Ένας χορός που σου κόβει την ανάσα

«Η μουσική είναι σαν ένα όνειρο. Ένα όνειρο που δεν μπορώ ν’ ακούσω», έλεγε ο Λούντβιχ φαν Μπετόβεν, που φέτος γιορτάζουμε τα 250 χρόνια από την γέννησή του.

Αυτό το βίντεο που ανέβασε τον Μάρτιο του 2021 στο YouTube η Deutsche Grammophon, το έχουν δει πάνω από 1 εκατομμύριο επισκέπτες. Πρωταγωνίστρια είναι η Γερμανίδα χορεύτρια, ηθοποιός, καθηγήτρια, χορογράφος και πρωταθλήτρια στον χιπ-χοπ χορό, Κασάντρα Βέντελ, 36, η οποία έχει ένα κοινό σημείο με τον μεγάλο συνθέτη: είναι κωφή. Έχασε την ακοή της στα 3 της χρόνια.

Η παραγωγή το βίντεο που θα απολαύσουμε, έγινε και με την υποστήριξη της Google Arts & Culture.  Η εκστατική ερμηνεία της στη μουσική του πρώτου μέρους της περίφημης 5^ης Συμφωνίας του Μπετόβεν, (ηχογράφηση 1977, με την Φιλαρμονική του Βερολίνου, υπό τη διεύθυνση του Χέρμπερτ φον Κάραγιαν), σ’ αφήνει μ’ ανοικτό το στόμα. Λες και ξαναζωντανεύει μέσα από τον δικό της προσωπικό χορό η ψυχή του συνθέτη.

Καλημέρα σας.

https://youtu.be/RzcvqQnxMGU

 

1 + Τέσσερα βιβλία…

 

… για όχι εύκολη ανάγνωση – σίγουρα, όμως, συναρπαστική – είναι η μικρή συνεισφορά μου στους αναγνώστες και αναγνώστριες που τόσα χρόνια τώρα, είτε συμφωνούμε είτε όχι, πιστοποιούν ότι ανήκουν σε αυτήν την «ωραία συνωμοταξία» των ανθρώπων που ακόμα διαβάζουν και, κυρίως, σχεδόν φανατικά αγαπούν το βιβλίο.

 

Το πρώτο λοιπόν που προτείνω, μέσα στο πνεύμα του Πάσχα, αλλά όχι ΓΙΑ αυτό, είναι το εξαιρετικό πόνημα του Σταύρου Ζουμπουλάκη, «Ποιος Θεός και Ποιος Άνθρωπος;», από τις εκδόσεις Πόλις. Εμπεριέχει φιλοσοφικά δοκίμια (των Σεστώφ, Σιμόν Βέιλ, Χάμπερμας, πάπα Βενέδικτο τον 16^ο, Μισέλ Φουκώ, και άλλων), και επιχειρεί και μια φιλοσοφική προσέγγιση στη σχέση Θεού και Ανθρώπου. «Μια σχέση θυελλώδης!», όπως λέει. Από την μία έχουμε «τον Θεό της Βίβλου», της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης αξεχώριστα. «Ο Θεός δηλαδή», σημειώνει ο συγγραφέας, που κλείνει συμφωνίες μαζί του, που γίνεται τελικά άνθρωπος ο ίδιος». Κι από την άλλη, ο άνθρωπος, της ευθύνης απέναντι στον συνάνθρωπο, του ελέους και της αλληλεγγύης. «Ο άνθρωπος που, όταν είναι πιστός, ξέρει ότι ο δρόμος για τη συνάντηση με τον Θεό περνάει μέσα από την έμπρακτη αγάπη για τον πλησίον, είναι δηλαδή ο δρόμος της ηθικής».

Τα άλλα τέσσερα βιβλία είναι πολιτικά.

