ΑΚΟΜΑ ΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΟΥ ΠΡΟΤΙΜΑ ΤΗΝ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΠΕΡΙΚΟΨΕΙ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ

Του Στέφανου Μάνου*

Πρώην Υπουργού

(*) Από τους ελάχιστους πολιτικούς που ξέρουν τι λένε, και έχουν το θάρρος να το λένε αμάσητα. Το πρόβλημα είναι ποιος τον ακούει; Και, κυρίως, πόσοι τον ακούνε; Εαν κρίνουμε από δημοσκοπήσεις και εκλογικά αποτελέσματα, η απάντηση είναι αποκαρδιωτική...

Λένε ότι επίκειται συμφωνία. Η συμφωνία θα περιλαμβάνει προφανώς τη δέσμευση της Ελλάδας για πρωτογενώς πλεονασματικούς προϋπολογισμούς. Ξεκινώντας ενδεχομένως χαμηλά και μεγαλώνοντας σταδιακά. Η δέσμευση είναι σημαντική διότι υποδηλώνει την πρόθεσή μας να τιμήσουμε τις υποχρεώσεις μας. Οτι δεν θέλουμε πια να ζούμε με δανεικά.

Για να επιτευχθεί ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ το 2015 μπορεί (δεν έχω πρόσβαση στα στοιχεία) να σημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα ύψους 4 δισ. ευρώ ή και παραπάνω. Κάθε μέρα που περνάει χωρίς συμφωνία, αυξάνεται το ύψος των απαιτούμενων μέτρων.

Ιδεώδες θα ήταν τα 4 δισ. να προκύψουν από τη μείωση των κρατικών δαπανών. Μείωση δαπανών χωρίς έλεος. Και πάντως όχι αύξηση δαπανών. Αρα όχι επαναπροσλήψεις, όχι ΕΡΤ, όχι πολλά δαπανηρά άλλα.

Πόσο δύσκολο είναι επιτέλους να γίνει κατανοητό ότι η δημιουργία πλεονάσματος μπορεί να γίνει είτε με αύξηση των εσόδων είτε με μείωση των δαπανών; Ακούμε μόνο για αύξηση των φόρων. Ούτε λέξη για μείωση δαπανών. Η κυβέρνηση έχει αποκλείσει υφεσιακά μέτρα. Στην Οργουελιανή διάλεκτο του κ. Βαρουφάκη η αύξηση των φόρων ΔΕΝ είναι υφεσιακό μέτρο!

Μείωση των δαπανών με μείωση των μισθών στο Δημόσιο ή με μείωση του αριθμού των υπαλλήλων.

Η μείωση των δαπανών τα τελευταία χρόνια στηρίχτηκε στη μείωση αποδοχών και συντάξεων. Κανείς δεν ζητά την περαιτέρω μείωση τους. Η υπερβολική μείωση αποθαρρύνει τους δημοσίους υπαλλήλους και δημιουργεί λάθος κίνητρα. Μη εξυπηρέτηση των πολιτών και διαφθορά.

Η μόνη πολιτική που απομένει είναι εκείνη που ποτέ δεν δοκιμάστηκε. Μείωση των δαπανών με την κατάργηση δεκάδων περιττών οργανισμών και υπηρεσιών, και απόλυση του προσωπικού τους.

Σε άρθρο του στην «Εστία», ο Γιώργος Στεφανάκης θύμισε τι έγραψε στο «Βήμα» στις 25.10.87 ο Α. Παπανδρέου: «Εχουμε περίπου το διπλάσιο προσωπικό εκείνου που απαιτείται για να παράγουμε τις απαιτούμενες δημόσιες υπηρεσίες». Μετά την κυβέρνηση Καραμανλή 2004-2009 πρέπει να ξεπεράσαμε το τριπλάσιο.

Υποστηρίζω ότι το κράτος οφείλει να μεριμνήσει ώστε οι απολυόμενοι να λαμβάνουν για μια τριετία το 70% του μισθού τους (άρα η εξοικονόμηση την πρώτη τριετία θα είναι το 30% της σχεδιαζόμενης οικονομίας) και οφείλει να αναλάβει την επανεκπαίδευση τους ώστε να τους βοηθήσει να βρουν δουλειά σε τομείς όπου υπάρχει ζήτηση.

Η ελληνική κοινωνία έχει εκπαιδευτεί από τους ινστρούχτορες των ραδιοτηλεοπτικών ΜΜΕ να φρίττει στη σκέψη ότι μπορεί να θιγεί η ιερή αγελάδα του δημόσιου τομέα. Και όμως είναι ο μόνος τρόπος για την πραγματοποίηση πρωτογενούς πλεονάσματος χωρίς περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας.

Τα τελευταία πέντε χρόνια η οικονομική πολιτική των κυβερνήσεων συνοψιζόταν σε φόρους και πάλι φόρους και σε μείωση συντάξεων και μισθών. Η οικονομία υποχώρησε κατά 25% και ένα εκατ. άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους. Οι προτάσεις της σημερινής κυβέρνησης φαίνεται να περιορίζονται σε σημαντική αύξηση των φόρων. Θα προκαλέσουν τα ίδια αποτελέσματα. Περισσότερη ύφεση και περισσότερη ανεργία.

Η απόλυση δημοσίου υπαλλήλου προϋποθέτει υπουργική απόφαση που καταργεί τη θέση που κατέχει ο υπάλληλος. Το πολιτικό μας σύστημα δεν εκτρέφει υπουργούς ικανούς να πάρουν τέτοια απόφαση. Οι υπουργοί είναι όμως ικανοί να επιβάλλουν εξοντωτικούς φόρους προκειμένου να μας διαβεβαιώνουν ότι «οι μισθοί του Δημοσίου είναι εγγυημένοι». Οι φόροι οδηγούν σε συρρίκνωση των οικονομικών δραστηριοτήτων και σε απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα. Για τον υπουργό είναι πιο εύκολο να προκαλέσει -δια των φόρων- την απόλυση εκατό εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα από το να αποφασίσει μία απόλυση στο Δημόσιο. Την άδικη και απαράδεκτη συμπεριφορά των υπουργών παρακολουθεί απαθής η ελληνική κοινωνία που έχει μάθει από τους ινστρούχτορες των ΜΜΕ να μην σκέπτεται.

Στην Ε.Ε., η Ελλάδα ξοδεύει για συντάξεις -ως ποσοστό του ΑΕΠ- περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Στα χάλια που έχει η οικονομία είναι λογικό να χρειάζεται εξέταση προκειμένου να διαπιστωθεί πώς μπορεί να περιοριστεί η δαπάνη. Οπως είναι συνηθισμένο στον τόπο μας, οι βρωμιές κρύβονται μέσα σε ατέλειωτες λεπτομερειακές ρυθμίσεις, σε αφόρητη πολυνομία, σε έλλειψη στοιχείων αλλά και διαφάνειας.

Τρεις παρατηρήσεις: α. Είναι άδικο να κόβονται οι συντάξεις 80άρηδων για να πληρωθούν πρόωρες συντάξεις 50άρηδων. Θα πρέπει αμέσως να θεσπιστεί ότι η ελάχιστη σύνταξη δίνεται μόνο μετά τα 65 (67). Οι προώρως συνταξιοδοτούμενοι να μην δικαιούνται την ελάχιστη σύνταξη. Πρέπει επίσης να απαλειφθούν και όσες διατάξεις ευνοούν την πρόωρη σύνταξη. β. Δεκάδες φόροι (υπέρ τρίτων) επιβάλλονται στην κοινωνία για να παίρνουν ευνοϊκότερη σύνταξη από ό,τι τους αναλογεί διάφορες προνομιούχες ομάδες (δημοσιογράφοι, δικηγόροι κ.α.). Ολοι οι υπέρ τρίτων φόροι πρέπει να καταργηθούν. γ. Τα ταμεία επικουρικής σύνταξης θα έπρεπε να συγχωνευτούν με τα ταμεία κύριας σύνταξης. Μέτρο απλοποίησης και διαφάνειας.

Η Ελλάδα χρειάζεται παραγωγή και εξαγωγές. Χρειάζεται επενδύσεις. Ο,τι διευκολύνει την παραγωγή και τις εξαγωγές είναι καλό. Ο,τι τις εμποδίζει, κακό.

Αυτό πρέπει να διαχυθεί σε όλη τη συμφωνία αν η χώρα θέλει να ελπίζει σε ανάκαμψη. Δύσκολο, μια και κάτι τέτοιο προϋποθέτει την αποκήρυξη του κρατισμού που χρησιμοποιήθηκε από όλες τις κυβερνήσεις (από τον ΣΥΡΙΖΑ υπερθετικά) ως εργαλείο διατήρησης της εξουσίας. Ο κρατισμός εκτρέφει τα πολυπληθή κρατικοδίαιτα παράσιτα που αποστερούν πόρους από τις υγιείς μη κρατικοδίαιτες δυνάμεις.

Με αυτό το πρίσμα πρέπει να εξεταστεί το εργασιακό και όχι με τον κορσέ των ανόητων κυβερνητικών κόκκινων γραμμών.

Με αυτό το πρίσμα πρέπει να εξεταστούν οι αποκρατικοποιήσεις και οι μεγάλες αυτοχρηματοδοτούμενες επενδύσεις. Οχι μόνον όσες ξεκίνησαν αλλά και δεκάδες άλλες που δεν έχουν ξεκινήσει. Παράδειγμα η παραχώρηση του λιμανιού στο Λαύριο και η σύνδεσή του με την Αττική οδό και τον προαστιακό. Η παραχώρηση της Μακρονήσου για την εγκατάσταση αιολικών και ηλιακών μονάδων.

Με αυτό το πρίσμα πρέπει να εξεταστεί η ολοσχερής κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και η οικονομική χειραφέτηση των δήμων. Οι δήμοι να χρηματοδοτούνται από τους δημότες που απολαμβάνουν τις υπηρεσίες τους. Οι δημότες πρέπει να πληρώνουν (οι άμεσα ωφελούμενοι) και όχι όλοι οι φορολογούμενοι με την διαμεσολάβηση του κράτους.

Δεν είμαι αισιόδοξος. Δεν πιστεύω ότι θα λυθούν τα προβλήματα αν: 1. Δεν δεσμευτούμε για αυξανόμενα πρωτογενή πλεονάσματα.2. Δεν περιοριστεί δραστικά το προσωπικό του δημόσιου τομέα. 3. Δεν περιοριστεί ο αφόρητος κρατισμός.

