ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ (περίπου 45- περίπου 120 μ.Χ.), ιστορικός και βιογράφος, αφιερώνει στα περίφημα Ηθικά του μια ολόκληρη ενότητα στις «Συμφορές του Δανεισμού», που τώρα βιώνουμε όλοι. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νεφέλη, ένα μικρό βιβλιαράκι που εμπεριέχει αυτό ακριβώς το κεφάλαιο «Περί του μη δείν δανείζεσθαι», στο οποίο, όπως αναφέρεται στην εισαγωγή, ο συνήθως ήπιος και χαμηλών τόνων συγγραφέας κατακεραυνώνει το φαινόμενο του αλόγιστου δανεισμού (από την πλευρά των οφειλετών), καθώς και της απληστίας και της βαναυσότητας των πιστωτών. Λέω, λοιπόν, σήμερα να πω δυο λόγια γι' αυτήν την ανθρωποδημιούργητη επιδημία που έχει θησαυρίσει ελάχιστους και καταστρέψει άπειρους.
ΟΙ αρχαίοι ημών πρόγονοι τα είχαν πει σχεδόν όλα. Πολλά από αυτά, ευτυχώς, έμειναν και ως γραπτά. Τα οποία, όμως, διδάσκονται και διαβάζονται όλο και λιγότερο. Γι’ αυτό και, σε γενικές γραμμές, είμαστε αμόρφωτοι, κι ας έχουμε του κόσμου τα πτυχία. Αυτή η αμορφωσιά έχει φέρει στη ζωή μας τη χρεοκοπία, πολύ πριν μας έρθουν οι «τρόικες» και τα Μνημόνια. «Στις μέρες μας», γράφει ο Πλούταρχος, «η τρυφή, η μαλθακότητα και η πολυτέλεια έχουν κάνει τους ανθρώπους να μη χρησιμοποιούν αυτά που έχουν, μολονότι έχουν αρκετά. (Έτσι) δανείζονται έναντι υψηλών τόκων, ενώ τίποτα δεν τους αναγκάζει. Περίτρανη απόδειξη γι αυτό είναι ότι κανείς δεν δανείζει σε ανθρωπους που δεν έχουν οικονομικούς πόρους. Δανείζουν σε εκείνους που επιθυμούν να αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη άνεση».
ΕΔΩ, κάνει ένα λάθος ο Πλούταρχος – που να φανταζόταν, όμως, ο άνθρωπος ότι θα ερχόταν εποχή που οι πιστωτές θα δάνειζαν χρήματα ακόμα και σε ανθρώπους για τους οποίους εγνώριζαν (ή δεν εξέτασαν καν, ώστε να διαπιστώσουν) ότι δεν ήταν, όπως λέει «άξιοι δανεισμού»; Εδώ, έχουμε να κάνουμε με το «έγκλημα των πιστωτικών ιδρυμάτων», που βεβαίως δεν ετελέσθη χωρίς την ανοχή, οπωσδήποτε και την υποστήριξη, ισχυρών προσώπων του κάθε κρατικού μηχανισμού. «Γιατί καλοπιάνεις τον τραπεζίτη ή τον μεσάζοντα; Δανείσου από το δικό σου τραπέζι», λέει ο Πλούταρχος. «Έχεις κύπελλα, ασημένια πιάτα, πιατέλες. Ας τα στερηθείς στη δύσκολη ώρα».
ΕΔΩ, ως «ασημικά» ο Πλούταρχος αντιλαμβάνεται τα περιττά που συγχρόνως έχουν και αξία μεταπώλησης. Αλλά που να τα καταλάβουν αυτά ο Τσίπρας, και ο κάθε Τσίπρας που, μόλις ακούσουν λέξη για πώληση, θεωρούν ότι θα διαλυθεί το ήδη υποθηκευμένο στους πιστωτές σπίτι τους; Παρά να δανειστείς, λοιπόν, προτιμότερο είναι να χάσεις ή και να στερηθείς κάτι που ήδη έχεις, λέει ο Έλληνας ιστορικός ο οποίος, στα περί του «μη δειν δανείζεσθαι», ανατρέχει και στον Πλάτωνα ο οποίος στους Νόμους του απαγορεύει να παίρνει κανείς νερό από τη γη των γειτόνων του αν δεν έχει πρώτα αποτύχει να βρει νερό στον δικό του τόπο. Τότε, αναρωτιέται ο Πλούταρχος, «δεν θα έπρεπε να υπάρχει και για τα χρήματα νόμος, που να απαγορεύει στους ανθρώπους να δανείζονται από άλλους και να καταφεύγουν σε ξένες πηγές, αν πρώτα δεν εξετάσουν τη δική τους περιουσία και τις δικές τους δυνατότητες, και δεν ξεχωρίσουν και συγκεντρώσουν, σταγόνα σταγόνα, ό,τι τους είναι χρήσιμο και αναγκαίο;»
No comments:
Post a Comment