 |
| Έτσι ήταν ο Γιάννης ακριβώς. Όπως στη φωτογραφία |
Ο Γιάννης Καραβίδας ήταν όντως "η φωνή της Ελληνικής Υπηρεσίας του BBC". Απ όλους μας που περάσαμε από εκεί (με τον Γιάννη δουλέψαμε μαζί 6 γεμάτα χρόνια από το 1984 ως το 1990), αυτός ήταν ο μόνος, νομίζω, που έλεγε το "Εδώ Λονδίνο" με τον τρόπο που έπρεπε. Όχι, πάντως, δημοσιογραφικά. Όχι πατριωτικά. Όχι δυνατά. Αλλά, ήρεμα, καθαρά, και με εκείνο το υπέροχο στοιχείο του αγγλικού φλέγματος που πάντα τρν διέκρινε.
Ήταν, ακόμα, εκείνος στον οποίο έλαχε να πεί στον αέρα για τελευταία φορά το "Εδώ Λονδίνο", τον Δεκέμβριο του 2005, όταν το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών, το Φόρεϊν Όφις όπως το ξέρουμε, πήρε την απόφαση, μαζί με άλλες ραδιοφωνικές υπηρεσίες, να κλείσει και την ελληνική.
Ακόμα και τότε, στην τελευταία εκπομπή, ο Γιάννης τα έκανε όλα the right way, με τον σωστό τρόπο. Δηλαδή, σαν να ήταν μία οποιαδήποτε άλλη, συνηθισμένη ημέρα, και απλώς μετέδιδε από τα στούντιο του Bush House στο Λονδίνο, μία ακόμα είδηση.
Ο φίλος μου ο Μπάμπης Μεταξάς, που μας ήρθε ουρανοκατέβατος μια μέρα στο BBC, Θεσσαλονικιός, άρρωστος ΠΑΟΚτζής, που μόλις είχε τελειώσει σπουδές στη Σκωτία, και αργότερα έφτασε και να διευθύνει την Ελληνική Υπηρεσία, από τα πιο καθαρά μυαλά που γνώρισα ποτέ μου, έλεγε κάτι πολύ σωστό την ημέρα που ο Γιάννης "έκλεινε" την τελαυταία εκπομπή. Κάτι το οποίο πιστεύω ότι "εκπροσωπεί" όλους όσοι εργαστήκαμε εκεί, και σίγουρα αντικατοπτρίζει το είδος της δημοσιογραφίας που μάθαμε στο Λονδίνο:
"Το BBC μου έδωσε την ευκαιρία να δουλέψω ως δημοσιογράφος στη γλώσσα μου χωρίς ιδεολογικές, πολιτικές και οικονομικές πιέσεις. Δεν με υποχρέωσε να συμβιβαστώ επαγγελματικά. Δεν μου έθεσε τέτοια διλήμματα. Και νομίζω ότι οι ακροατές το ήξεραν αυτό".
Ο Γιάννης Καραβίδας, που έφυγε τόσο γρήγορα από τη ζωή χθες, Παρασκευή 5 Ιουλίου 2013, στο νοσοκομείο Royal Marsden του Λονδίνου, όπου νοσηλευόταν με λευχαιμία, ήταν αυτό που λέμε "καλλιεργημένος άνθρωπος", κάτι που τόσο σπανίζει στον τόπο μας, ιδίως στον χώρο της δημοσιογραφίας. Ο ίδιος, σπάνια παραδεχόταν ότι είναι δημοσιογραφος. "Δημοσιογράφοι είστε εσείς", έλεγε σε μας τους υπόλοιπους, και μάλιστα με έναν τρόπο απείρως απαξιωτικό. "Εγώ δουλεύω στο BBC ως παραγωγός", συμπλήρωνε πανηγυρικά.
Τέλειωσε το Πειραματικό Γυμνάσιο της Αθήνας, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Οι σπουδές του, στο πανεπιστήμιο του Έσεξ, στην Αγγλία, στην συγκριτική λογοτεχνία, τον οδήγησαν στον επιστημονικό δρόμο που πάντοτε ήθελε να ακολουθήσει: το διδακτορικό του επικεντρώθηκε στον ελληνικό σουεαλισμό την περίοδο 1924-1945.
Αυτό το "μοίρασμα" της ζωής του, ανάμεσα στην ποίηση του Εμπειρίκου, στην παραγωγή ειδήσεων για τον πόλεμο στη Βοσνία ή προγραμμάτων πολιτιστικού περιεχομένου για την εκπομπή "Στις Όχθες του Τάμεση", και στην οικογένειά του, την σύζυγό του Ελένη και την κόρη του Μαριάννα, που τώρα είναι 16 ετών, ήταν "όλος ο Γιάννης". Ο "γελαστός γίγαντας", όπως τον λέγαμε όλοι, όπως τον βλέπετε στη φωτογραφία.
Όμως, όσο και αν ήθελε ο ίδιος να απαξιώσει τον δημοσιογραφικό του εαυτό, εγώ θα πω δυο λόγια μόνο για αυτόν, σε τούτο το σημείωμά μου για έναν φίλο που ήταν και θα είναι πάντα στη καρδιά μου.
Η δημοσιογραφία του Γιάννη ήταν αυτή που πρέσβευε το BBC, και που μας είχε εμφυσήσει όλους στην Ελληνική Υπηρεσία, ό τότε διευθυντής μας Γιώργος Γιαννουλόπουλος: Δίνουμε την είδηση φωτισμένη απ' όλες τις πλευρές, χωρίς ίχνος προσωπικής άποψης, μόνο με επιβεβαιωμένα γεγονότα, και αφήνουμε τον ακροατή να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.