Το πρώτο, δίνει την ιστορική διάσταση ενός φαινομένου που έχει καταρρακώσει το έθνος. Είναι το «Εθνική Ολοκλήρωση και Διχόνοια – Η Ελληνική Περίπτωση», του Καθηγητή Πολιτικής Ιστορίας και Επιστήμης Γιώργου Θ. Μαυροκορδάτου, και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Κυκλοφόρησε ως συμβολή στον εορτασμό της συμπλήρωσης 200 χρόνων από τότε που, όπως λέει ο συγγραφέας, διακηρύχθηκε η εθνική μας υπόσταση και ανεξαρτησία. Κάθε έθνος, μας επισημαίνει, περνάει από μια φάση «εθνικής ολοκλήρωσης», που συνήθως περιλαμβάνει την απελευθέρωσή του από «ξένο» ζυγό, και την ενοποίησή του στο πλαίσιο ενός ανεξάρτητου εθνικού κράτους. Η διαδικασία ενέχει διαμάχη και σύγκρουση – ιδεών, μα και συμφερόντων. «Τελικά – γράφει – όμοια με κεφαλή Ιανού, η άλλη όψη της εθνικής ολοκλήρωσης είναι, νομοτελειακά, η εμφύλια σύγκρουση μεταξύ ομοεθνών, κάποτε με αυτοκαταστροφικά αποτελέσματα, όπως συνέβη τελευταία φορά το 1974».

Το δεύτερο από τα πολιτικά βιβλία είναι το «Ανήμερη Χώρα» (Εκδόσεις Μελάνι) του Σωτήρη Μανωλόπουλου, ο οποίος είναι ψυχαναλυτής, κυρίως παιδιών, και σχολιάζει την βία και την κρίση εμπιστοσύνης στην πολιτική». Παραθέτω ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του Ηλία Μαγκλίνη, που είναι αρχισυντάκτης στο πολιτιστικό ένθετο «Τέχνες και Γράμματα» της κυριακάτικης Καθημερινής των Αθηνών, και φέρει τον τίτλο «Η Ελλάδα στο Ντιβάνι»:

 "Η Ελλάδα, ο Έλληνας, πέρα από κρίσεις, είναι ένας αδούλευτος ψυχισμός. Μπορεί να ζει μια χαρά όταν ορισμένες βασικές εξωτερικές συνθήκες είναι ευνοϊκές, μπαλώνοντας και κουκουλώνοντας, ειδικά όταν η οικονομία έχει μια ροή. Είτε σε ένα ζευγάρι ή μία οικογένεια είτε σε μία κοινωνία, μια χώρα, η καλή οικονομία έχει ένα κοινό χαρακτηριστικό: υπνωτίζει. Σε κάνει να νομίζεις ότι τα κατάφερες. Η κακή οικονομία, όμως, κάνει όλα τα φίδια να βγαίνουν από τις φωλιές τους. Κανονικά η Ελλάδα θα έπρεπε να είχε ξαπλώσει στο ντιβάνι πολύ πριν από τα μνημόνια, από την εποχή της αστακομακαρονάδας ή και από το 1974. Μήπως και καταλάβει γιατί και πως άφησε να γίνει,π.χ.,  ο Εμφύλιος ή γιατί και πως άφησε να συμβεί η Δικτατορία.»  

Το τρίτο από τα 4 πολιτικά βιβλία που προτείνω, είναι το «Κράτος και Ομάδες Συμφερόντων» - Μια Κριτικής της Παραδεδεγμένης Σοφίας – (Εκδόσεις Πόλις), από τον Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (με σπουδές στα νομικά και στα οικονομικά, στην Ελλάδα και στην Αγγλία), Χρυσάφη Ι. Ιορδάνογλου. Εξηγεί πως αυτές οι ομάδες συμφερόντων στρέβλωσαν τη λειτουργία της οικονομίας και ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την σημερινή κρίση. Τον φιλοξένησα στην εκπομπή μου στην ΕΡΤ λίγες μέρες μετά την σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, και «είδα» ξεκάθαρα δύο πτυχές της πολιτικής και της κοινωνίας που «συμμάχησαν» γίνει το κακό αυτό, αλλά και άλλα πολλά:  (α) Οι πελατειακές σχέσεις, και (β) η ασθενής κοινωνία των πολιτών, αφού το κράτος και τα κόμματα είναι ισχυρά και η υπερτροφία τους στραγγίζει την δυνατότητα της κοινωνίας για αυτόνομη έκφραση».