Συμφωνία χωρίς τέτοια στοιχεία θα αναβάλλει απλώς την επόμενη κρίση που δεν θα αργήσει.

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της 30.05.2015

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑΜΑΤΑ ΝΑ ΕΧΕΙ ΠΛΑΚΑ

Για μετάδοση «γκρίζων μηνυμάτων» επέκρινε την κρατική τηλεόραση η πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου,  επειδή μετά από αγώνα του Μουντιάλ στη Βραζιλία, στον οποίο η εθνική ομάδα ηττήθηκε και αποκλείστηκε , έβαλε τίτλο ότι το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα βγήκε «με το αριστερό», σε αντιδιαστολή με το γνωστό «αυτός μπήκε με το δεξί».

Κατά την μαραθώνια συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, βράδυ Δευτέρας προς ξημερώματα Τρίτης, με αντικείμενο την γνωμοδότηση επί της καταλληλότητας των προταθέντων από την κυβέρνηση νέων μελών του ΔΣ της επανασυσταθείσας ΕΡΤ, η Πρόεδρος της Βουλής κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου, θιγμένη όπως είπε από αυτήν την αναφορά περί εξόδου «με το αριστερό», μίλησε για την ανάγκη «εφαρμογής κωδίκων δεοντολογίας σε σχέση με την ειδησεογραφία και με το δημοσιογραφικό λειτούργημα» και κατηγόρησε την ΝΕΡΙΤ για «παραποίηση της πραγματικότητας μέσα από την εντεταλμένη ενημέρωση».

«Το να εμφανίσεις τις καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών να δέρνουν τα ΜΑΤ και να τους επιτίθενται ή να περνάς γκρίζα μηνύματα μέσα από την αναμετάδοση ποδοσφαιρικών αγώνων, θυμάμαι ακόμη τη λεζάντα της ΝΕΡΙΤ, όταν έχασε η εθνική μας ομάδα στο μουντιάλ, και επί 15 λεπτά ο υπότιτλος ήταν "…με το αριστερό η εθνική στο μουντιάλ"», τόνισε η πρόεδρος της Βουλής και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι τέτοιες αναμεταδόσεις και τέτοιου είδους επιλογές, όπως και πάρα πολλές άλλες που δεν έχουν διαλάθει της προσοχής κυρίως των πολιτών, συγκροτούν καρικατούρα ενημέρωσης και σίγουρα ακούγονται όχι στην πολιτική αντιμετώπιση, αλλά στις εξετάσεις ανταπόκρισης, στους κανόνες της δεοντολογίας και της δημοσιογραφίας».

Πολιτικοί και αθλητικοί συντάκτες, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τον λόγο της ενόχλησης της Προέδρου της Βουλής, κατέληξαν στο ότι η αναφορά σε «αριστερή» έξοδο της Εθνικής μπορεί, κατ’ αυτήν, να θίγει το κόμμα της, ΣΥΡΙΖΑ, που είναι όπως λέει και ο τίτλος του κομμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Ο γνωστός αθλητικός συντάκτης Αντώνης Πανούτσος, που θεωρείται από τους πιο έμπειρους και έγκυρους στον χώρο, σχολίασε:

«Η ιστορία με την Ζωή σταματά να έχει πλάκα. Από την στιγμή που θεωρεί ύποπτο ότι στην τηλεόραση στο Μουντιάλ μπήκε στη βάση της οθόνης τίτλος «Με το αριστερό στο Μουντιάλ η Εθνική», πάμε σε επικίνδυνες καταστάσεις. Ένας άλλος τίτλος, ας πούμε “Ήττα των κόκκινων” για την Λίβερπουλ, θα μπορεί να θεωρηθεί υπονόμευση του έργου της κυβέρνησης, και η φράση “στο τέλος κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί” ηττοπαθής στάση. Δεν θέλω αυτήν την στιγμή να πω κάτι βιαστικό, οπότε σταματάω εδώ…».

Η ΛΥΠΗΜΕΝΗ ΧΩΡΑ...

«Υπήρχε κάποτε στη χώρα που λέγεται Alifbay, μία λυπημένη πόλη, η πιο λυπημένη απ’ όλες τις πόλεις, μια πόλη τόσο καταστροφικά λυπημένη που είχε ξεχάσει το όνομά της. Στεκόταν δίπλα σε μια πενθούσα θάλασσα γεμάτη από σκυθρωπόψαρα, που ήταν τόσο άθλια να τα τρως που έκαναν τους ανθρώπους να ρεύονται από μελαγχολία παρόλο που οι ουρανοί ήταν γαλάζιοι».

Διαβάζοντας αυτήν την εκπληκτική, πρώτη παράγραφο στο βιβλίου «Haroun and the sea of stories», στα ελληνικά «Ο Χαρούν και η θάλασσα των παραμυθιών», του μεγάλου Ινδοβρετανού συγγραφέα Σαλμάν Ρούσντι, δεν μπόρεσα να δραπετεύσω από την ιδέα ότι το έγραψε για τη δική μου πόλη (χώρα) των τελευταίων χρόνων. Και συνεχίζει:

«Στα βόρεια της λυπημένης πόλης υψώνονταν μεγαλοπρεπή εργοστάσια που (όπως μου λένε) παρήγαγαν όντως την λύπη, η οποία στη συνέχεια συσκευαζόταν και γινόταν εξαγωγή σε όλο τον κόσμο, όπου η ζήτηση δεν σταματούσε ποτέ. Μαύρος καπνός χυνόταν έξω από τις καμινάδες των εργοστασίων λύπης, και κρέμονταν πάνω από την πόλη σαν κακές ειδήσεις».

(Το βιβλίο έχει εκδοθεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Ψυχογιός», σε μετάφραση Ρένιας Τουρκολιά-Κυδωνιέως, αλλά όπως μαθαίνω έχει εξαντληθεί. Η μετάφραση εδώ έγινε από τον υπογράφοντα, από την αγγλική έκδοση που κυκλοφορεί από την Granta Books).

ΕΠΕΣΕ ΜΑΥΡΟ ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΗ. ΕΚΛΕΙΣΕ Η ΕΛΛΑΔΑ!

Μια φορά είχα βρεθεί σε αίθουσα δικαστηρίου για μια υπόθεση καθύβρισης θρησκεύματος. Οι μηνύοντες ήταν γνωστοί θαμώνες στα στασίδια των μεταμεσονύκτιων τηλεοπτικών εκπομπών, το δικαστήριο μετά από σύντομη διαδικασία απέρριψε τη μήνυση. Όμως, ένα άλλο γεγονός θυμάμαι από τότε. Την ώρα της κατάθεσης, ξαφνικά, η πρόεδρος με ρώτησε: Εσείς, κύριε Γ., προσωπικά πιστεύετε; Είχα μείνει άφωνος, πώς απαντάς σ’ αυτή την ερώτηση; Με ναι και όχι; Δεν ξέρω τι να σας απαντήσω, είπα, δεδομένου ότι η ίδια η ερώτηση απαγορεύεται. Η πρόεδρος, προς τιμήν της, κατάλαβε και προχώρησε παρά κάτω χωρίς σχόλια. Γιατί η ανεξιθρησκία στη χώρα μας προστατεύεται συνταγματικά, γιατί κανείς δεν υποχρεούται σε δήλωση προσωπικών δεδομένων, γιατί η πίστη δεν δικάζεται.

Το θυμήθηκα την περασμένη Δευτέρα, όταν συνέβη μία από τις πιο θλιβερές παραστάσεις στην ιστορία της ελληνικής δημοκρατίας. Οι υποψήφιοι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΤ παρουσιάστηκαν μπροστά σε επιτροπή της Βουλής η οποία θα έκρινε την πρόταση της κυβέρνησης για τις θέσεις. Και αντιμετώπισαν ανάκριση για τη στάση και τις απόψεις τους. Εσείς πού ήσασταν όταν έπεσε το «μαύρο»; Πώς συμπράξατε ή μη με τον αγώνα των εργαζομένων;

Ξαφνικά, δηλαδή, για τη θέση σε μια δημόσια υπηρεσία κρινόταν όχι η επαγγελματική επάρκεια, τα προσόντα και το επιχειρηματικό σχέδιο των υποψηφίων, αλλά οι πολιτικές τους απόψεις. Και, το χειρότερο, ο ένας ευθαρσώς και υπερηφάνως, ο άλλος, που είχε συναίσθηση του απίστευτου ατοπήματος, διστακτικά και δυσφορώντας, απάντησαν και μαζί με τους υπόλοιπους βουλευτές που παρευρίσκονταν, νομιμοποίησαν τη διαδικασία. Γιατί το πρόβλημα δεν ήταν αν «βασάνισαν» πολύ τους υποψήφιους ή αν υπερέβαλε η πρόεδρος ή αν έμοιαζε με ανακριτική η διαδικασία. Το πρόβλημα ήταν ότι για μια θέση του δημοσίου, πρώτη φορά, ρητώς και επισήμως, εντός της Βουλής δηλώθηκε η απαίτηση πολιτικής ευθυγράμμισης. Το ότι μιλάμε για τον τομέα της Ενημέρωσης κάνει το γεγονός ακόμα πιο αδιανόητο. Κανονικά, τη Δευτέρα, πολιτικά κόμματα, ΑΔΕΔΥ και ΕΣΗΕΑ έπρεπε ήδη με ανακοινώσεις να καταγγέλλουν το γεγονός. Όμως κι αυτό περνάει και προστίθεται στα άλλα αδιανόητα που συμβαίνουν κάθε μέρα στην περίεργη ελληνική δημοκρατία. Ο μακαρθισμός και οι δίκες της Μόσχας ζωντανεύουν μετά από πολλες δεκαετίες χωρίς να κάνει εντύπωση σε κανέναν. «Το μοντέλο που έχετε μέχρι στιγμής υπηρετήσει και δεν με πείσατε ότι έχετε απεμπολήσει, είναι άλλο από αυτό που οραματίστηκε ο λαός». Με αυτό το σκεπτικό, η πρόεδρος της Βουλής δεν υπερψήφισε την πρόταση της κυβέρνησής της. Ας ξαναδιαβάσουμε αυτή τη φράση ορισμό του καθεστωτισμού. Κάποιος ξέρει τι «οραματίστηκε» ο λαός. Έστω κι αν αντιπροσωπεύει το 36% του λαού. Δεν έχει σημασία, κάποιοι μιλάνε εν ονόματι του λαού πάντα, ακόμα κι αν έχουν 3%. Οι άλλοι πρέπει πειστικά να «απεμπολήσουν», να κάνουν δηλώσεις μετανοίας δηλαδή, απορρίπτοντας το «μοντέλο που υπηρέτησαν». Για να γίνουν δεκτοί.