Όλη η ουσία αυτής της αρχής, βρισκόταν στη φράση "φωτίζουμε την είδηση απ' όλες τις πλευρές". Και αυτό το έργο, όσο και αν ακούγεται ή φαίνεται απλό και αυτονόητο, σας διαβεβαιώ πως δεν είναι. Υπάρχει ένας ολόκληρος μηχανισμός στο BBC που φροντίζει για αυτό, και στον οποίο, μηχανισμό, οι δημοσιογράφοι παίζουν καίριο ρόλο. Ομως, και αυτοί υπόκεινται σε συνεχή έλεγχο και αμφισβήτηση, ακόμα και από ιεραρχικά "κατώτερούς" τους. Και υπήρχε ο κάθε ένας από εμάς, που καθημερινά μάθαινε και εφάρμοζε αυτήν την αρχή της δύσκολης συλλογής, αξιολόγησης και παρουσιάσης πληροφοριών γύρω από μία είδηση.
Θυμάμαι ότι στην Υπηρεσία μας είχαν καθιερωθεί τα λεγόμενα play-backs, όπου όλοι μαζί, διευθυντές, παραγωγοί, ρεπόρτερ, δακτυλογράφοι, εξωτερικοί συνεργάτες, καί άλλοι, καθόμασταν και ακούγαμε ένα ολόκληρο πρόγραμμα το οποίο επιλεγόταν τυχαία και εξασφαλίζαμε από το Αρχείο μία ηχογραφημένη ταινία, το ααναλύαμε "θέμα-θέμα", "λέξη-λέξη", και το συζητούσαμε ανοικτά. Ελεύθερα.
Ήταν, αυτά τα play-backs, από τα πιο σημαντικά δημοσιογραφικά σχολεία που παρακολούθησα ποτέ. Μας βοήθησαν να μπούμε στο πνεύμα της ομαδικής δουλειάς, να αποδεχόμαστε την κριτική των συναδέλφων μας, αλλά και να μήν φοβόμαστε να ασκήσουμε τη δική μας.
Ο Γιάννης Καραβίδας ήταν για μένα, αλλά νομίζω και για πολλούς άλλους, η ψυχή αυτών των "συνεδρίων". Η ψύχραιμή του στάση ήταν πάντοτε ένα σωτήριο χειρόφρενο στον δικό μας ενθουσιασμό, που συχνά μας παράσερνε σε απόψεις του τύπου "μα γιατί είναι λάθος που είπα: προκλητικοί οι Τούρκοι, παραβίασαν και σήμερα τον εναέριο χώρο της Ελλάδος;"
Πολύ απλά, και αυτό το εμπεδώσαμε γρήγορα, διότι η λέξη "προκλητικοί" δεν έχει καμμία θέση σε είδηση. Της δίνει ένα βάρος, που γέρνει τη ζυγαριά από τη μία πλευρά, και αυτό αφαιρεί από τον ακροατή την δυνατότητα να κρίνει εκείνος. "Και μόνο η χρήση της λέξης "παραβίασαν", είναι αρκετή για να δείξει ότι ή ενέργεια των Τούρκων είναι ασύμβατη με μία κατάσταση που είναι αναγνωρισμένη από το Διεθνές Δίκαιο" μας έλεγε ο Γιάννης.
Εμας όμως, τότε, έβραζε το αίμα μας. Ο Γιάννης ήταν cold-blooded, όπως λέγαμε, εννοώντας "στεγνός". Πόσες φορές δεν τον πειράζαμε λέγοντας "ζωντανή δημοσιογραφία κάνουμε ρε Γιάννη, όχι διατριβή για τον Εμπειρίκο!", κι εκείνος ξεκαρδιζόταν. Κάποτε, περνούσε από το επιπόλαιο μυαλό μας, ως γνήσιοι Ελληναράδες, η διαβολική σκέψη μήπως αυτή η προσήλωσή του στην "ορθή δημοσιογραφία" υπέκρυπτε κάποια τακτική του να φανεί αρεστός στους "από πάνω", και να πάρει κάποτε υψηλότερη θέση;
Πολύ γρήγορα, όμως, εγω τουλάχιστον συνειδητοποίησα ότι αυτή η κακεντρεχής και κουτοπόνηρη σκέψη (που πόσες φορές, αλήθεια, δεν την συνάντησα εδώ από την ημέρα που πήρα την απόφαση να επιστρέψω), όχι μόνο δεν είχε καμία βάση, αλλά αντίθετα με έκανε, μας έκανε όλους, να δούμε πιο καθαρά την ορθότητα της δημοσιογραφίας που υπηρετούσε ο Γιάννης. Της ψύχραιμης. Της καλά παρουσιασμένης. Της κατατοπιστικής, και όχι παραπλανητικής. Της δημοσιογραφίας που απευθύνεται σε καλλιεργημένους ανθρωπους.
Οταν έκλεισε η Ελληνική Υπηρεσία, ο Γιάννης γύρισε στην Ελλάδα και άρχισε να εργάζεται στον Σκάι, βοηθώντας στην αρχή στις μεταγλωτισμένες ειδήσεις του, και αργότερα στο Εξωτερικό Δελτίο. Βρεθήκαμε μία μέρα στις εγκαταστάσεις του σταθμού, στο Φάληρο, και μιλήσαμε λίγο. Εκείνος για τα δικά του. Εγώ γιά τα δικά μου. Συμφωνήσαμε και οι δύο ότι εκεί που είμασταν, στο Λονδίνο, ήταν πολύ καλύτερα, κι ίσως δεν έπρεπε να είχαμε φύγει.
No comments:
Post a Comment