Πόσο όμορφα, τα απλά πράγματα που σπάνια προσέχουμε

Η εφημερίδα New York Times έχει μια καινούργια ενότητα (στήλη) με τίτλο Μητροπολιτικά Ημερολόγια (Metropolitan Diaries) όπου καλεί τους αναγνώστες της, κάτοικους ή περαστικούς από την Νέα Υόρκη, να περιγράψουν με λίγα λόγια μια σκηνή, μια ανάμνηση, μια εικόνα από την ζωή τους στην πόλη, και να το στείλουν. Εν συνεχεία, η εφημερίδα επιλέγει εκείνα που βρίσκει πιο ενδιαφέροντα, τα συνοδεύει με ένα σκίτσο και τα δημοσιεύει. Μια καλή φίλη, η Μαρία Τσάκος, διάβασε αυτό, γραμμένο μάλιστα από μια Ελληνοαμερικανίδα, και το μοιράστηκε μαζί μας στο facebook. Το μεταφράζω:

Αγαπητό Ημερολόγιο:

Καθώς περπατούσα για να πάω στο σπίτι μου στην Έβδομη Λεωφόρο ένα πρωί, λύθηκαν τα κορδόνια των ροζ αθλητικών μου παπουτσιών. Υποφέροντας από τη μέση μου, και έχοντας χτυπήσει και στο πόδι, δεν  μπορούσα να σκύψω για να τα δέσω.

Ένας νεαρός άνδρας φορώντας ακουστικά και κουκούλα στο κεφάλι, με πλησίασε.

«Τα κορδόνια σας είναι άλυτα», είπε.
«Το ξέρω», απάντησα. «Δεν μπορώ να σκύψω για να τα δέσω». Η μέση μου …»
Γονάτισε και άρχισε να μου δένει τα κορδόνια, σε έναν τακτοποιημένο κόμπο. «’Ω, μα είστε τόσο ευγενικός», είπα.
«Απλώς δεν ήθελα να πέσετε», απάντησε, πριν συνεχίσει τον δρόμο του.

— Linda Tsakonas

IN MEMORIAM: Λεωνίδας Κύρκος

Σαν σήμερα, 28 Αυγούστου 2011, έφυγε από κοντά μας ένας σπουδαίος Έλληνας, ένας ανεκτίμητος σύντροφος, ένας αγαπημένος φίλος ο Λεωνίδας Κύρκος.

Ο Λεωνίδας έζησε μια πολυτάραχη ζωή μαχόμενος απ'τα χρόνια της νεότητας του μέσα από τις γραμμές του κομμουνιστικού και αριστερού κινήματος.

Φυλακίστηκε, εξορίστηκε, κυνηγήθηκε και έμεινε πάντα παρών και όρθιος στους λαϊκούς δημοκρατικούς αγώνες.

Ηγήθηκε μεγάλων πρωτοβουλιών εκδημοκρατισμού και ανανέωσης της Αριστεράς στον τόπο μας, με το ΚΚΕ εσωτερικού, την ΕΑΡ, τον Συνασπισμό.

Πρόλαβε την ίδρυση της ΔΗΜΑΡ το 2010, την οποία χαιρέτησε με όλη του την θέρμη και πήρε με ιδιαίτερη συγκίνηση την πρώτη κάρτα ιδρυτικού μέλους του κόμματος.
Δεν πρόλαβε τις πρώτες της ελπιδοφόρες επιτυχίες αλλά δεν έζησε και την τραγική της κατάληξη.

Είμαστε τυχεροί και περήφανοι όσοι περπατήσαμε μαζί του.

Σπύρος Λυκούδης

Μπαμπά;

Οι άνθρωποι αποφεύγουν να μιλούν για τον θάνατο, ιδίως όταν αυτός δεν τους έχει χτυπήσει τη πόρτα.

Ένας παπάς μου έλεγε πριν από χρόνια ότι ακόμα και εκείνοι που στις κηδείες σπρώχνουν για να βρεθούν μπροστά-μπροστά την στιγμή της ταφής, το κάνουν για να ανακουφιστούν ότι εκείνοι είναι ακόμα εν ζωή.

Για μένα, που τον βρήκα μπροστά μου τον άτιμο από τα παιδικά μου χρόνια, η πιο βαριά επίπτωσή του δεν είναι τόσο πολύ ότι αναγκάζεσαι να συνηθίσεις την απουσία ενός αγαπημένου σου προσώπου, όσο το να συνειδητοποιείς ότι η μνήμη, τελικά, δεν αποθηκεύει εκείνα που έχεις πραγματική ανάγκη:

Την αίσθηση ενός αγγίγματος τη στιγμή που το χρειαζόσουν. Τον τόνο της φωνής, σε καλές και άσχημες στιγμές. Ένα χαμόγελο που καμιά, ποτέ, φωτογραφία δεν μπορεί να αποτυπώσει. Ένα νεύμα, που ήταν αρκετό να σε διαβεβαιώσει ότι «όλα θα πάνε καλά, μη στενοχωριέσαι».

Με συγκλόνισαν, θυμάμαι, τα λόγια που είπε ο Θανάσης Βέγγος σε μία τηλεοπτική εκπομπή, όπου τον κάλεσαν για να τον βραβεύσουν, ένα-δύο χρόνια πριν πεθάνει:

«Έπρεπε να γεράσω, αγόρι μου, για να μάθω τι είναι ευτυχία. Τελικά ευτυχία είναι ένα ζευγάρι χέρια, δύο χέρια. Αυτά που θα σε αγκαλιάσουν, θα σε κρατήσουν, θα σε κοιμήσουν, θα σε περιποιηθούν, θα σου μαγειρέψουν, θα σε χαϊδέψουν και στο τέλος θα σου κλείσουν τα μάτια. Τα πολλά χέρια απλά σε κατσιάζουν. Χάσιμο χρόνου. Θα το δεις κι εσύ όσο μεγαλώνεις».

Σήμερα, είμαι μπλεγμένος κι εγώ στα πολλά χέρια που απλά με κατσιάζουν. Και μου λείπει εκείνο το ένα, που πάντα έκανε τη καρδιά μου να φτερουγίσει.

Ο Ηράκλειτος έλεγε: «Στην αναζήτηση της αλήθειας, να είσαι έτοιμος για το απροσδόκητο, επειδή είναι δύσκολο να τη βρεις και σε συγκλονίζει όταν την ανακαλύψεις».

Είναι λόγια που τα βρίσκω στην εισαγωγή ενός βιβλίου που με κράτησε ξάγρυπνο τρεις νύχτες, και θάθελα να το μοιραστώ μαζί σας, όσο κι αν το θέμα του, ο θάνατος και η μοναξιά, μοιάζει, και είναι, στενάχωρο.

