ΣΧΕΔΟΝ κάθε περιστατικό πια της ζωής μας κρύβει βία, ή τον φόβο της βίας. Ας δούμε ένα παράδειγμα φρέσκο. Από την Αμερική.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ σταματά οδηγό αυτοκινήτου να του επισημάνει ότι τα πίσω του φώτα δεν δουλεύουν. Ο οδηγός είναι μαύρος. Ο αστυνομικός λευκός.
ΕΙΘΙΣΤΑΙ, πάντα, ο δεύτερος να ζητεί από τον πρώτο να ελέγξει τα χαρτιά του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, φαίνεται πως ο οδηγός πήγε να κάνει κίνηση να ανοίξει το ντουλαπάκι με τις άδειες οδήγησης και κυκλοφορίας του, χωρίς να προλάβει να του πει κάτι ο αστυνομικός.
ΕΚΕΙΝΟΣ φοβήθηκε ότι η κίνηση ήταν ύποπτη – ίσως να την έχει δει πολλές-πολλές φορές στο καθήκον – τράβηξε το όπλο του και πυροβόλησε. Τα υπόλοιπα είναι headlines όπως λένε οι Αμερικανοί. Πρωτοσέλιδα.
Ο ΟΔΗΓΟΣ είναι νεκρός. Ο αστυνόμος ζωντανός, πιθανώς φοβισμένος, έντρομος. Δεν ξέρει αν μόλις έσωσε τη δική του ζωή, ή αν μόλις αναίτια αφαίρεσε τη ζωή άλλου.
ΟΠΩΣ και νάχει, το περιστατικό πυροδοτήθηκε από φόβο βίας. Που δεν είναι αδικαιολόγητος. Οι δυνάμει δολοφόνοι, πολλαπλασιάζονται δευτερόλεπτο-το-δευτερόλεπτο. Οι ζωή μας είναι άγρια. Δεν ξέρεις αν αυτός που πάει ν’ ανοίξει ένα συρτάρι γυρεύει όπλο ή μια άδεια οδήγησης.
ΣΤΑ headlines του συγκεκριμένου περιστατικού, παρουσιάζεται και η εκδοχή του ηθελημένου φυλετικού εγκλήματος. Δεν μπορεί να αποκλειστεί και αυτό. Ας θυμηθούμε μόνο ότι ο άνθρωπος που ετοιμάζει τον εαυτό του για Πρόεδρο των ΗΠΑ, είναι ένας λευκός, δισεκατομμυριούχος, που θέλει να κλείσει τα σύνορα της χώρας του στους μετανάστες, στους μουσουλμάνους και, αν το μπορούσε, πιθανώς να μάντρωνε και τους μαύρους. Ο Ντόναλντ Τράμπ είναι και αυτός ένας πολύ βίαιος άνθρωπος.
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ,
ιδίως όταν τα οικονομικά της δεν πάνε καλά, δεν θέλει και πολύ να εκραγεί. Οι
διαστάσεις της έκρηξης είναι ανεξέλεγκτες. Και η αιτιολόγησή της, καμία. Η
οργή, δικαιολογημένη ή όχι, δεν αφήνει χώρο για ψύχραιμη σκέψη.
ΣΟΥ βάζει μια μολότοφ στη χούφτα και σου φωνάζει ρίξ’ την. Σου φοράει μια ζώνη με εκρηκτικά και σε διατάσσει, στο όνομα του Αλλάχ απασφάλισέ την. Σου δίνει ένα περίστροφο να τηρείς την τάξη και την ειρήνη, και σου συμπληρώνει «με όποιο κόστος».
Η ΒΙΑ ξεκινάει πάντοτε από ένα περιστατικό, μια αντίληψη, ένα συναίσθημα, μια νοοτροπία, ένα πρωτοσέλιδο, μια κραυγή. Πυροδοτείται εύκολα. Μπορεί ναναι μια λέξη μόνο, ένα βλέμμα πλάγιο, ένας υπαινιγμός, μια προσβολή, μια περιφρόνηση. Έπειτα, γίνεται η έκρηξη…
(*) Το κομμάτι αυτό γράφτηκε από τον
υπογράφοντα τον Ιούλιο του 2016 όταν, στη Λουιζιάνα της Μινεσότα στις ΗΠΑ, συνέβη
το συγκεκριμένο περιστατικό. Δύο μέρες νωρίτερα, στο Μπάτον Ρούζ, πάλι στη
Λουιζιάνα, υπό παρόμοιες συνθήκες δολοφονήθηκε από λευκό αστυνομικό ένας μαύρος
οδηγός. Επί μία εβδομάδα, η Πολιτεία συνταράχθηκε από διαδηλώσεις, και όλες οι
εφημερίδες έγραφαν «το ποτήρι ξεχείλισε – αυτό δεν πρέπει να ξανασυμβεί ποτέ». Ανακάλυψα
το κείμενο χθες, τακτοποιώντας τα χαρτιά
μου, και θυμήθηκα τον Κεμάλ των Χατζιδάκι-Γκάτσου: Καληνύχτα Κεμάλ, κόσμος
αυτός δεν θα αλλάξει ποτέ!…