Αύριο δηλαδή, αν ξαναγίνουν εκλογές, η επόμενη κυβέρνηση, πιθανόν η ΝΔ, θα μπορεί να ρωτήσει τον υποψήφιο αν είχε συμφωνήσει με το «μαύρο»; Και αναλόγως να τον διορίζει; Δεκαετίες προσπαθούσαμε να ξεφύγουμε από τον κομματισμό του δημοσίου και τώρα επανέρχεται ως «αλλαγή καθεστώτος». Γιατί αυτοί μόνο, ούτε καν αυτοί, αυτή μόνο ξέρει τι οραματίστηκε ο λαός. Αθήνα, Μάιος του 1936.

Ο ΓΙΓΑΝΤΑΣ ΠΟΛΕΤΙ

Ένας διάττων τερματοφύλακας του Ολυμπιακού Πειραιώς, στη δεκαετία του '70, που εντυπωσίαζε τον κόσμο με την μνημειώδη ακινησία του, μέχρι που έφαγε τα πρώτα γκολ. Τότε, τον είπαν "μαλάκα" και τον έδιωξαν...

ΚΑΤΑ την δεκαετία του 70, οι ποδοσφαιρικοί παράγοντες στην Ελλάδα είχαν την ιδέα να φέρουν λατινοαμερικανούς παίκτες στις ομάδες τους. Επειδή όμως τότε δεν επιτρέπονταν οι ξένοι ποδοσφαιριστές στο ελληνικό πρωτάθλημα, τα εγχώρια σαίνια έφερναν από την μακρυνή ήπειρο κάτι "ινδιάνους" ποδοσφαιριστές, που τάχα μου είχαν ελληνικές ρίζες, τους ενέγραφαν σε κάποιον Δήμο και με διαδικασία fast-track (από τότε πρωτοπόροι...) τους έδιναν και ιθαγένεια.

ΕΤΣΙ, ο Χουάν Ραμόν Ρότσα του Παναθηναϊκού βαφτιζόταν "Μπουμπλής", και μάλιστα από το Αιγάλεω, ο Γκραμάχο, της ίδιας ομάδας, πολιτογραφείτο "Γραμματίδης" (ή κάτι τέτοιο), ενώ ο βέρος Αργεντινός Πολέτι του Ολυμπιακού πολύ εύκολα έγινε "Πολέτης". Τον έφεραν ως μέγα τερματοφύλακα, που μάλιστα, έλεγαν, πιάνει πουλιά στον αέρα.

ΕΝΑΣ από τους οπαδούς της πειραϊκής ομάδας, ο συγγραφέας Διονύσης Χαριτόπουλος, ήταν από τους πολλούς που έτρεξαν τότε με ενθουσιασμό για να δουν τον "ιπτάμενο Πολέτη" που, όπως αποδείχτηκε, κάθε άλλο παρά ιπτάμενος ήταν. Την εβδομάδα αυτή, τον απόλαυσα σε μία από τις εξαιρετικές φιλολογικές, και όχι μόνο, βραδιές που διοργανώνει στο βιβλιοπωλείο Ιανός, υπό τον τίτλο "Συνάντηση Κορυφής", ο επίσης συγγραφέας Γιώργος Καραμπελιάς. Και το πρώτο πράγμα που ο οικοδεσπότης ρώτησε τον καλεσμένο του ήταν "πως βλέπεις, Διονύση, την σημερινή κυβέρνηση;"

ΑΚΟΥΩ από πολλούς, συμπλήρωσε, ότι "μπορεί να γίνεται ο χαμός με τις διαπραγματεύσεις, ότι ο κόσμος ταχει πια χαμένα, αλλά ο Τσίπρας είναι ψύχραιμος". Έκανε μια μικρή παύση εδώ, και μετά συνέχισε, πηγαίνοντάς μας πίσω στη δεκαετία του '70, με τις εισαγωγές ... ινδιάνων ποδοσφαιριστών!

" Πάμε και μεις, λοιπόν, στον πρώτο αγώνα (σ.σ.: φανατικός Ολυμπιακός ο Χαριτόπουλος), να δούμε τον σούπερ τερματοφύλακα στο πρώτο του ματς στο Καραϊσκάκη. Κατεβαίνει η αντίπαλη ομάδα, τραβάνε ένα σουτ, ο Πολέτι ακίνητος, περνάει η μπάλα έξω, και εμείς οι ξύπνιοι, στην κερκίδα, |"είδες αντίληψη;", λέγαμε εντυπωσιασμένοι. "Είδες ψυχραιμία; Αυτός είναι τερματοφύλακας". Ξαναγίνεται μια δεύτερη κατεβασιά των αντιπάλων, δεύτερο σουτ, ο Πολέτι ακίνητος πάλι. Άγαλμα. "Αυτός είναι τερματοφύλακας ρε! Δεν πέφτει έτσι, στον βρόντο. Ψύχραιμος!", λέγαμε. Τρίτη κατεβασιά, ξύνει το δοκάρι η μπάλα. Αρχίζει η μουρμούρα. "Πρόσεχε λίγο, ρε παιδί μου!". Τέταρτη κατεβασιά των αντιπάλων, πάει η μπάλα μέσα, γκολ, όρθιος ο Πολέτι! "Ναααα, μαλάκα, άχρηστε!...", εμείς στην εξέδρα. Αυτό ήταν. Δεν ξανάπαιξε! Πρώτο και τελευταίο του ματς ήταν αυτό. Λοιπόν: κάπως έτσι μου φαίνεται η κυβέρνηση. Ο Πολέτι. Ακίνητος. Άγαλμα. Ψύχραιμος!".

Εκ των υστέρων, γελάς. Όταν όμως χάνει η ομάδα σου, τρώγοντας

το ένα γκολ μετά το άλλο, καθόλου δεν το διασκεδάζεις...

"... Και στον θάνατό μου, τρέχοντας θα πάω!"

ΧΑΪΛΕ ΓΚΙΜΠΡΕΣΕΛΑΣΙΕ,42, Αιθίοπας δρομέας αγώνων μεγάλων αποστάσεων, κατά την εκτίμησή μου, ο μεγαλύτερος αθλητής όλων των εποχών σε αυτά τα αγωνίσματα των 5χλμ, των 10χλμ και του Μαραθώνιου. Την Κυριακή 10 Μαίου, έτρεξε στο Μάντσεστερ την τελευταία κούρσα της ζωής του. Τερμάτισε 16^ος, και ανακοίνωση αμέσως μετά, εμφανώς συγκινημένος, ότι εκεί τελείωσε η 25ετής επαγγελματική του σταδιοδρομία, στην οποία μεταξύ άλλων κέρδισε δύο χρυσά ολυμπιακά μετάλλια, 8 πρωτιές σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, και κατέρριψε 27 φορές το παγκόσμιο ρεκόρ που, τις περισσότερες φορές κατείχε ο ίδιος.

ΗΜΟΥΝ τυχερός που τον είδα αγωνιζόμενος, και μάλιστα σε δύο Ολυμπιάδες. Το 1996 στην Ατλάντα, και το 2000 στο Σίδνευ. Τη δεύτερη φορά, του πήρα μια συνέντευξη για την «Ελευθεροτυπία», της οποίας ήμουν απεσταλμένος, καλύπτοντας περισσότερο την «πολιτικο-κοινωνικο-οικονομική» πτυχή των Αγώνων, παρά το αγωνιστικό τους μέρος. Τον ρώτησα, κατ’ αρχάς, «γιατί τρέχεις;». «Όλοι τρέχουμε στην Αιθιοπία», απάντησε. «Από παιδιά. Εγώ, κάλυπτα απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων κάθε μέρα από το σπίτι στο σχολείο και πίσω». «Και τι σκέφτεσαι, όταν τρέχεις», η δεύτερή μου ερώτηση. «Τίποτα! Απολαμβάνω, μόνο, μιαν αξεπέραστη αίσθηση ελευθερίας», απάντησε. «Και πότε θα σταματήσεις;», τόλμησα την τελευταία ερώτηση. «Όταν θα αρχίσει να με πιάνει λίγο η αναπνοή μου», αποκρίθηκε, και συμπλήρωσε το καλύτερο: «Αυτό, αφορά το επαγγελματικό τρέξιμο. Κατά τα άλλα, εγώ, και στον θάνατό μου τρέχοντας θα πάω!».

«ΑΠΟΣΥΡΟΜΑΙ από τους επαγγελματικούς αγώνες. Δεν σταματώ όμως το τρέξιμο. Αυτό είναι όλη μου η ζωή», είπε στο BBC όταν ανακοίνωσε μετά τους Αγώνες στο Μάντσεστερ το τέλος της σταδιοδρομίας του.

Η εικόνα που κρατώ μέσα μου για τον Χάϊλε Γκιμπρεσελασιέ, είναι … μικροσκοπική, παρά το μεγαλοπρεπές, όπως πάντα ηχούσε στα αυτιά μου, όνομά του! Υψους 1,65 μ., και βάρους μόλις 56 κιλών, που μάλιστα δεν μετεβλήθη ούτε κατά γραμμάριο σ’ όλα τα 25 χρόνια της καριέρας του, μου ήταν δύσκολο να πιστέψω ότι αυτός ο «μικρός γίγαντας» δεν έμεινε κορυφή που να μην την κατακτήσει.

Η χώρα του έχει μία μακρά και πλούσια παράδοση σους αγώνες δρόμους μεγάλων αποστάσεων, με εμβληματική τη φυσιογνωμία του δρομέα-θρύλου, Αμπέμπε Μπικίλα, 1932-1973, ο οποίος έμεινε στην Ιστορία για τη νίκη του στον Μαραθώνιο των Ολυμπιακών Αγώνων της Ρώμης, το 1960, τρέχοντας μάλιστα ξυπόλυτος, και το χρυσό μετάλλιο στο ίδιο αγώνισμα, στους Ολυμπιακούς του 1964 στο Τόκιο, αυτή τη φορά με παπούτσια!

ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ο Αμπέμπε Μπικίλα πέθανε πολύ νέος. Τον Οκτώβριο του 1973 από εγκεφαλική αιμορραγία, αποτέλεσμα επιπλοκών λόγω σοβαρού τραυματισμού του, 4 χρόνια πρίν, σε τροχαίο δυστύχημα στην Αντις Αμπέμπα. Κατά την διάρκεια λαϊκού ξεσηκωμού το 1969, χρειάστηκε να κάνει απότομη στροφή με το αυτοκίνητό του για να αποφύγει ομάδα φοιτητών διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να καταλήγει σε χαντάκι, εγκλωβισμένος. Τραυματίστηκε σοβαρά, και έμεινε παραπληγικός. Αυτός, που έτρεχε σα γαζέλα από βουνό σε βουνό, καθηλώθηκε πλέον σε αναπηρική καρέκλα. Κι, όμως, είχε πει τότε, το εξής:

«Άνθρωποι επιτυχημένοι συναντώνται κάποτε και με την τραγωδία. Ήταν θέλημα Θεού που κέρδισα χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς, και ήταν θέλημα Θεού που μου συνέβη του δυστύχημα. Αποδέχτηκα και τους θριάμβους, και την τραγωδία. Και προσπαθώ να ζήσω τη ζωή μου χαρούμενα».

"... ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΛΕΟΝ ΔΥΣΑΡΕΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΩ ΔΕΙ ΠΟΤΕ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ"

Αυτό είναι το κέιμενο του Φαληρέα, Στέφανου Κασιμάτη, στην εφημερίδα "Καθημερινή", που δεν κατάλαβε ο Υπουργός Παιδείας, και αντέδρασε, ούτε καν ο ίδιος, με υπογραφή, αλλά με non-paper του Γραφείου Τύπου του Υπουργείου του, με έναν τρόπο και μία γλώσσα που κάνει το πίσω μέρος της πόρτας δημοσίων αποχωρητηρίων να φαντάζει λογοτεχνικό αριστούργημα.

Ο τίτλος του κομματιού ειναι "Ο Αλτούσερ της κυβέρνησης" , που μάλλον εμπνεύστηκε ο Φαληρεύς από το βιβλίο του κ. Μπαλτά, "Για την επιστημιολογία του Λουί Αλτουσέρ", που κυκλοφόρησε το 2002 από τις εκδόσεις Νήσος.

Επειτα από πέντε χρόνια προσπάθειας να αντιμετωπίσουμε την κρίση, ίσως το μόνο για το οποίο θα άξιζε να είμαστε περήφανοι ήταν ο νόμος Διαμαντοπούλου για τα πανεπιστήμια. Ηταν η μοναδική περίπτωση όπου, με δική μας πρωτοβουλία, χωρίς άμεση πίεση από το εξωτερικό, καταφέραμε να διορθώσουμε τα λάθη μας σε έναν καίριας σημασίας θεσμό για το μέλλον της χώρας μας. Το γεγονός δε ότι ο συγκεκριμένος νόμος υπερψηφίστηκε στη Βουλή από τα τρία τέταρτα του σώματος ήταν η περίτρανη απόδειξη ότι το αίτημα υπέρ της κάθαρσης των πανεπιστημίων από την κομματοκρατία ήταν πια τόσο ώριμο στην ελληνική κοινωνία ώστε λίγο ακόμη και θα άρχιζε να σαπίζει. Η αλλαγή στα πανεπιστήμια που έφερε ο νόμος Διαμαντοπούλου χρειάσθηκε κόπο και υπομονή για να σταθεί στα πόδια της (θυμηθείτε λ.χ. τον πόλεμο που είχε κηρύξει ο Πελεγρίνης)· ήταν, πάντως, η μόνη ολοκληρωμένη, στρατηγικού χαρακτήρα, παρέμβαση που κάναμε στο σύστημα.

Υπό το πρίσμα αυτό, ο άνθρωπος ο οποίος ανέλαβε να κατεδαφίσει τη μεταρρύθμιση στην ανωτάτη παιδεία (και την κατεδαφίζει απολαμβάνοντας κάθε στιγμή του έργου του) δεν μπορεί να είναι τυχαίος. Το διαπίστωσα την Κυριακή, παρακολουθώντας τη συνέντευξη του Αριστείδη Μπαλτά στον Παύλο Τσίμα στον ΣΚΑΪ. Ο άνθρωπος ο οποίος διέλυσε αυτό που φτιάχτηκε με τόσο κόπο πιστεύει (όχι συμπτωματικά) ότι στην παιδεία «δεν έχει νόημα η μέτρηση του κόπου». Εκτός από ιδεοληπτικός όμως, έχει και κάτι άλλο που τον κάνει ξεχωριστό ως προσωπικότητα: νομίζω πρέπει να είναι από τους πλέον δυσάρεστους ανθρώπους που έχω δει ποτέ στη ζωή μου. Το σκοτεινό, αγέλαστο ύφος του, η βαθιά κατάθλιψη του βλέμματός του αναδίδουν όλο τον φανατισμό του και τον κάνουν να θυμίζει κάπως τον Αλτουσέρ.

Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΞΕΠΕΣΜΟΣ ΕΝΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ!...

... θα έλεγα, και μιας κυβέρνησης!

Αυτό το non-paper που μόλις έλαβα, από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (τι το θέλουν αυτό το τελευταίο, αφού δεν έχουν τον Θεό τους;), νομίζω δεν έχει προηγούμενο. Δηλαδή - και θα το διαβάσετε αμέσως - Υπουργός να απαντά, και δή με τρόπο αισχρό, σε κείμενο ενός δημοσιογραφου, του Στέφανου Κασιμάτη, που γράφει με έναν ιδιαίτερα καυστικό και ευφυή τρόπο εδώ και χρόνια, τη στήλη Φαλιρεύς στην εφημερίδα "Καθημερινή".

Ο τίτλος του non-paper είναι αισχρός. Και αντικατοπτρίζει και το "ποιον" του συγκεκριμένου Υπουργού, που λίγο θέλει να γκρεμίσει ό,τι καλό (που δεν είναι και πολλά) έχει γίνει στον τομεά της Παιδείας τα τελευταία χρόνια.

Την κατάληξη του κειμένου του κ. Μπαλτά, όπως και την αναφορά του στα "άπαντα Μαλέλη" (που ειναι ο διευθυντής ειδήσεων του Σκάι, υπέφερε από βαριά κατάθλιψη, και έγραψε και σχετικό, συγκλονιστικό βιβλίο για αυτό), την χαρακτηρίζω ευθέως "τακτική αριστερού φασισμού".

Ο κ. Μπαλτάς, που κατάφερε σε ούτε 4 μήνες να κερδίσει επάξοια τον τίτλο του πιο αποτυχημένου Υπουργου Παιδείας που είχε ποτέ ο τόπος (υπενθυμίζω την κατάργηση των Προτύπων Σχολείων διότι δεν του αρέσει η αριστεία, όπως και την κατάργηση των ξενόγλωσσων τμημάτων σε πανεπιστήμιά μας), σαφέστατα αντέδρασε υπερβολικά και χυδαία σε ένα κείμενο που όλοι όσοι διαβάζουμε χρόνια τώρα τον Φαληρέα, γνωρίζουμε ποιό είναι το πνεύμα και η ουσία του.

Το ότι ο κ. Μπαλτάς δεν το έχει καταλάβει αυτό, και ερμηνευσε με απαράδεκτο τρόπο τη  φράση "με κατάθλιψη στο βλέμμα" του Φαληρέα, τον καθιστά ακόμα πιο ανίκανο να είναι Υπουργός Παιδείας.

Ιδού το πόνημά του, και ακολουθεί σε επόμενο post το ... επίμαχοι για τον Υπουργό, κείμενο του Φαληρέα:

"Από το Γρ. Τύπου του ΥΠΟΠΑΙΘ  

Non paper

Περί Φαληρέως και καταθλίψεως

Ο κ. Φαληρεύς, παρακολουθώντας συνέντευξη του υπουργού Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Αρ. Μπαλτά, τον θεώρησε  έναν από τους πιο δυσάρεστους ανθρώπους που έχει δει (sic) ποτέ στη ζωή του. Δικαίωμά του. Πάντως, του συστήνουμε ανεπιφύλακτα να περιορίσει την κριτική του στα μεσημεριανάδικα. Βρίθουν χαριτωμένων ανθρώπων, του είδους που μάλλον συνηθίζει να συναναστρέφεται.

Ο κ. Φαληρεύς διέκρινε ακόμη κάτι το σκοτεινό στην φυσιογνωμία του κ. Μπαλτά. Δικαίωμά του. Να βγάλει και την αγιαστούρα να διώξει τα δαιμόνια. Τον βρήκε και αγέλαστο. Και αυτό δικαίωμά του, παρότι ο  κ. Φαληρεύς δεν έχει ευαρεστηθεί να μας χαρίσει το προνόμιο της δικής του φάτσας, που ίσως έλυνε το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ακόμη διείδε  κατάθλιψη στο  βλέμμα του υπουργού, και μάλιστα βαριάς μορφής.  Πρέπει να είναι εξοικειωμένος με το θέμα, για να του είναι τόσο αναγνωρίσιμη αυτή η συνδρομή, πιθανόν ο ίδιος να την ξεπέρασε με τα άπαντα Μαλέλη, τέλος πάντων, δικαίωμά του και η εξ’ αποστάσεως διάγνωση.

Αυτό που δεν είναι δικαίωμα του κ. Φαληρέα είναι να απομονώνει φράσεις και να συνάγει συμπεράσματα. Του έκανε εντύπωση που ο Μπαλτάς είπε ότι «δεν έχει νόημα η μέτρηση του κόπου», εννοώντας βέβαια ότι μετράμε την διδασκαλία και το αποτέλεσμα. Εκτός αν ο Φαληρεύς έχει εφεύρει το… κοπόμετρο.

Για να το κάνουμε λιανά. Προκειμένου να συγγράψει τα ομολογουμένως ευφυή κείμενά του ο κ. Κασιμάτης μπορεί να μοχθεί νυχθημερόν. Κάποιου άλλου, για ιδίας ποιότητας και οξυδέρκειας κείμενα, μπορεί να του αρκεί ένα δεκάλεπτο. Το θέμα είναι ότι εμείς το μόνο που μπορούμε να κρίνουμε και να «μετρήσουμε» είναι το τελικό κείμενο και όχι  το πόσοι καφέδες, άγχος,  νοητικός μόχθος και πιθανόν αντικαταθλιπτικά απαιτήθηκαν για την παραγωγή του."

ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΧΑΡΙΤΑ ΜΑΝΤΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Το ότι ήταν ξεχωριστή η εκδήλωση το βράδυ της Τετάρτης στο Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα για την κυκλοφορία ενός βιβλίου για την Χαρίτα Μάντολες, φάνηκε από δύο, βασικά, πράγματα. Πολύ έντονα μάλιστα.

Πρώτον, ότι η αίθουσα στον 1^ο όροφο της Κυπριακής Πρεσβείας, ήταν παραπάνω από γεμάτη, κι ότι όλοι μείναμε εκεί από τις 8 ως τις 11 για «να ακούσουμε, να δούμε, και να αισθανθούμε», όπως είπε ένας ομιλητής.

Και δεύτερον, ότι δεν έμεινε μάτι αδάκρυτο, πρόσωπο ανέκφραστο, παλάμες που να μη κοκκίνισαν από το χειροκρότημα στο τέλος, όταν η τιμώμενη, «γυναίκα σύμβολο της σύγχρονης Ιστορίας της Κύπρου», όπως την αποκάλεσε άλλος ομιλητής, μας είπε «ευχαριστώ σας όλους, και παρακαλώ σας, μη σταματάτε ν’ αγωνίζεστε».

Το βιβλίο που παρουσιάστηκε ήταν το υπό τον τίτλο «Ως Αληθώς», μυθιστόρημα της Ευριδίκης Περικλέους-Παπαδοπούλου, που παρουσιάζει την ζωή της Χαρίτας Μάντολες περιλαμβάνοντας στοιχεία μυθοπλασίας, αλλά βασίζεται και εμπνέεται από πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα.

«Διελθόντες το πόνημα τούτο, η χαρά της συναντήσεως μετεβλήθη εις λύπην. Η θλίψις και ο πόνος της διηγήσεως ετάραξεν την καρδίαν ημών. Δακρυρροούσα δε η ψυχή ημών, εγεύετο της βασάνου», έδωσε το δικό του στίγμα εις άπταιστον καθαρεύουσαν ο Πανιερότατος Μητροπολίτης Κυρηνείας κ.κ. Χρυσόστομος.    

Όπως είπε δε και ο Πέτρος Παπαπολυβίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, είναι «ένα πολύ σημαντικό βιβλίο, γραμμένο για μία γυναίκα που έζησε τα δεινά και τη φρίκη του πολέμου, 41 χρόνια μπροστάρισσα στα οδοφράγματα και μαυροντυμένη σημαιοφόρος του αγώνα για δικαίωση».

Δυο χωριά στον Καραβά, με τα ωραιότερα ονόματα που μπορεί να δώσει κάποιος σε μέρη που’ναι ευλογημένα «από Θεό και Φύση», η Όρκα και η Ελιά, ζώνουν ολάκερη τη ζωή αυτής της μικροκαμωμένης, μαυροφορεμένης γυναίκας, που την αντικρίζεις όμως μέσα στην απάνθρωπη βουή της μεγαλούπολης Αθήνας, και νομίζεις πως έχεις μπροστά σου έναν Πενταδάκτυλο γίγαντα που δε λέει να ησυχάσει.

Εύκολα τη φαντάζεσαι, όπως και το βουνό που την ανάγιωσε, να περνά τα ανέμελα του βίου της χρόνια λούζοντας τα πόδια της στα νερά της Κερύνειας.

Κάτι ποδαράκια τόσα δα, προσέχω, που όμως, όπως περιγράφεται και στο βιβλίο της Ευριδίκης Παπαδοπούλου, σε πόσα μέρη δεν επάτησαν για να βροντοφωνάξει, όταν εσυνέβη το κακό, Ιούλιο του ’74, στον τόπο της, κι ήρθε ο κόσμος της ανάποδα, «φέρτε μας πίσω τους αντράδες μας». .

Έχασε τον άνδρα της ζωής της, τον επί 3 μόλις χρόνια σύντροφό της Αντρίκκο, με τον οποίο όμως πρόκαμαν να αποκτήσουν δυο παιδιά, την Ειρήνη και τον Γιαννάκη της.

Σε μια από τις πιο άνανδρες πράξεις που έχουν καταγραφεί ποτέ στα πολεμικά χρονικά, είπε ο καθηγητής κ. Παπαπολυβίου, εκτελέστηκαν στην Ελιά, μπροστά στις γυναίκες και τα παιδιά τους, 12 άνδρες. Άμαχοι όλοι.

Κι όπως συμπλήρωσε ο Κωνσταντίνος Κασίνης, Καθηγητής Μεταβυζαντινής και Νεώτερης Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Χαρίτα Μάντολες, «μια γυναίκα που κατέστη θρύλος εν ζωή», έχασε εκείνη την αποφράδα ημέρα, σύζυγο, πατέρα, θείο, γαμπρούς και ξαδέρφια – όλοι τους, σ’ εκείνη τη καταραμένη λίστα που, έκτοτε, αποστηθίσαμε όλοι με το τετραψήφιο νούμερό της: 1619.

Μια κάποια παρηγοριά, είπε ο καθηγητής κ. Παπαπολυβίου, που μπορεί να μαλάκωσε κάπως τον πόνο αυτής της γυναίκας, ήταν ίσως η ημέρα που παραδόθηκαν τα οστά του άνδρα της και των άλλων αγνοουμένων από την σφαγή της Ελιάς στην Χαρίτα, στα παιδιά, και στους άλλους συγγενείς.

Η συγγραφέας του «Ως αληθώς», όπως επισήμανε και στη δική του παρουσίαση ο κ. Χριστόφορος Χαραλαμπάκης,  Καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, περιγράφει με συγκλονιστικό τρόπο τη στιγμή που ο Γιαννάκης Μάντολες, αποχαιρέτισε τον πατέρα του κατά την ταφή των οστών του.

«Μια μαγκιά η ζωή, Αντρέα Μάντολες, και συ πολύ τη ζόρισες, αγόρι μου. Μπορώ να σε λέω αγόρι μου, φυσικά, γιατί, μη ξεχνάς, σε περνώ κατά πολύ στα χρόνια. Στα τριάντα επτά έχω φτάσει εγώ, και συ παραμένεις στα είκοσι πέντε».

Πέντε χρόνια γραφόταν αυτό το βιβλίο, «με πόνο και με κλάμα», λέει η ηρωίδα του, η τόση δα Χαρίτα – το «τόση δα», υπέρμετρα τρυφερά το λέω.

«Και που δεν συναντιόμαστε με την Ευριδίκη Παπαδοπούλου. Όπου υπήρχε ησυχία. Να συγκεντρώνεται, να γράφει, και να κλαίει», συνεχίζει η κα Μάντολες με φωνή ραγισμένη.

Ο καθηγητής κ. Χαραλαμπάκης, κάνει ιδιαίτερη μνεία στον ασύλληπτο λογοτεχνικό τρόπο με τον οποίο η συγγραφέας περιγράφει, σε διάφορα σημεία του βιβλίου, την ηρωίδα της.

«Η Χαρίτα είχε μια μελαγχολία μέσα στη στάχτη της καρδιάς της, μαστιγωμένη, ακαταπράυντη μελαγχολία και οδύνη για τον κόσμο της που έχασε, αλλά και για τους υπόλοιπους δεν ξεχνούσε, μα την κρατούσε υπό έλεγχο, μη τυχόν και την αφήσει αχαλίνωτη, κι’ ύστερα τρέχα γύρευε. Ζούσε έναν αγώνα προσωπικό».

Ο καθηγητής Παπαπολυβίου σαν να δυσκολευόταν να εξηγήσει στο ακροατήριο στο Σπίτι της Κύπρου, πως γινόταν «μια γυναίκα τόσο αδύναμη και ανυπεράσπιστη, αντιμέτωπη με την απάθεια και την αδιαφορία μας, ερχόμενη από τον Παράδεισο της Όρκα και της Ελιάς, κατάφερε να μη λυγίσει από τον πόνο και να εκπροσωπεί έναν ολόκληρο λαό, τον ελληνισμό της Κύπρου;»

Με μιαν ανάσα, προηγουμένως, ο Πρέσβης Κυριάκος Κενεβέζος, τα είπε όλα: «Η Χαρίτα Μάντολες δεν επέλεξε να γίνει μια σύγχρονη ηρωίδα της κυπριακής και ελληνικής Ιστορίας, αλλά από την στιγμή που τα ίδια τα γεγονότα την επέλεξαν, έγινε!»

Δυο ώρες μέσα σ’ αυτήν την Ιστορία, αναρωτιέμαι αυθόρμητα τι θα μπορούσε να είχε απογίνει αυτή η γυναίκα, εάν δεν συνέβαινε εκείνο το κακό, τον Ιούλιο του 1974;

Η φωνή της, όταν μιλάει για τα πολιτικά του σήμερα, ανήσυχη για τις διαπραγματεύσεις που «ουαί κι αλλοίμονο αν καταλήξουν σε λύση που δεν θα μου επιτρέπει να πάω και να μείνω στο σπίτι μου, το δικό μου σπίτι, όχι κάποιο άλλο», με παραπέμπει ακριβώς σε φωνή μιας «ηρωίδας που δεν ήθελε ποτέ να γίνει».

«Δεν θέλουμε επανένωση», φωνάζει. «Επιστροφή θέλουμε». Κι είναι τραχύς ο τόνος της. Άλλος, από εκείνον που θα είχε ίσως, εάν δεν αναγκαζόταν να γίνει «ηρωίδα».

Δεν ξέρω τι θα είχε απογίνει – θα αναζητήσω απαντήσεις στο βιβλίο.

Ο καθηγητής Παπαπολυβίου λέει «μακάρι να το διαβάσει κάθε Έλληνας, ειδικά τώρα». Και η απορία του κατόπιν, ίσως να εξηγεί και το «γιατί».

«Πως κάποιοι ζητούν να τα τεμαχίσουμε, να τα διαγράψουμε όλα αυτά, και να τα συμψηφίσουμε;».

Η Χαρίτα Μάντολες, κλείνει τη βραδυά περιγράφοντας πως της έφεραν κάποτε οι γυναίκες της Άχνας μια ρίζα από ένα φυτό που λέγεται «υπομονή», το οποίο φύτεψε μετά από μερικές ημέρες και τώρα, «με τη χάρη της Αγίας Μαρίνας, έχει γίνει ένα δεντρό μεγάλο».