Τιτλοφορείται «Η Επινόηση της Μοναξιάς», είναι γραμμένο από τον Αμερικανό συγγραφέα Paul Auster, και κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» σε μετάφραση Σταυρούλας Αργυροπούλου. Ξεκινάει έτσι:

«Τη μία μέρα υπάρχει ζωή. Ένας άνθρωπος, για παράδειγμα, με θαυμάσια υγεία, ούτε καν γέρος, χωρίς ιστορικό ασθενειών. Όλα είναι όπως ήταν, όπως θα είναι πάντα. Εκείνος ζει από μέρα σε μέρα, νοιάζεται μονάχα για τη δουλειά του, ονειρεύεται μονάχα τη ζωή που απλώνεται μπροστά του. Και έπειτα, ξαφνικά, υπάρχει θάνατος. Ο άνθρωπος αφήνει έναν αναστεναγμό, σωριάζεται στην καρέκλα του κι έρχεται ο θάνατος. Το αιφνίδιο του πράγματος δεν αφήνει περιθώρια για σκέψεις, δεν δίνει στο μυαλό την ευκαιρία να αναζητήσει μια λέξη που θα μπορούσε να προσφέρει παρηγοριά. Μένουμε μονάχα με τον θάνατο, το αδιαμφισβήτητο γεγονός της θνητότητάς μας».

Έμαθα τα νέα για τον θάνατο του πατέρα μου, κάποια χρόνια πριν, τέτοιες μέρες, όταν το πρωί κάναμε μπάνιο στην Αμμόχωστο και το απόγευμα, που έκανα βόλτα με τους φίλους μου κάποιος μου φώναξε «τρέχα!».

Μπαμπά;

Οι μέρες μου κρεμασμένες...

Οι μέρες μου κρεμασμένες από ένα κινητό τηλέφωνο. Που ακόμα και στο αθόρυβο, θόρυβο κάνει. Έχω δώσει τον αριθμό μου σε ανθρώπους και υπηρεσίες, που με ειδοποιούν για κάθε σημαντικό, τάχα, που συμβαίνει στον κόσμο. Όχι, γενικώς, σε όλη την υφήλιο. Ειδικώς, στον δικό μας. Το μικρό μας περίγυρο. Αυτόν που θεωρούμε κέντρο της Γης.

Ποιος το καθορίζει τι είναι σημαντικό, μη το ρωτάτε. Ο καθένας έχει, φτιάχνει ή υπηρετεί τους δικούς του κανόνες του. Οι πολιτικοί τις ματαιοδοξίες τους. Οι δημοσιογράφοι, κάτι πολύ χειρότερο. Τον φόβο μη μας ξεφύγει το ασήμαντο. Την υστερία μήπως και μεταδώσουμε δεύτεροι ή τρίτοι την καταστροφή, τον θάνατο.

Ένα «ντίνγκ» στα μηνύματα, με ειδοποιεί ότι στο μέιλ μου έχω νέα. Σχεδόν ταυτόχρονα, ένα πιο βαρυκουδουνάτο σήμα επιβεβαιώνει ότι αυτό που μουπε μόλις το sms, τώρα είναι στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο.

Από τη μέρα που ήρθε στα πράγματα ο ΣΥΡΙΖΑ, ο μηχανισμός παραγωγής και μετάδοσης «ειδήσεων» είναι ανελέητος. Οι πιο πολλές φέρουν την ειδοποίηση «non-paper», και λες εσύ ο αδαής «πως θα πιστέψω τώρα ένα ανύπαρκτο, όπως αυτοχαρακτηρίζεται, χαρτί;». Κι όμως, άλλοι το έχουν ήδη δώσει στον αέρα. Τόχουν κιόλας απλώσει στα ηλεκτρονικά τους περίπτερα, κι αρχίζει να μαζεύει χτυπήματα. Έτσι λέμε πια την ανάγνωση – χτύπημα. Και αυτό έχει κριτήριο η διαφημιστική αγορά όταν είναι να μοιράσει ρεκλάμες.

Εμένα όμως δεν με ενδιαφέρει αυτό το αλισβερίσι. Θέλω να μαθαίνω πραγματικά γεγονότα, όχι ανακοινώσεις. Με νοιάζει η ψυχική μου υγεία, καθώς όλο αυτό το «πράγμα» συμβαίνει συνεχώς, ασταμάτητα, όλη μέρα, και κάπως ο Μεγάλος Αδελφός με έχει χρήσει τοποτηρητή της ενημέρωσης στο δικό μου χωριό και έχω πελαγώσει. Ποιο χαρτί λέει την αλήθεια; Ποια ανακοίνωση είναι τεκμηριωμένη; Ποια πληροφορία έχει διασταυρωθεί; Ποιο κουτσομπολιό είναι αξιόπιστο; Σε ποιο αστείο να πιστέψω;

Αν σε κάτι, όμως, μας έχει φανεί χρήσιμη όλη αυτή η βιασύνη, είναι στην στροφή όσων δεν γουστάρουμε «φαστ φουντ ενημέρωση» προς μια πιο ερευνητική τεκμηρίωση των μεταδιδομένων. Μπορεί να είναι χρονοβόρο το ψάξιμο της αλήθειας. Αλλά σε κάνει πιο πλούσιο – πιστέψτε με.

Υστερόγραφο: Κάθε φορά που πάω να σβήσω μια διαφήμιση στις ηλεκτρονικές μου σελίδες, ένας «αόρατος αδερφός» με ρωτά «γιατί;», και μου αραδιάζει μια λίστα από προκατασκευασμένες απαντήσεις, όπως «είναι επιθετική», «είναι προσβλητική», «είναι ανάρμοστη», «δεν με ενδιαφέρει», και λοιπά. Πατάω μία από αυτές, και επανέρχεται αμέσως ρωτώντας με «γιατί;» πάλι. Δηλαδή, να του εξηγήσω, του αόρατου αδερφού, γιατί εμένα μία διαφήμιση, φερ ειπείν, με ένα πολύπριζο φόρτισης 5 κινητών ταυτόχρονα, δεν με ενδιαφέρει; Πάμε καλά;

Δημοσιεύτηκε τη Πρωτομαγιά του 2017 στην κυπριακή εφημερίδα "Φιλελεύθερος", αλλά γράφτηκε λίγες μέρες νωρίτερα και "τό'παιξα" στο ΒΗΜΑ FM.

«Ποιος, αλήθεια, είμ’ εγώ και που πάω;»

Στην περιοχή όπου ζω, κυριαρχεί ένα μυστήριο φορτισμένο με του κόσμου όλου τις αρχέγονες θεωρίες. Της ύπαρξης. Της βιωσιμότητας. Της αντοχής. Της συνέχειας. Του τέλους. Και της αρχής, ξανά.

