τις απαράδεκτα χαμηλές αμοιβές των δασκάλων, χαμηλή είναι και η αποτίμηση του ρόλου τους στη συνείδηση των σημερινών Ελλήνων. Έχουν και οι δάσκαλοι την ευθύνη τους (αρνούμενοι π.χ. την αξιολόγηση), αλλά δεν είναι αυτό εδώ το θέμα μας. Το θέμα μας είναι ότι η απόλυτη πρόταξη των υλικών προτεραιοτήτων καταβίβασε το ζήτημα της γνώσης, της κριτικής σκέψης και της αναζήτησης ουσίας και νοήματος στα τάρταρα.\

 

Η έξοδος από την κρίση προϋποθέτει την αναζήτηση και πάλι ουσίας και νοήματος. Σε αυτή τη διαδρομή το σχολείο και ο ρόλος του δασκάλου θα έπρεπε να βρεθεί στην πρώτη θέση. Και επειδή αυτό δεν μπορεί να προκύψει από μόνο του, δάσκαλοι και γονείς (οι πολιτικοί έχουν μικρό ρόλο εδώ), χρειάζεται να ξαναχτίσουν μια σχέση ώστε το σχολείο να λειτουργήσει. Να λειτουργήσει ουσιαστικά ως χώρος μετάδοσης γνώσης, αξιών και νοήματος. Στην απαισιόδοξη και καταθλιπτική κατάσταση που ζούμε και καθώς τα επόμενα χρόνια θα χτίζεται ένα βαριά ταξικό σχολείο στη χώρα μας, θα επιβεβαιώνεται όλο και περισσότερο η βίαιη αλήθεια ότι το σχολείο είναι εχθρός της γνώσης.

Μέσα στο σημερινό ασφυκτικό, ψυχολογικό και υλικό, πλαίσιο λειτουργίας, θα διατηρήσει ψηλά την ελπίδα μόνο κάθε συνείδηση μαθητή, γονέα και εκπαιδευτικού που θα περπατήσει το δρόμο της ατομικής προσπάθειας.

Γιατί σε κάθε εποχή, κρίσης ή όχι, υλικής ευμάρειας ή όχι, καλών αμοιβών ή όχι, η γνώση είναι προσωπικό επίτευγμα.

(*) Το άρθρο αυτό, του πολιτικού επιστήμονα Λευτέρη Κουσούλη, δημοσιεύτηκε στο  legeinandprattein.gr και στο aixmi.gr "υπό τον τίτλο "Η γνώση, προσωπικό επίτευγμα".