Η υπομονή…

(Κείμενό μου στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, Παρασκευή 15/5/2015)

Το βιβλίο "Ως Αληθώς", κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Νεφέλη

ΞΥΠΝΗΣΑ Μ'ΑΥΤΑ ΣΗΜΕΡΑ...

Καλημέρα!

Αναμένοντας εναγωνίως τον μουσικό Μαραθώνιο έργων του Μότσαρτ την ερχόμενη Κυριακή στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, όπου ένα από τα έργα είναι και αυτό, το Κοντσέρτο για Φλάουτο και Άρπα σε Ντό Μείζονα, για μένα ένα από τα ομορφότερα έργα του μεγάλου αυστριακού συνθέτη, φαίνεται πως ξύπνησα και μ' αυτό σήμερα, και τό μοιράζομαι μαζί σας.

Και, για φαντάσου αλήθεια φιλαράκο, να υπήρχε λέει ένα κανάλι στη τηλεόραση, που η πρώτη του "καλημέρα" να ήταν μια τέτοια μουσική, συνοδευόμενη ίσως από όλα τα καλά, αλλά και κακά ακόμα, χωρίς όμως λόγια της υπερβολής, τοιυ θυμού και της σύγχισης, και να το έβλεπαν, λέει, αυτό το κανάλι, εκατομμύρια άνθρωποι πριν ξεκινήσουν τη μέρα τους.

Είμαι σίγουρος πως κάποια στιγμή, ο ψυχικός τους κόσμος θα ημέρευε, θα μαλάκωνε, και θα αντιμετώπιζε με άλλη διάθεση της ζωής τα στρωμένα.

Θά είχε ενδιαφέρον ένα τέτοιο πείραμα.

Δύο όμοια δείγματα ανθρώπων, από αυτά που οι δημοσκόποι ονομάζουν "χαρακτηριστικά".

Οι μέν, θα ξυπνούσαν κάθε πρωί, επί 1 χρόνο με μία "κλασσική καλημέρα", και με αναγραφή από κάτω, χωρίς σχόλια, και χωρίς στόχο την ακροαματικότητα, των 5-6 σημαντικότερων ειδήσεων της ημέρας, εσωτερικές και εξωτερικές.

Και οι δε να ξυπνούσαν με τα γνωστά μας στην Ελλάδα "πρωινάδικα". Τον Παπαδάκη, τους Καμπουράκη-Οικονομέα, Λυριτζή-Οικονόμου, Αυτιά, Αναγνωστάκη-Χασαπόπουλο, και λοιπά.

Μία ιατρική εξέταση και ψυχολογική αξιολόγηση όλων όσων θα συμμετέχουν στο πείραμα - πρίν, κατά την διάρκεια αυτού, και μετά το πέρας του - επίσης θα είχε ενδιαφέρον.

Και στο τέλος, μαζί με όλες τις παραμέτρους που θα συνεκτιμηθούν, καλό θα ήταν να βλέπαμε τι εισέπραξε η κάθε ομάδα από την "πρωινή εκπομπή"; Τι συγκράτησαν από τα "σημαντικά της ημέρας" οι μέν και οι δε, και εάν αυτά που συγκράτησαν ήταν πράγμαι σημαντικά ή εάν, όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, έγιναν φτερό στον άνεμο και πέταξαν.

Στο δικό μου crawl, ακούγοντας τον Μότσαρτ:

ΔΙΑΒΑΣΑ για τους δύο σεισμούς, τον έναν στην Ιαπωνία, τον άλλο, χθές, πάλι στο Νεπάλ. Θύμωσα με τον τίτλο ενός κυπριακύ newsletter, ονόματι offsite, που χαρακτήριζε τους σεισμούς αυτούς με τον τίτλο "Οργή Θεού"....

ΜΕΛΕΤΗΣΑ έναν non-paper από το Μαξίμου για τα σημεία που προτίθεται να θίξει σήμερα ο Πρωθυπουργός στο απογευματινό Κυβερνητικό Συμβούλιο. Πρόκειται για "εισηγήσεις του κ. Τσίπρα", λέει το άτυπο έγγραφο, αλλά "εισηγήσεις" δεν είναι, αφου θα επαναλάβει ότι τα εργασιακά και το συνταξιοδοτικό είναι στις "κόκκινες γραμμές" της κυβέρνησης, και επίσης ότι είναι αποφασιμένος "να προστατέψουμε τη λαϊκή οικογένεια που πέντε χρόνια τώρα λεηλατήθηκε από την ατελέσφορη λιτότητα του μνημονίου".

ΣΚΕΦΤΗΚΑ, "μήπως τελικά θα ήταν προτιμότερο αυτή η κυβέρνησή μας να καθορίσει ποια πράγματα είναι εκτός των κόκκινων γραμμών της, ώστε μήπως τα αλλάξουμε τουλάχιστον αυτά;", αλλά ευτυχώς...

ΜΠΗΚΑ στο ντούς και αυτά τα θραύσματα σκέψεων ξεπλύθηκαν από τον οργανισμό μου, μ' ένα υπέρποχο αφροντούς με φύλλα μέντας που έφερα από την Αγγλία τον περασμένο Δεκέμβριο.

Ανοιξα, τέλος, το Ημερολόγιό μου, και είδα ότι απόψε, δυστυχώς, θα χάσω τη ρεβάνς Ρεάλ-Γιουβέντους για το Τσάμπιονς Λίγκ, αλλά ευτυχώς για κάτι καλό. Στο Σπίτι τηςε Κύπρου, στην οδό Ξενοφώντος στο Σύνταγμα, θα γίνει η παρουσίαση του μυθιστορήματος της Ευριδίκης Περικλέους-Παπαδοπούλου "Ως αληθώς. Η Ζωή της Χαρίτας Μάντολες".

Η Χαρίτα Μάντολες είναι μια σπουδαία γυναίκα, και θα χαρώ πολύ που θα την γνωρίσω από κοντά απόψε.

Το 1974, όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο , και μπήκαν στο χωριό της, την Ελιά, στη Κερύνεια, αυτή και άλλοι συγχωριανοί της συνελήφθησαν από Τουρκους στρατιώτες και οδηγήθηκαν σ' έναν ελαιώνα έξω από το χωριό για εκτέλεση.

Εκεί, πυροβολήθηκαν εν ψυχρώ. Η Χαρίτα Μάντολες κρατούσε το παιδί της σφιχτά στην αγκαλιά της, έπεσε στο έδαφος κλάσματα του δευτερολέπτου πριν ακουστεί το "μπάμ" (πως το έκανε αυτό, δεν ξέρω - θέλω πολύ να την ρωτήσω απόψε), και προσποιήθηκε τη νεκρή.

Έτσι, γλίτωσε και αυτή και το ένα της παιδί.

Το άλλο, το είχε δέσει ο άντρας της στη πλάτη του, είσης για να το προστατέψει. Εκείνος όμως κτυπήθηκε από τις σφαίρες. Μόλις σταμάτησαν οι πυροβολισμοί, έτρεξε κοντά του και τον βρήκε αιμόφυρτο στο έδαφος. Ευτυχώς, όμως, είχε γλυτώσει και το άλλο τους παιδί.

Οι Τούρκοι στρατιώτες την άφησαν να πάρει τα παιδιά της, αλλά όχι να μείνει στο πλάι του άνδρα της. Επί τόπου έφτασαν και άνδρες των Ηνωμένων Εθνών, που πήραν τους ζωντανούς και τους τραυματίες, και τους φυγάδεψαν στις ελεύθερες περιοχές.

Άφησαν πίσω τους 12 άτομα που πυροβολήθηκαν έν ψυχρώ, αλλά κανείς δεν ήξερε εαν ζούσαν ή είχαν πεθάνει. Ανάμεσά τους ήταν ο σύζυγός της, ο πατέρας της και δύο γαμπροί.

Έκτοτε, μόνη και αβοήθητη, η Χαρίτα Μάντολες αφιέρωσε όλη τη ζωή της, 41 χρόνια τώρα, έναν αγώνα για να βρει τους δικούς της ανθρώπους, και να εξηγήσει στον έξω κόσμο τι έκαναν οι Τούρκοι στο χωριό και στον τόπο της.

ΝΑ! Εγώ ΑΥΤΑ θεωρώ σημαντικά, και ίσως και να τα είχα "πρώτο θέμα", εάν ποτέ είχα την ευθύνη ενός δελτίου ειδήσεων. Ίσως όμως, για ΑΥΤΟΝ ακριβώς τον λόγο, να μήν έχω ποτέ μια τέτοια ευθύνη...

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ*

Ακούω συχνά το παράπονο «μα που είναι οι πνευματικοί μας άνθρωποι;». Δυσκολεύομαι να δώσω απάντηση. Εγώ – για μένα – ξέρω που είναι, ανά πάσα στιγμή. Στα έργα τους…

ΔΕΝ θα μπορούσαν να βρίσκονται κι αλλού, θα πει κάποιος; Στους δρόμους όπου περπατώ κι εγώ; Στις ουρές που στέκομαι περιμένοντας ένα επίδομα; Μία κατάθεση; Το γύρισμα του καιρού; Το επόμενο λεωφορείο;

Γιατί να περιορίζεται η σκέψη ενός φωτισμένου ανθρώπου μόνο σε ένα βιβλίο, ιδίως σε εποχές που ο κόσμος που διαβάζει όλο λιγοστεύει;

ΕΝΑΣ στίχος που θα μπορούσε να αφυπνίσει μια ναρκωμένη ψυχή, πως θα γινόταν να «διατεθεί» από τον ίδιο τον δημιουργό του, σε μια τεράστια εθνική συνέλευση, ας πούμε, όπου οι ενδιαφερόμενοι θα προσέρχονταν μόνο για να ακούσουν;

ΟΧΙ για να πουν. Ούτε για να σχολιάσουν; Και πόσο μάλλον για να … τοποθετηθούν.

ΚΑΠΟΤΕ, οι συνθήκες ευνοούσαν θαρρώ την «έξοδο» των ποιητών, των λογοτεχνών, των συνθετών, των διανοουμένων, των ζωγράφων, από τον κλειστό τους χώρο.