Οι άνθρωποι που συναντώ, μοιράζονται μαζί μου σκέψεις που δεν τις καταλαβαίνουν. Μήπως τις καταλαβαίνω, όμως, εγώ, για να ανταποδώσω την εμπιστοσύνη τους;

Όχι! Προσποιούμαι, μονάχα. Και κουνάω καταφατικά το κεφάλι κάθε που περνάει μπροστά μου ένα χρώμα, και θέλω να πιστοποιήσω ότι μου είναι γνώριμο. Ψέματα! Ποτέ μου δεν το’ χω δει. Ποτέ μου δεν το αναγνώρισα η το αισθάνθηκα. Απλώς, καθόριζε τα αντικείμενά μου…

Φοβάμαι! Την επίκριση εκείνων που παρέσυρα  στην βεβαιότητα ότι τα γνωρίζω όλα. Την έλευση του Θείου, που δεν με βοήθησε ποτέ στην επιλογή ανάμεσα στο επιθυμητό και στο δεδομένο.

Πανηγυρίζω! Την  απελπιστική μου αδυναμία. Γεννήθηκα ώρα νυχτερινή, αβέβαιου έρωτα. Καθορίστηκα, απλώς σε στιγμή αναγκαστικής πιστοποίησης της ύπαρξής μου. Αυτή ήταν και η συνεισφορά μου στο Προξενείο.

Έλαβα πιστοποιητικό προσώπου αγνώστου προορισμού. Σημείωσαν την αφετηρία μου. Όταν με ρώτησαν που πηγαίνω, γέλασαν με την απάντηση. Τους είπα «στον φόβο της ανακάλυψης» που κρύβει, ή αποκαλύπτει, κάθε επιφυλακτικό, ή θαρραλέο μου βήμα.

Τότε – παράξενο πώς! – άρχισαν οι ύμνοι. Των μαύρων και των λευκών. Των πιστών και των απίστων. Των ζώντων και των νεκρών.

Μ’ αυτές τις αντιφάσεις έζησα χιλιάδες χρόνια τώρα. Το πρόσωπό μου άστραψε και μαράθηκε τόσες φορές, που εάν τις μετρούσα θα είχα κουραστεί ως τα έγκατα της αντοχής μου. Το σώμα μου μεταλλάχθηκε σε αμέτρητες μορφές, που άλλοτε δόξαζαν την ματαιοδοξία μου, και άλλοτε βάραιναν το πεπρωμένο μου.

Πόσο αγάπησα, όμως, όλες αυτές τις αντιφάσεις, δεν λέγεται! Τις έντυσα με τα ακριβότερα υφάσματα και τις πιο όμορφες ανταύγειες που μπόρεσα να βρω από τις αγορές και τα παζάρια όπου διαπραγματευόμουν. Τις περιέγραψα με τις πιο χρυσοκέντητες λέξεις που κατάφερα να αγοράσω από ανθρώπους που ήσαν πρόθυμοι να μου πουλήσουν ένα κομμάτι από την ψυχή τους. Τις φύλαξα εκεί όπου θα τις βρω όταν, σε κάποιο παραστράτημά μου, ανταμώσω την απόγνωση.

Δεν έχω άλλο τι να πω αυτή τη στιγμή. Ο πάγος στο κρασί μου έλιωσε. Εάν δεν πιω τώρα όσα ονειρεύτηκα και πίστεψα,  θα ξαναγυρίσω δυστυχής εκεί όπου ήμουν αύριο!

Αχ, Μελίνα!

«Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ» - Μελίνα Μερκούρη, Ελληνίδα ηθοποιός και πολιτικός. Και υπό τις δύο αυτές ιδιότητες αφιερώθηκε ολόψυχα στον αγώνα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στον τόπο όπου «γεννήθηκαν» και εκεί από όπου τα έκλεψε ο Άγγλος λόρδος Έλγιν.

Πέθανε στις 6 Μαρτίου του 1994 στο Memorial Sloan Kettering Cancer Center της Νέας Υόρκης. Μετά από σχεδόν 3 μήνες, 15 Ιουνίου, αποχαιρετίσαμε και τον Μάνο Χατζιδάκι. Ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού μου άδειασε.

Λίγο καιρό πριν τον θάνατό της, η Μελίνα Μερκούρη είχε μεταβεί για να δει ιατρούς στο Λονδίνο, όπου εργαζόμουν στο BBC και ήμουν ανταποκριτής εκεί της «Ελευθεροτυπίας». Συναντηθήκαμε σε σπίτι φιλικού της προσώπου, και μιλούσαμε με τις ώρες. Ήταν η τελευταία φορά που την είδα. Η τελευταία φορά που άκουσα την τόσο χαρακτηριστική της φωνή. Που ακόμα ηχεί μέσα μου.

Η φωτογραφία είναι από εκείνη τη συνάντηση.

In Memoriam

Την Πέμπτη 19 Απριλίου 2018, έφυγε από τη ζωή αυτή ο κύριος Ρίκκος. Το Σάββατο 21 Απριλίου, τον αποχαιρετίσαμε στη Λεμεσό. Η ταυτότητά του γράφει «Ανδρέας Ιωνίδης», γεννηθείς το 1934 στη Λευκωσία, άλλη όμως πόλη τον υιοθέτησε, αυτή και τον έχει τώρα για πάντα στην αγκαλιά της. Πολίτης, οικογενειάρχης, επιχειρηματίας. Πάντοτε άφηνε τις πράξεις και το έργο του να μιλήσουν. Κάποτε, και τη σιωπή του. Τα λόγια του ήταν λίγα. Κέρδισε καθολική εκτίμηση. Ευπατρίδης με τη πραγματική έννοια του όρου. Σωστός και ακέραιος. Αυστηρός και συγκεντρωτικός – πείτε μου όμως ποιος από όλους τους παλιούς μεγάλους επιχειρηματίες και οικογενειάρχες που έβαλαν γερά θεμέλια σε αυτήν την κοινωνία δεν ήταν έτσι; Εξήγηση υπάρχει, και είναι απλή. Τίποτα δεν τους ήρθε εύκολο. Τίποτα δεν τους χαρίστηκε. Με απίστευτα σκληρή δουλειά, δημιούργησαν εκ του μηδενός, και ό,τι έκτισαν ή παρέλαβαν, το συνέχισαν με κόπο, ευλάβεια και στιβαρότητα. Ήταν, ο κύριος Ρίκκος, μέλος της γενιάς που η μισή σκόρπισε στο εξωτερικό, και η άλλη μισή έμεινε εδώ – αλλά όλοι πορεύτηκαν καλώς στη ζωή τους. Έκτισαν. Με αρχές, ήθος και εντιμότητα. Διηύθυνε την εταιρία ζωοτροφών Προβίτα, κοντά στον ιδρυτή της και πεθερό του, και στη συνέχεια μόνος του, κρατώντας  στέρεα το τιμόνι της μέχρι και την συνταξιοδότησή του. Έφυγε πλήρης ημερών. Με μία, χαρακτηριστική του ήθους του, επιθυμία προς την κόρη του για τον εγγονό του: Να τον ενθαρρύνεις και να τον εμπνεύσεις να γίνει χρήσιμος στην κοινωνία. Αυτός ήταν ο κύριος Ρίκκος. Και θα τον θυμόμαστε για πάντα.

Ο Μεγάλος Δαμαστής

Υποψήφιος για το βρετανικό θεατρικό Βραβείο Λόρενς Ολίβιε είναι ο Δημήτρης Παπαϊωάννου. Τα θεατρικά βραβεία, τα οποία θεωρούνται τα «Tony του Θεάτρου», οργανώνονται και απονέμονται από τη θεατρική Society of London στο Λονδίνο και ο Δημήτρης Παπαϊωάννου διεκδικεί το βραβείο «Outstanding Αchievement in Dance» (Εξαίρετο Επίτευγμα στον Χορό). Ο  Παπαϊωάννου είναι υποψήφιος για το βραβείο με τη χορογραφία του για «The Great Tamer» (Ο Μεγάλος Δαμαστής) που αποθεώθηκε στην πρεμιέρα του στο λονδρέζικο Sadler’s Wells, στα πλαίσια του φημισμένου φεστιβάλ Dance Umbrella.

Η εφημερίδα Guardian μάλιστα είχε δώσει τέσσερα αστέρια στον «Μεγάλο Δαμαστή» του Παπαϊωάννου που είναι μια παραγωγή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση. Βέβαια ο έλληνας χορογράφος έχει να αντιμετωπίσει σκληρό ανταγωνισμό καθώς το ίδιο βραβείο διεκδικεί και ο επίσης σημαντικός Άκραμ Καν με το έργο «Xenos». Οι νικητές θα ανακοινωθούν την ημέρα της απονομής στο Λονδίνο, στις 7 Απριλίου. (Πηγή: Protagon.gr).

Για μένα αυτή είναι η είδηση της ημέρας. Μου δίνει ανείπωτη χαρά. Και βεβαίως δεν με εκπλήττει ως είδηση, γιατί ο άνθρωπος που πρωταγωνιστεί σε αυτήν, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου έχει τη σπάνια στόφα εκείνων που δουλεύουν σκληρά, που παράγουν έργο υψηλών προδιαγραφών, που αντί να μιλάνε αυτοί αφήνουν το ίδιο το έργο να μιλήσει, που δεν επιδεικνύονται, δεν περιφέρονται άσκοπα στις αγορές του κόσμου.

Τον παρακολούθησα στενά στο διάστημα που του ανατέθηκε από την Γιάννα Δασκαλάκη-Αγγελοπούλου να αναλάβει εξ ολοκλήρου και εν λευκώ την Τελετή Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004. Η Αγγελοπούλου ήταν ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο. Ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης την είχε επιλέξει διότι ήξερε ότι είχαμε χάσει πολύτιμο χρόνο με τις γνωστές «διαδικασίες», και ότι αυτή η πεισματάρα πρώην πολιτευτής της Νέας Δημοκρατίας και σύζυγος ενός πάμπλουτου εφοπλιστή, ήταν δουλευταρού, είχε αίσθηση του γούστου, και ήταν πολύ-πολύ φιλόδοξη – που πάει να πει ότι ήθελε να πετύχει σε αυτό που ανέλαβε.

Έτσι λοιπόν, όταν ανακοινώθηκε ότι ανέθεσε η ίδια στον Δημήτρη Παπαϊωάννου την Τελετή Έναρξης (μία «παράσταση» που θα την έβλεπαν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο), δεν άκουσα και δεν διάβασα πουθενά ούτε μία αρνητική αντίδραση για αυτό. Ενώ, δηλαδή, δεν περνούσε τότε σχεδόν ούτε μία μέρα που να μην σύρει κάποιος τα εξ’ αμάξης στην γυναίκα, για εκείνην την «απευθείας ανάθεση έργου», ούτε κουβέντα. Μόκο!

Όλοι ήξεραν (κι όσοι δεν ήξεραν, φρόντισαν και έμαθαν) ποιος είναι ο Παπαϊωάννου και τι δουλειά κάνει. Και ενώ τα ονόματα που ακούγονταν ως μνηστήρες για το τιτάνιο εκείνο έργο ήσαν πολλά και ηχηρά, μπορεί να στενοχωρήθηκαν και να κατέβασαν μούτρα, αλλά δημόσια κανείς δεν τόλμησε να πει «κιχ».

Με εντυπωσίασε αυτό. Και μέχρι και σήμερα, όποτε τα θυμάμαι, ακόμα με εντυπωσιάζει. Διότι η τέχνη του Παπαϊωάννου δεν είναι εύκολη, δεν είναι εύπεπτη. Δεν είναι αυτό που λέμε «λαϊκή». Ήταν, και παραμένει μετά από τόσα χρόνια ένας πειραματικός θεατρικός παραγωγός, σκηνοθέτης και χορογράφος. Οι δουλειές του πολλές φορές, προκειμένου να πει και να δείξει αυτό που θέλει, τραβάνε στα άκρα. Μπορεί και να σοκάρουν κιόλας. Υπάρχουν σκηνές που τις σκέφτεσαι χρόνια, και μπορεί να μην τις έχεις καταλάβει ακόμα.

Την δημοσιότητα, εκείνης που σχετίζεται με την τέχνη του, ουδέποτε την συμπάθησε. Κι όμως ήταν και είναι ακόμα δημοφιλής. Δημοφιλέστατος. Πώς γίνεται αυτό; Και κυρίως, τι σημαίνει αυτό;

Μα τι άλλο από το ότι κάνει τη δουλειά του σωστά, απίστευτα επαγγελματικά, με συνέπεια, δίχως να αντιγράφει κανέναν; Ότι είναι αυθεντικός; Ότι έχει αναγνωριστεί και πέρα από τα σύνορα της πατρίδας του;

Πολλές φορές, όταν τα σύννεφα πάνω από το κεφάλι μας μαυρίζουν και βαραίνουν τόσο που νομίζεις πως θα πέσουν πάνω σου, θυμώνω.  «Μα που είναι επιτέλους οι πνευματικοί άνθρωποι αυτού του τόπου, να υψώσουν τη φωνή τους και να μαζέψουν όλους εμείς που εξοκείλαμε;», φωνάζω.  Και θυμάμαι τότε που, όταν το έγραψα, με μάζεψε ένας από αυτούς, που πολύ αγαπώ, και μου είπε «ό,τι έχουμε να πούμε αδερφέ, το λέμε με τη λογοτεχνία μας, την ποίηση, τη μουσική, τους πίνακες που ζωγραφίζουμε, τη ζωή που ζούμε στην καθημερινότητά μας». «Ακόμα και για την έκλειψη της πολιτικής, για τη διαφθορά στη κοινωνία, την φτώχεια και την απαιδευσιά;», ρώτησα. «Κυρίως για αυτά», απάντησε.