Ο ΣΕΦΕΡΗΣ υπηρέτησε σε Πρεσβείες της Ελλάδας σε διάφορες χώρες. Διπλωμάτης και πολιτικός ήταν ο Πάμπλο Νερούδα. Ο Κάφκα, δικηγόρος, εργάστηκε σε μιαν ασφαλιστική εταιρεία. Ο Καμύ παρέδιδε ιδιαίτερα μαθήματα, ήταν κλητήρας σε εταιρεία ανταλλακτικών αυτοκινήτων, βοηθός στο μετεωρολογικό ινστιτούτο της Αλγερίας, και πολύ σπουδαίος τερματοφύλακας, επίσης.

ΘΕΛΩ να πω: Από τη δουλειά τους, αναδύθηκε και ο πολιτικός τους εαυτός. Από τα έργα τους πλάστηκε και ο πολιτικός τους λόγος. Και από την ευαισθησία τους μπόρεσαν να καταλάβουν, να κατανοήσουν, να ενδιαφερθούν.

Τα υπόλοιπα που θέλω να πω, τα λέει εδώ, τώρα, ο «Μέγας Χιλιανός»:

Πέτρα στην πέτρα, ο άνθρωπος πού ήταν;

Αγέρας στον αγέρα, ο άνθρωπος πού ήταν;

Χρόνος στον χρόνο, ο άνθρωπος πού ήταν;

Τάχα δεν υπήρξες, σπασμένο κομματάκι

του ανολοκλήρωτου ανθρώπου, του άδειου αητού,

που απ' τους σημερινούς δρόμους, που απ' τ' αχνάρια,

που απ' τα φύλλα του νεκρού φθινοπώρου

πορεύεται ταλανίζοντας την ψυχή ώς τον τάφο;

Το χέρι το πτωχό, το πόδι, η φτωχιά ζωή...

Οι μέρες του φωτός

που ξέφτυσε μέσα σου, όπως η βροχή

πάνω στις μπαντερίγιες της γιορτής,

σάμπως δε δώσανε φύλλο φύλλο τη μαύρη τους τροφή

στο άδειο στόμα;

Πείνα, κοράλι του ανθρώπου,

πείνα, ύπουλο φυτό, ρίζα των ξυλοκόπων,

πείνα, σάμπως, δεν ανέβηκε η ευθεία του άγριου βράχου σου

ώς στους απόμακρους τούτους ψηλούς πύργους;

Εγώ σε ανακρίνω, αλάτι των δρόμων,

δείξε μου το κουτάλι, αρχιτεκτονική άσε με

να ξύσω με μια βέργα τις πέτρινες ίνες σου,

ν' αναρριχηθώ σ' όλη την κλίμακα του αγέρα ώς το κενό,

να ξεγδάρω τα σπλάχνα ως ν' αγγίξω τον άνθρωπο.

[...]

Απόσπασμα από το έργο Canto General,  «Γενικό άσμα»,του Χιλιανού ποιητή, διπλωμάτω και πολιτικού, Πάμπλο Νερούδα. (Εισαγωγή-μετάφραση-εξήγηση: Δανάη Στρατηγοπούλου, Εκδόσεις «Τυπωθήτω» - Γιώργος Δαρδανός, 2004)

(*) Δημοσιεύτηκε την Κυριακή 10.05.2015, στην εφημερίδα "Φιλελεύθερος" Κύπρου.

ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΓΙΑ ΤΟΝ "ΜΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗ" κ.ΜΑΡΔΑ...

Θέση στην "υπόθεση Μάρδα" πήρε και το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ στο οποίο ανήκε παλιότερα ο νυν αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών που, όπως άλλοι πολλοί σύντροφοί του "την έκαναν" για τον ΣΥΡΙΖΑ όταν, όπως εκτιμά μια μερίδα της κοινής γνώμης, μυρίστηκαν ότι εκεί ήταν το ψητό πλέον.

Η ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ μιλάει από μόνη της, και ας την κρίνει ο καθένας όπως νομίζει. Εγώ πάντως, την βρίσκω ενδιαφέρουσα, και γι' αυτό την αναδηοσιεύω ολόκληρη εδώ:

Με τον κ. Μάρδα δεν είχαμε ασχοληθεί έως τώρα γιατί θέλαμε η κοινή γνώμη να παρακολουθεί απερίσπαστη το φεστιβάλ των επιπόλαιων και ανεύθυνων δηλώσεων του σε σχέση με τα ταμειακά διαθέσιμα και την εκπλήρωση των εσωτερικών και διεθνών υποχρεώσεων του δημοσίου.

Ήδη έχει γράψει τη δική του σελίδα στην ιστορία των γραφικών δηλώσεων. Όλοι θα τον θυμούνται να του λείπουν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ το πρωί στο σπίτι του, αλλά να τα βρίσκει δυο ώρες αργότερα μόλις φτάνει στο γραφείο του!

Ο κύριος Μάρδας λοιπόν από τη πρώτη στιγμή που ένα ΜΜΕ τον φωτογράφισε σε σχέση με εξαγωγή χρημάτων, όφειλε να δώσει την όποια απάντηση του, η οποία απομένει να τεκμηριωθεί και να αξιολογηθεί και όχι να οχυρώνεται πίσω από το πλεονέκτημα της ανωνυμίας που του παραχώρησαν δυο εφημερίδες της Θεσσαλονίκης. Κάτι το οποίο δεν έγινε με άλλα πολιτικά πρόσωπα, περιλαμβανομένων και άλλων μελών της κυβέρνησης, για ίδια ή παρεμφερή ζητήματα.

Χθες που αναγκάστηκε λόγω Bild να μιλήσει, επιτέθηκε παραδόξως στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ! Όχι στο Ποτάμι που υπέβαλε σχετική ερώτηση στη Βουλή, όχι στη ΝΔ που έκανε σχετικές σκληρές ανακοινώσεις, αλλά στο ΠΑΣΟΚ!

Χαρακτηριστική συμπεριφορά περιπλανώμενου πολιτικού τυχοδιώκτη που θέλει να δώσει εξετάσεις νομιμοφροσύνης σε αυτούς που τον στεγάζουν τώρα πολιτικά και μάλιστα πολυτελώς ως αναπληρωτή υπουργό.

Όντως το ΠΑΣΟΚ τον «προήγαγε» μέχρι του επιπέδου του γενικού γραμματέα εμπορίου επί υπουργίας Ν. Χριστοδουλάκη και τον «αξιοποίησε» ως διευθύνοντα σύμβουλο του Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών επί υπουργίας Α. Τσοχατζόπουλου στο Υπουργείο Ανάπτυξης. Δεν πρόλαβε δυστυχώς να του εμπιστευθεί υπουργικές ευθύνες, αλλά τον εκπαίδευσε  ώστε να επωφεληθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.

Φανταζόμαστε ότι θα έχει να προσθέσει πράγματα και το Ποτάμι στις όχθες του οποίου περιπλανήθηκε προεκλογικά, αλλά - ορθώς - δεν βρήκε θέση στους συνδυασμούς του.

Ευτυχώς ο κ. Τσίπρας είναι επιεικής με τους υπουργούς του και δεν θεώρησε κώλυμα τα περισπούδαστα άρθρα του ευρωπαϊστή κ. Μάρδα κατά βασικών προεκλογικών επαγγελιών του ΣΥΡΙΖΑ.

Την επόμενη φορά που ο κ. Μάρδας  θα αναφερθεί στο ΠΑΣΟΚ, ας είναι πιο  προσεκτικός και πιο σεμνός.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΧΑΝΟΥΝ ΠΙΑ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ...

Αγωγή εναντίον της γερμανικής εφημερίδας Bild ετοιμάζεται να καταθέσει η ελληνική κυβέρνηση για συκοφαντική δυσφήμιση υπουργού της, σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών.

Η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Γερμανίας αναπαρήγαγε δημοσίευμα της εφημερίδας «Θεσσαλονίκη», σύμφωνα με το οποίο «αναπληρωτής Υπουργός της κυβέρνησης μετέφερε τον Μάρτιο 80.000 ευρώ σε τράπεζα του Λουξεμβούργου».

Η ελληνική εφημερίδα δεν ανέφερε όνομα υπουργού, αλλά η Bild κατονόμασε τον αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Δημήτρη Μάρδα, και δημοσίευσε και την φωτογραφία του.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου, ο κ. Μάρδας «διέψευσε κατηγορηματικά τα δημοσιεύματα και δήλωσε ότι από την ανάληψη των κυβερνητικών καθηκόντων του έως σήμερα δεν έκανε ο ίδιος ή η σύζυγός του, οποιαδήποτε μετακίνηση κεφαλαίων προς το εξωτερικό».

Επιπλέον, αναφέρει ότι έστειλε πέραν των άλλων αποδεικτικών στοιχείων, στο γραφείο του πρωθυπουργού έγγραφη βεβαίωση της τράπεζας Eurobank που επιβεβαιώνει, λέει,  ότι δεν έχει γίνει κίνηση ούτε ενός ευρώ προς το εξωτερικό κατά την επίμαχη περίοδο».

Ο κ. Μάρδας πρόσθεσε ότι η βεβαίωση της τράπεζας θα σταλεί σε όλους τους βουλευτές.

Σε τηλεοπτική του συνέντευξη εξάλλου, διευκρίνισε ότι τον περασμένο Νοέμβριο ή Δεκέμβριο (δεν θυμόταν ακριβώς πότε), πάντως σίγουρα πριν εκλεγεί στην κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ και γίνει αυτός υπουργός, είχε στείλει περίπου 40.000 στο εξωτερικό για το μεταπτυχιακό της κόρης του σημειώνοντας παράλληλα ότι αυτά τα χρήματα δεν απεστάλησαν στο Λουξεμβούργο, αλλά στις Βρυξέλλες.

Σε ερώτηση του δημοσιογράφου γιατί δεν είχε δώσει αυτές τις απαντήσεις και διευκρινήσεις νωρίτερα, όταν η εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» προέβη στο επίμαχο δημοσίευμα, ο υπουργός απάντησε «διότι δεν είχε δημοσιευτεί το όνομα μου».

Πάντως, στην ανακοινωση του Υπουργείου Οικονομικών, επισημαίνεται ότι το εκδοτικό συγκρότημα «Θεσσαλονίκη –Μακεδονία καλείται τώρα να δώσει στον Αναπληρωτή Υπουργό τα στοιχεία που ισχυρίζεται ότι έχει στην κατοχή του, και ότι «εάν δεν το πράξει θα ζητηθεί η δικαστική συνδρομή και η εφημερίδα θα βρεθεί προ των ευθυνών της».