Αυτός, ξέρω, είναι ο δύσκολος δρόμος. Γιατί, πόσοι διαβάζουν; Πόσοι εκτιμούν έναν καλό πίνακα; Πόσοι μπορούν να βουτήξουν και να χαθούν σε ένα ποίημα; Δεν είναι αφ’ υψηλού οι απορίες μου, όχι. Αντίθετα, και αυτό αποδεικνύεται και από την «δύσκολη περίπτωση Παπαϊωάννου», όταν σε αυτό που κάνεις υπάρχει και κυριαρχεί το στοιχεία του ήθους, αυτό όλοι το καταλαβαίνουν, όλοι το αισθάνονται,  και όλοι μπορούν να το εκτιμήσουν.

Η στήλη μου Πρόσωπα & Προσωπεία στην κυπριακή εφημερίδα "Φιλελεύθερος", 08.03.2019

Πόσες … ανθρωπιές υπάρχουν άραγε;

Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σίσι, του οποίου η κυβέρνηση έχει φυλακίσει επικριτές της, έχει φιμώσει τον ανεξάρτητο Τύπο και έχει εκτελέσει την περασμένη εβδομάδα εννέα φυλακισμένους, ποτέ δεν εκτιμούσε αναφορές που γίνονταν για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα του, γράφει η έγκυρη New York Times, με αφορμή την Σύνοδο της περασμένης Δευτέρας στο θέρετρο Σαρμ ελ-Σέϊχ στην Ερυθρά Θάλασσα, μεταξύ Ευρωπαίων και Αράβων ηγετών.

Ο κ. Σίσι, που άρπαξε την εξουσία μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα και εδραίωσε κατόπιν την κυριαρχία του με εκλογές που οι ανεξάρτητοι δυτικοί παρατηρητές χαρακτήρισαν κωμωδία,  δεν έκρυψε τον εκνευρισμό του όταν οι Ευρωπαίοι τόλμησαν να επαναφέρουν πάλι το θέμα της παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο.

«Δεν πρόκειται να μας κάνετε εσείς μαθήματα ανθρωπιάς. Ευρωπαίοι και Άραβες έχουν διαφορετική αντίληψη περί ανθρωπιάς, αξιών και ηθικής. Να σέβεστε, λοιπόν, τις δικές μας αξίες και ηθικές, όπως σεβόμαστε και εμείς τις δικές σας», είπε ο κ. Σίσι, μιλώντας σε δημοσιογράφους ευρωπαϊκών ΜΜΕ.

Είναι, ομολογώ, μια περίεργη αντίληψη περί ανθρωπιάς, αυτή του Αιγύπτιου Προέδρου. Περίεργη, με την έννοια ότι , όπως και να την αναλύσεις, από όποια πλευρά και εάν την δεις, μόνο μία είναι. Η ανθρωπιά, θέλω να πω. Και μόνο μία μπορεί να είναι.

Μια λύση για όλα μας τα προβλήματα: «Ο μεγαλύτερος Έλληνας σκηνοθέτης, ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας είναι, κατά τη γνώμη μου, ο Βασίλης Παπαβασιλείου, είναι ένας από τους μεγαλύτερους διανοουμένους. Παρουσιάζει ένα έργο τώρα στην αίθουσα του Θεάτρου Τέχνης στην Αθήνα, που είναι το προεκλογικό πρόγραμμα του κόμματος του Φωκίωνα. Ο Φωκίων είναι τρόφιμος ενός ψυχιατρικού ιδρύματος, έχουν κατά καιρούς εμφανισθεί εκδοχές του Φωκίωνα την περίοδο της κρίσης. Τώρα, λοιπόν, παρουσιάζει το κυβερνητικό πρόγραμμα του κόμματός του το οποίο έχει διάφορες ριζοσπαστικές ιδέες μέσα. Μία από αυτές είναι μία ιδέα με την οποία μπορούμε να λύσουμε ταυτοχρόνως το δημογραφικό, το εκπαιδευτικό, το ασφαλιστικό, τις εργασιακές σχέσεις και να διαμορφώσουμε και το νέο Οικογενειακό Δίκαιο. Η πρόταση, λοιπόν είναι κάθε παιδί που γεννιέται μέχρι να σαραντίσει, να αναγορεύεται σε διδάκτορα και να γίνεται συνταξιούχος. Οπότε σε ηλικία 40 ημερών έχουμε λύσει τα προβλήματα, δεν έχουμε ανάγκη ούτε από εκπαιδευτικό σύστημα, ούτε από εισφορές, ούτε από εργασιακές σχέσεις, τίποτα, είναι όλα πάρα πολύ ωραία φτιαγμένα. Αυτό είναι το σοκ που πρέπει να ακούσει η ελληνική κοινωνία. Διότι, εάν σκεφτούμε πώς αντιδρούμε πολύ συχνά, πώς αντιδρούμε όλοι μας, σε σχέση με τα παιδιά μας, σε σχέση με τα εγγόνια μας, θα δείτε ότι αυτό είναι το θέμα, ότι θα μπορούσαμε να το έχουμε λύσει τόσο απλά το ζήτημα. Αυτή είναι και η σχέση μεταξύ Ιστορίας και συγκυρίας.»

 – Ο πρώην Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Αντιπρόεδρος και Υπουργός Εξωτερικών στην προηγούμενη κυβέρνηση με τον Αντώνη Σαμαρά, βουλευτής Θεσσαλονίκης σήμερα, Ευάγγελος Βενιζέλος, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Η Δημοκρατία Μεταξύ Συγκυρίας και Ιστορίας» την περασμένη Κυριακή στη πόλη της Καβάλας.

Tweet του Ηλία Κασιδιάρη, @IliasKasidiaris,  πρωτοπαλίκαρου της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής, πρωτοξαδέρφης του ΕΛΑΜ στη Κύπρο:  «Τρία πράγματα δεν κάνεις στην πολιτική: δεν υποχωρείς, δεν ανακαλείς και δεν παραδέχεσαι τα λάθη σου». 

Τόσο κυνικά, τόσο ξεδιάντροπα. Το κακό είναι ότι η συνταγή «δουλεύει». Και το ακόμα χειρότερο, ότι υπάρχουν πολλοί που την «αγοράζουν».

(Το καλό, ή και το κακό, με το διαδίκτυο, είναι ότι δεν ξεχνάει τίποτα, και κατά καιρούς ξεβράζει πράγματα που έχεις ξεβράσει ή δεν πρόσεξες εσύ. Ως παθών μιας τέτοιας κατάστασης, λέω ότι δεν υπάρχει πιο έντιμο πράγμα να κάνεις από αυτό που ο Κασιδιάρης προτρέπει πάση θυσία να αποφεύγεις)

Σκέψη της Ημέρας

«Θάνατος, η μόνη προφητεία που δεν διαψεύδεται.  Η έμμονη σκέψη του κλέβει τη ζωή. Αν τον αγνοήσεις ενδίδεις σε μια πλαστή αμεριμνησία. Αν  ακατάπαυστα τον συλλογίζεσαι ενδίδεις σε μια ατέρμονη  απελπισία.  Συμπορεύεσαι με το  ισχυρό κατάλοιπο μιας ρομαντικής παράδοσης που ερωτοτροπεί με την σκοτεινή γοητεία του θανάτου» - Φωτεινή Τσαλίκογλου, Ελληνίδα Καθηγήτρια Ψυχολογίας και συγγραφέας. Το απόσπασμα είναι από το καινούργιο της βιβλίο «Ο Έλληνας Ασθενής», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

(Από την στήλη μου "Πρόσωπα & Προσωπεία" στον "Φιλελεύθερο" Κύπρου, 01.03.2019

Θα είσαι πάντα στις σκέψεις μου, Θέμο

Αποχαιρετισμός σε έναν φίλο

Θρηνώ τον χαμό  ενός καλού μου φίλου, του Θέμου Αναστασιάδη, με τον οποίο ήμασταν και επί χρόνια «συγκάτοικοι» στο ίδιο γραφείο, στην «Ελευθεροτυπία» Αθηνών. Κάθε μέρα, πολλές ώρες. Εκεί ο πρώτος σπόρος της φιλίας, που άνθισε στη συνέχεια και εκτός επαγγελματικών χώρων, όπου οι δρόμοι μας κάποια στιγμή χώρισαν.

Το πρώτο που εκτίμησα στον Θέμο, ήταν το αστραφτερό μυαλό του – για μένα, από τα καλύτερα πού πέρασαν ποτέ από την ελληνική δημοσιογραφία. Όταν ξεκίνησε να γράφει την «Μαύρη Τρύπα» στην «Ελευθεροτυπία», συμφώνησα με όσους μίλησαν για «επανάσταση γραφής» στον Τύπο. Ο Θέμος πάντα σχοινοβατούσε μεταξύ σκληρού, καυστικού, ειρωνικού και επιθετικού λόγου. Και το έκανε με μαεστρία. Είχε μόρφωση βαθιά, και ματιά διεισδυτική, με μια λάμψη πονηράδας που εμένα με συνάρπαζε.

 Ήταν από τους πρώτους που εξευτέλισαν το καθωσπρέπει της δημόσιας ζωής, σε όλες τις υποκριτικές εκφάνσεις του. Δεν γλίτωνε ούτε ο ίδιος από τις κριτικές του. Ήταν, αναμφίβολα, ο άρχοντας του αυτοσαρκασμού. Μιλούσε ανοικτά για πράγματα που εμείς οι δημοσιογράφοι αποφεύγουμε. Ακόμα και  για τις αμοιβές του.

Διεκδικούσε τις υψηλότερες, και σχεδόν πάντα τις λάμβανε. Δεν χρησιμοποίησε ποτέ μέσον για να το επιτύχει αυτό, ούτε ζήτησε ποτέ κάποιο σπρώξιμο από συνδικαλιστικά όργανα όπως κάνουν πολλοί. Έλεγε «νομίζω πως αξίζω τόσα», και τα διεκδικούσε. Αυτό, του έφερε τους πρώτους εχθρούς μέσα στο επάγγελμα. Εκείνους που θεωρούσαν ότι οι απολαβές πρέπει να είναι μόνο θέμα συλλογικών συμβάσεων.

Ο Θέμος έβγαλε πολλά λεφτά, διότι έβλεπε μπροστά , επέλεγε τους σωστούς ανθρώπους και δούλευε ο ίδιος σαν το σκυλί. Γινόταν έξαλλος  όταν του έλεγαν ότι το επάγγελμά μας είναι λειτούργημα, ιδίως όταν αυτό του το έλεγαν συνάδελφοι που ήταν ταυτόχρονα πολυθεσίτες σε διάφορα υπουργεία, σε οργανισμούς, ακόμα και στη Βουλή.

 Έκανε πολλά πράγματα στη δημοσιογραφία, και μόνο σε αυτήν. Και εφημερίδα, και ραδιόφωνο, και τηλεόραση, και ιστοσελίδα. Το «Πρώτο Θέμα» ήταν δικό του παιδί, και είναι σήμερα ένα από τα πρώτα σε αναγνωσιμότητα ΜΜΕ. Λογοφέραμε πολλές φορές για την θεματολογία του, αλλά του αναγνώριζα ότι ήταν από τους λίγους από εμάς που ήξερε να κυνηγά και να γράφει «πραγματικές ιστορίες».

Δεν θα μπω στις περιπέτειές του με τις φορολογικές αρχές, που τον κυνήγησαν άγρια για φοροδιαφυγή, αναγκάζοντάς τον να μετοικίσει στην Ελβετία. Ένα ξέρω: Εάν δεν ήταν ο Θέμος, ο Θέμος που δεν άφηνε κανέναν αξιωματούχο σε χλωρό κλαρί, ούτε καν θα ασχολούνταν μαζί του. Μου έλεγε στις αρχές εκείνης της περιπέτειας «ρε συ Χρήστο, με έχεις για τόσο ηλίθιο, να γράφω όσα γράφω, να ενοχλώ όσους ενοχλώ, και να αφήνω τον εαυτό μου τόσο ακάλυπτο στο πιο προφανές θέμα για το οποίο θα με κυνηγούσαν και θα με ξετίναζαν όσοι ενοχλώ;».

Ένα από τα πιο έντονα γεγονότα που έζησα μαζί του,  ήταν όταν μια μέρα, ομάδα αριστερών αναγνωστών της «Ελευθεροτυπίας», ενοχλημένοι από κάτι που έγραψε στην «Μαύρη Τρύπα», εισέβαλαν στο κτίριο, ανέβηκαν στον 2^ο όροφο, ήρθαν στο γραφείο μας και άρχισαν να τον βρίζουν και να τον γιαουρτώνουν. Προφανώς όσοι ήμασταν στο γραφείο τον υπερασπιστήκαμε, και προφανώς φροντίσαμε οι τραμπούκοι να απομακρυνθούν από την εφημερίδα. Εκείνο που με στενοχώρησε πιο πολύ όμως, ήταν ότι πολλοί συνάδελφοί μου εκεί, που όχι μόνο δεν παρενέβησαν υπέρ του Θέμου, αλλά έκαναν την πάπια και εκδήλωσαν και ικανοποίηση. Δεν ξέρω εάν θα έκαναν το ίδιο εάν μπουκάριζαν στην εφημερίδα οπαδοί της άκρας δεξιάς και γιαούρτωναν και προπηλάκιζαν έναν άλλον συνάδελφό τους για κάτι που έγραψε.