(Ανταπόκρισή μου στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ΚΥΠΕ, www.cna.org.cy, 6/5/2015)

ΣΤΑ ΜΙΣΑ (ΚΑΙ ΒΓΑΛΕ!) ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ...

Εδώ, τώρα, που η ζωή γυρίζει, τα συναισθήματα δεν ειν’ εύκολα. Έφυγαν πολύ γρήγορα οι πρώτες στροφές – πόσες να’μειναν, τάχα; Ευτυχώς, δεν ξέρουμε. Αλλά και μόνο να το σκέφτεσαι, είναι τρομακτικό.

Δρόμος υπάρχει ακόμα. Το τέλος όμως είναι πιο ορατό πλέον. Το βλέπεις, και το σκέφτεσαι. Παλιά, σου φαινόταν ατέλειωτος. Δυσανασχετούσες κιόλας. Και βιαζόσουν να «κάψεις» χιλιόμετρα, να μεγαλώσεις πιο γρήγορα.

Η γλύκα, βλέπεις, είναι στη διαδρομή προς την ωρίμανση. Σ’ αυτήν, η εμπιστοσύνη στον εαυτό σου είναι υπέρμετρης. Τρέχεις με ταχύτητα ιλιγγιώδη. Κι’ άμα πέσεις, τραυματίζεσαι μόνο στο σώμα. Το κόκαλο αν σπάσει, δένει εύκολα. Η πληγή που ανοίγει, πιο γρήγορα επουλώνεται.

Άμα πέσεις όμως στα μισά του δρόμου σου, και βάλε, ο σοβαρότερος τραυματισμός είναι της ψυχής. Αυτός, πιο δύσκολα θεραπεύεται. Και πονάει αφάνταστα πιο πολύ.

Νομίζεις πως όλος ο κόσμος σε είδε να πέφτεις. Ακούς σχόλια του τύπου «βρε τον καημένο…», και βλέπεις βλέμματα που λένε το ίδιο ακριβώς.

Πέφτοντας στα 20 και 30 σου, σηκώνεσαι πιο εύκολα. Κι αν όλα ως τότε σου πήγαν λάθος, δεν είναι δύσκολο να ξαναρχίσεις απ’ το μηδέν. Πόσοι και πόσοι, άλλωστε, δεν πήραν καλύτερο δρόμο και δεν πρόκοψαν στη ζωή τους έπειτα από πέσιμο σε μικρή ηλικία και ξεκίνημα απ’ το τίποτα;

Γιατί, όμως, τα γράφω όλ’ αυτά τώρα;

Σκέψεις ενός ανήσυχου, καθώς προχωρώντας, όσο και όπως προχωρεί, βλέπει γύρω του το παιχνίδι των λέξεων να αποκτά άλλους όρους. Αναθεωρεί, και εμπλουτίζει ορισμούς. Όπως:

Φασισμός είναι…

Να σου περιορίζεται η να σου κόβεται η δυνατότητα έκφρασης. Άπειρες είναι οι φορές που νοιώθεις και βλέπεις γύρω σου ανθρώπους μπουκωμένους, πνιγμένους, που θέλουν κάτι να πουν, μιαν ανάσα να πάρουν, και δεν μπορούν.

Οι λεγόμενες συλλογικές αποφάσεις να μην είναι καθόλου συλλογικές, και οι προκύπτουσες «πλειοψηφίες» να έχουν διαμορφωθεί μόνο από την ψήφο των παρισταμένων.

Να πεις «εγώ πιστεύω ότι», ή «εγώ διαφωνώ», και να μην προπηλακιστείς, να μη σου φορέσουν ταμπέλα.

Φασισμός είναι να μπορείς εσύ να μην πειθαρχήσεις σε έναν νόμο, αλλά να εμποδίζεις εμένα που θέλω να πειθαρχήσω. Το πρώτο, είναι απόλυτο δικαίωμά σου. Το δεύτερο είναι άσκηση βίας.

Να θεωρείς «επαναστάτη» η «πολιτικό ακτιβιστή», εκείνον που για να επιβάλει τις απόψεις του σκοτώνει κόσμο. Είναι, επίσης, φασισμός, αυτόν τον τύπο, όταν συλληφθει, καταδικαστεί και φυλακιστεί, να αρνείσαι να τον πεις «τρομοκράτη», αλλά μόνο «πολιτικό κρατούμενο», και κάποια στιγμή να τον αποφυλακίσεις κιόλας!

Ο θυμός όμως, δεν είναι ποτέ καλός σύμβουλος, έλεγαν οι στωϊκοί φιλόσοφοι, κι εγω ξεχειλίζω ακόμα από δαύτον – το βλέπετε και στα γραπτά μου!

Όπως λέει ο Μαξ Έξελμαν σ’ ένα καταπληκτικό βιβλιαράκι με «61 Μαθήματα Καθημερινής Ζωής από τους Στωϊκούς» (σε εξαιρετική απόδοση από την Σώτη Τριανταφύλλου – Εκδόσεις Πατάκη), όταν κάποιος μας φέρεται άσχημα, πρέπει να σκεφτόμαστε δύο πράγματα: πρώτον, ότι κι εμείς έχουμε ελαττώματα, και δεύτερον, ότι ο καθένας είναι, εν μέρει τουλάχιστον, προιόν των συνθηκών της ζωής του.

Ο λαός, που δεν είναι πάντα σοφός – αλλά μερικές φορές είναι – λέει: «Δώσε τόπο στην οργή». Το καλύτερο φάρμακο. Ιδίως όταν είσαι … σε τα μισά του δρόμου!

«Μέσα στα μάτια σου γλυκές, τ’ Άη Γιάννη ανάβουν οι φωτιές»

ΚΑΛΗΜΕΡΑ και Καλό Μήνα. Ο Μάϊος, που τον αγαπώ πολύ γιατί μού’φερε το ωραιότερο δώρο της ζωής μου – τον Μιχαλιό.

ΜΗΝΑΣ που κατά την εκδοχή που επικρατεί περισσότερο, πήρε τα’ όνομά του από την θεότητα Μαία, στα λατινικά Μάγια, μητέρα του Ερμή, θεά της γονιμότητας.

ΝΟΜΙΖΩ πως κάθε άνθρωπος έχει μέσα του μία «ιστορία αναφοράς» για όλους τους μήνες. Δεν είναι συνδεδεμένη κατ’ ανάγκην με ένα γεγονός. Μπορεί να είναι, ακόμα, και μια φευγαλέα εικόνα. Στίχος από’ να ποίημα. Ή και μια μυρωδιά που, μόλις πεις ή σκεφτείς το όνομα του μήνα, σού έρχεται αμέσως και σε πλημμυρίζει, λες και είσαι πάνω από μια κατσαρόλα, μέσα σ’ ένα λιβάδι, στο στασίδι μιας εκκλησίας, ή σ’ ένα όνειρο διαρκές.

ΔΙΑΒΑΖΩ πως στην  Αρχαία Ρώμη τον μήνα Μάιο γιορτάζονταν τα  Φλοράλια (Floralia), τα ρωμαϊκά Ανθεστήρια, προς τιμή της Flora, θεάς της βλάστησης και της άνοιξης.

ΣΗΜΕΡΑ υπάρχουν άνθρωποι – και γνωρίζω προσωπικά πάρα πολλούς -  που αυτόν ακριβώς τον μήνα, όπως και τον προηγούμενο, υποφέρουν από διάφορες αλλεργίες που φίλος γιατρός ο οποίος ειδικεύεται σε αυτές, μου έλεγε ότι δεν μπορεί να αποσυνδέσει κάποιος από αυτόν που λέμε σύγχρονο τρόπο ζωής.

ΑΠΕΙΡΕΣ επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος (με κακή διατροφή, ακραία και αλόγιστη χρήση φαρμάκων, ιδίως αντιβιοτικών, και άλλων), έχει καταστήσει τον άνθρωπο ευάλωτο όχι μόνο απέναντι σε κακουχίες, αλλά ακόμα και σε εποχικές ομορφιές!

ΝΑ μη μπορείς να πας σε μιαν ανθοκομική έκθεση. Να περπατήσεις σ’ ένα πευκόδασος. Να τρέξεις σ’ ένα γήπεδο με γρασίδι!

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ των άπειρων προλήψεων, ο μήνας Μάιος, στη λαϊκή συνείδηση, ακόμα, συσχετίζεται παρετυμολογικά με τα μάγια και τη μαγεία, όπως διαβάζω στο sansimera.gr. Γι’ αυτό και οι προλήψεις ότι δεν πρέπει να γίνονται γάμοι τον Μάιο, ούτε κάποια σοβαρή εργασία τον μήνα αυτό, λες και κάνουμε δηλαδή ποτέ «κάποια σοβαρή εργασία»

ΜΙΑ παροιμία λέει «τον Μάη μήτε δέντρο να φυτέψεις, μήτε παιδί να παντρέψεις». Και δεν ξέρω αν είναι και σοφό να κάνεις και συμφωνία με τους εταίρους για τα οικονομικά σου χάλια, καθώς το πιθανότερο είναι πως θαναι προσωρινή μια τέτοια συμφωνία,  γέφυρα τη λέμε, και του χρόνου τέτοια μέρα μάλλον δεν θα υπάρχει κάν…

ΓΙΑ τούτο, καλό είναι το πανελλήνιο έθιμό μας να πλέκουμε στεφάνια με λουλούδια τη μέρα αυτή, Πρωτομαγιά, να τα κρεμάμε στις εξώπορτες ή στους εξώστες των σπιτιών μας μέχρι τις 24 Ιουνίου, οπότε τα καίμε στις φωτιές του ΑϊΓιάννη.

ΚΑΙ τι ωραία που το λένε αυτό, αλήθεια, με τον υπέροχο στίχο του Λειβαδίτη στην πρώτη εκτέλεση του «Έχω μια αγάπη» (1961) του Μίκη Θεοδωράκη, η Μαρινέλλα κι ο Καζαντζίδης: «Μέσα στα μάτια σου γλυκές, τ’ Άη Γιάννη ανάβουν οι φωτιές».

ΕΧΟΥΜΕ, βέβαια, και τη μεγάλη θρησκευτική εορτή του Μαΐου, των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου) και την θύμηση της αποφράδας ημέρας της 29^ης ετούτου του μηνός, ημέρα που  «τούρκεψε η Πόλη».__

(*) Το κομμάτι δημοσιευεται στον σημερινό "Φιλελεύθερο" στη Κύπρο