Για μία ακόμη φορά, ο Θέμος πήρε στη πλάκα και εκείνο το άγριο περιστατικό. Όμως ξέρω πως βαθιά μέσα του τον πείραξε πολύ. Το ευαίσθητο κομμάτι του δεν το εκδήλωνε εύκολα. Αλλά το είχε σε πλεόνασμα, και γνωρίζω πού και πώς το διοχέτευε – αθόρυβα, ανιδιοτελώς, και πλουσιοπάροχα. Ό Θέμος, ο φίλος μου, ήταν extra large σε όλα.

Ξέρω πως ό,τι γράφω σήμερα, είναι απολύτως υποκειμενικό. Και σίγουρα υπάρχουν άλλες απόψεις. Έχω σοκαριστεί από το μίσος που βγαίνει στα σόσιαλ μίντια – κάτι που πάει κόντρα στον δικό μου πολιτισμό, που πολύ απλά λέει πως όταν πεθάνει κάποιος, εάν δεν έχεις κάτι καλό να πεις για αυτόν, απλά μην πεις τίποτα.

ΥΓ.: Γεννηθήκαμε με μια μέρα διαφορά. «Είμαι μεγαλύτερός σου», μου έλεγε, «και να με ακούς εμένα». Όταν η διεύθυνση της εφημερίδας έδωσε σε μένα τον χώρο της «Μαύρης Τρύπας» στην εφημερίδα, με την στήλη που γράφω και εδώ, με τον ίδιο τίτλο, Πρόσωπα & Προσωπεία, ήξερα ότι θα γίνονταν συγκρίσεις και τόχα άγχος. Από το οποίο με έβγαλε εκείνος, «βρίζοντάς» με κάθε μέρα «για τα γλυκανάλατα που γράφεις». Κι ίσως νάχε δίκιο. Από προχθές που ήρθαν τα άσχημα μαντάτα από την Ελβετία τον ακούω συνεχώς.

 Ο Θέμος Αναστασιάδης έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 22 Ιανουαρίου, έπειτα από περίπου 2ετή μάχη κατά του καρκίνου, σε ηλικία 61 ετών.

* Σήμερα, Κυριακή 27 Ιανουαρίου του λέμε το ύστατο Χαίρε, από την εκκλησία της Παναγίας Ελευθερώτριας στη Πολιτεία.

«Εργασία, εργασία, εργασία!...»*

IN MEMORIAM – Σαράντος Ι. Καργάκος, 1937-2019

Τελέστηκε την Τετάρτη το μεσημέρι στην Αθήνα η κηδεία του μεγάλου Έλληνα ιστορικού, φιλολόγου και δοκιμιογράφου Σαράντου Καργάκου, ο οποίος απεβίωσε την Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2019 σε ηλικία 82 ετών.

Τον σεβόμουν πολύ, διάβασα αρκετά από τα ιστορικού περιεχομένου βιβλία του (συνολικά 75 έγραψε), και παρακολουθούσα με ενδιαφέρον, θα έλεγα και με ενθουσιασμό, την αρθρογραφία του επάνω σε θέματα επικαιρότητας. Τα περισσότερα από αυτά τα έκοβα, και τάχω φυλαγμένα – όποτε μπορώ, να ανατρέχω σε αυτά.

Ως ελαχίστη ένδειξη σεβασμού μεγάλου προς τον άνθρωπο αυτό, ξεχωρίζω σήμερα και αναδημοσιεύω ένα άρθρο που έγραψε στην εφημερίδα «Εστία» την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2011 – περίπου 1,5 χρόνου αφότου η Ελλάδα εισήλθε στην «εποχή των Μνημονίων» - με τίτλο «Εργασία, εργασία, εργασία!». Κάποιοι, το ξέρω, θα ξινίσουν. Δεν πειράζει. Θα δυσκολευτούν όμως, είμαι βέβαιος, να βρουν πειστικό αντίλογο. Όσα γράφει ο Καργάκος, ισχύουν κατά γράμμα και σήμερα. Ο Θεός να αναπαύσει τη ψυχή του.

«Στις 8 Μαΐου 1945, κατά τον εορτασμό της συμμαχικής νίκης επί των Γερμανών, ο ολίγων ημερών πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Χάρρυ Τρούμαν απηύθυνε προς τον αμερικανικό λαού ένα λιτό διάγγελμα. Μέσα σ’ αυτήν υπήρχε μια φράση που την θεωρώ σαν την καλύτερη συνταγή για να θεραπευθούμε από την ηθική και οικονομική καχεξία που μας δέρνει εδώ και καιρό:

“Εάν ηδυνάμην να σας δώσω έν μόνον σύνθημα δια τους επερχομένους μήνας, τούτο θα ήτο: - εργασία, εργασία, εργασία”

Πέρασα τέσσερις φορές από την κατεχόμενη από τους «αγανακτισμένους» Πλατεία Συντάγματος κι άντεξα την τσίκνα τον σουβλακίων, που όπως στις αρχές θυσίες αναδιδόταν στον ουρανό ως δέηση για να παρασχεθεί η πάντα ποθητή βοήθεια των θεών. Άκουσα λόγους και συνθήματα πολλά, κυρίως τα τελευταία τα είδα γραμμένα με μπογιά. Έτσι που η κάποτε μαγευτική πλατεία να μοιάζει με γιδομάντρι μετά από ζωοκλοπή. Άκουσα, λοιπόν, και διάβασα πολλά. Ένα δεν άκουσα: «Και τώρα δουλειά». Δουλειές υπάρχουν, διάθεση για δουλειά δεν υπάρχει. Ούτε και ευρετικό πνεύμα - λόγω χαζοπαιδείας - για να δημιουργήσει νέους τομείς εργασίας. Τα περισσότερα βιβλία μας τυπώνονται στην Τουρκία, γιατί δεν προσέρχονται νέοι (Έλληνες εννοώ) να δουλέψουν στα ελληνικά τυπογραφία και βιβλιοδετεία. Σκληρή δουλειά, αλλά γενναία δουλειά που αμείβεται ικανοποιητικά.

Δυστυχώς ένας αριστερόστροφος προοδευτισμός, που έγινε μόδα εδώ και πολύν καιρό, μας οδήγησε σε ένα αριστοκρατικό σουσουδισμό. Έτσι για να κρατήσουμε τα χέρια μας καθαρά από το χώμα και την σκουριά,  την βρομίσαμε στην … κλεψιά. Μου προκαλεί πνιγμό να βλέπω νέους που θα μπορούσαν να στύβουν (ορθότερο στείβουν) πέτρες, να επιδίδονται στην ζητιανιά. Κι όμως – επαναλαμβάνω -  δουλειές υπάρχουν και στις πόλεις και τα χωριά, αλλ’ αυτές τις κάνουν οι μέχρι χθες ξένοι σκλάβοι μας και από πέρσι τα αυριανά μας αφεντικά. Ένας τόπος δεν είναι κληρονομιά. Οι τόποι ανήκουν σ’ αυτούς που τους δουλεύουν, σ’ αυτούς που τους ποτίζουν με τον ιδρώτα τους.

Οι νέοι μας, γαλουχημένοι με την ευτελή αρχή του «θέλω», φοβούνται να χύσουν ιδρώτα στη δουλειά, λες και το έκκριμα αυτό είναι ιχώρ, δηλαδή ο αιθέριος χυμός που έρρεε στις φλέβες των αρχαίων θεών. Δεν ξέρω τι διαβάζουν οι σύγχρονοι Αριστεροί. Εγώ πάντως θυμάμαι πως, όταν ήμουν βοηθός ενός όντως Αριστερού ξυλουργού -  με δεκαετείς «σπουδές» στη φυλακή - στο ξυλουργείο του Φαλιέρου, με ξεθέωνε στη δουλειά. Κι όταν κάποτε ύψωσα φωνή, αυτός μου «πασσάρισε» ένα βιβλιαράκι με υπογραμμισμένες δύο φράσεις, τις θυμάμαι: Λίγους μήνες μετά την επιτυχία της μπολσεβικικής επαναστάσεως και, ενώ πλησίαζε η Πρωτομαγιά, κάποιοι ρώτησαν τον Λένιν: «Σύντροφε, πώς θα τιμήσουμε φέτος την εορτή της εργατιάς;». Κι ο Λένιν κοφτά: «Με δύο ώρες πρόσθετη δουλειά»!

«Σε λίγο αρχίζει ο τρύγος. Δεν είδα ποτέ καμμία κινητοποίηση των κομματικών νεολαιών για το μάζεμα των σταφυλιών. Μετά θα αρχίσει το μάζεμα της ελιάς. Δεν είδα ποτέ «νεολαίους» να προσφέρουν χείρα βοηθείας στην «πεινασμένη αγροτιά». Φοράνε μπλουζάκια με την όντως ωραία μορφή του Τσε Γκεβάρα, αλλά τους διαφεύγει ότι αυτός τον καιρό της συγκομιδής του ζαχαροκάλαμου έδινε πρώτος το «παρών» με το ειδικό κλαδευτήρι στο χέρι. Και δούλευε από τη μέση και πάνω γυμνός.

Οι βασιλείς στον Όμηρο δεν το’ χαν εντροπή να είναι χειρώνακτες. Ο Οδυσσέας ήταν καλός ξυλουργός και ο πατέρας του Λαέρτης δεν το’ χε ντροπή να γίνει χοιροβοσκός. Ντροπή ήταν κάποτε να είσαι παράσιτος. Πάντως δεν λείπουν κάποια σημεία ελπίδας. Στη γειτονιά που ζω άκουσα προ ημερών λάλημα πετεινού και βέλασμά κατσικάς… Όχι από την τηλοψία. Το Ελδοράδο δεν βρίσκεται στα ταμεία του ΔΝΤ. Βρίσκεται στα χωράφια μας, βρίσκεται στον κήπο μας, ακόμη και στις βεράντες μας. Γέμισαν φέτος οι βεράντες των σπιτιών με ντοματιές. Σε λίγο θα θέσουμε σε εφαρμογή και τη συμβουλή του Μεταξά: Θα φυτέψουμε στις γλάστρες πατάτες…! Από αυτά θα προκύψει η σωτηρία και όχι από την πολιτική της πομφολυγοθηρίας».

(*) Από τη στήλη μου Πρόσωπα & Προσωπεία στην κυπριακή εφημερίδα "Φιλελεύθερος".

Διαφωνία ναι, γλύψιμο γιατί;

Ο Λυκούδης, αριστερά, τον κοιτάει απαξιωτικά. Ο Θεοδωράκης, δεξιά, στρέφει το βλέμμα αλλού και κρατά τη μύτη του. Αυτός, στη μέση, αγέρωχος!

Πριν από λίγο, ο Σπύρος Λυκούδης, ένας από τους πιο αξιόλογους και συνεπείς πολιτικούς της πραγματικά ανανεωτικής Αριστεράς, έκανε την ακόλουθη δήλωση για την διαγραφή του Σπύρου Δανέλλη από το Ποτάμι, στο οποίο ανήκει και αυτός ως βουλευτής. Συμφωνώ με κάθε λέξη του Λυκούδη. Ασφαλώς και έχει το δικαίωμα ο Δανέλλης, και κάθε Δανέλλης, να διαφοροποιηθεί από το κόμμα του σε ένα θέμα, και αυτό ακριβώς έκανε ο Κρητικός πολιτικός για το Μακεδονικό. Όμως, η μετέπειτα συμπεριφορά του, είναι πέρα ως πέρα απαράδεκτη. Η δήλωσή του ότι ο Τσίπρας είναι μεγάλος πολιτικός και θα αφήσει ιστορία, δημιουργεί απορίες εύλογες, και θέτει σε αμφισβήτηση τα αγαθά του κίνητρα. Στο σχολείο της δικής μου γλώσσας, αυτή τη πρακτική τη λέμε "γλύψιμο", και μου είναι αποκρουστική!

Α) Αν ένας αντιπολιτευόμενος βουλευτής σε διαδικασία ψήφου εμπιστοσύνης δώσει θετική ψήφο στην κυβέρνηση, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να παραμείνει στην κ.ο. του κόμματός του γιατί έχει περάσει στην κυβερνητική πλειοψηφία.

Δεν είναι θέμα διαγραφής του. Είναι στοιχειώδες επακόλουθο, είναι μονόδρομος και θα πρέπει και να προκύπτει ως συμπεφωνημένη απόφαση.

Β) Όλες αυτές τις μέρες με συνεχείς μου δηλώσεις σε συνεντεύξεις έχω σταθεί δίπλα στον Σπ. Δανέλλη στις επιθέσεις, κατηγορίες και ύβρεις τις οποίες δέχεται.

Είναι εξοργιστικό να υφίσταται αυτό το bullying επειδή στη βάση της συνείδησής του, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, παίρνει αυτή την απόφαση.

Απαιτώ όμως και από τον ίδιο να δίνει εξηγήσεις καθαρές και πειστικές για την επιλογή του. Αυτός που δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση εγκρίνει το σύνολο της πολιτικής της και για σήμερα και για αύριο, γιαυτό και την στηρίζει. Δεν υπάρχει ψήφος εμπιστοσύνης για ένα θέμα. Ο πρωθυπουργός ζητάει μια νέα πλειοψηφία έναντι αυτής που είχε και έχασε. Αν ανταποκριθείς θετικά, βρίσκεσαι στη νέα πλειοψηφία. Καθαρές εξηγήσεις, τίμιες εξηγήσεις.

* Ο Σπύρος Λυκούδης είναι Αντιπρόεδρος της Βουλής, Βουλευτής Α' Αθήνας με Το Ποτάμι και επικεφαλής της πολιτικής κίνησης "ΜΕΤΑρρυθμιστές της Αριστεράς"