 Και το τελευταίο πολιτικό βιβλίο, είναι το «Έγκλημα στο Κραν Μοντανά» του Κύπριου ερευνητή-δημοσιογράφου Μακάριου Δρουσιώτη. Είναι το δεύτερο της πολυσυζητημένης «τριλογίας» «Η Συμμορία» και του «Κράτος Μαφία»,  έχω διαβάσει το πρώτο, αναφέρετυαι κυρίως στην εποχή του "κουρτέματος" στην Κύπρο, και έφριξα! ακόμα. Αυτό που αφορά το εθνικό μας θέμα, το Κυπριακό, και όσα έγιναν (και κυρίως ΔΕΝ έγιναν στο ελβετικό θέρετρο), με ενδιαφέρει ιδιαιτέρως. (α) Γιατί επί χρόνια καταγράφω και διαβάζω πολλές φορές ό,τι έχω συλλέξει από αυτόν τον απίστευτο πολιτικο-διπλωματικό μαραθώνιο που ακούει στο όνομα «Κυπριακό». Παρακολούθησα δημοσιογραφικά όλη την διαδικασία της τελευταίας, αποτυχημένης προσπάθειας για λύση του προβλήματός μας – έχοντας μιλήσει με σχεδόν όλα τα πρόσωπα που άμεσα ή και έμμεσα ενεπλάκησαν σε αυτό. Έχω δει έγγραφα και έγγραφα, έχω ακούσει και ξανακούσει ώρες ηχογραφημένο υλικού από on και off the record συνομιλίες. Όλα αυτά, μαζί και με πολλά που διάβασα στο βιβλίο του Δρουσιώτη, σιγά-σιγά και πολύ επώδυνα λέω, απαντούν σε όλα σχεδόν τα «γιατί» μου. (Και τα τρία βιβλία κυκλοφορο΄λυν από τις εκδόσεις αλφάδι).

Το κομμάτι αυτό δημοσιελυεται σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου, στην στήλη μου Πρόσωπα και Προσωπεία στην κυπριακή εφημερίδα "Φιλελεύθερος". - ΚΑΛΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

Η Ρένα κοιμήθηκε…

In Memoriam: Ρένα Κουμιώτη, 1948-2023. Απεβίωσε τα ξημερώματα χθες, σε οίκο ευγηρίας των Αθηνών, έχοντας ταλαιπωρηθεί πολύ από την υγεία της τα τελευταία 2 χρόνια, ιδιαίτερα μετά το περασμένο καλοκαίρι που έχασε τον γιο της, Νίκο Σαββίδη. Ήταν από τα πιο αναγνωρίσιμα και τρυφερά πρόσωπα του λεγόμενου Νέου Κύματος του ελληνικού τραγουδιού στη δεκαετία του ’60.

Το τραγούδι της Ρένας Κουμιώτη που με σημάδεψε όσο λίγα, ήταν το «Δώσε μου το στόμα σου» («Σαν Χελιδονάκι»), του 1969.  Είναι από τον Δρόμο του Μίμη Πλέσσα και του Λευτέρη Παπαδόπουλου.  Είναι κάτι παραπάνω από ερωτικό το τραγούδι. Περιγράφει πως μια κοπέλα χάνει τη παρθενιά της. Προσκαλεί τον νέο, που έχει προσγειωθεί σαν χελιδονάκι στο μπαλκόνι της, να γείρει να πλαγιάσει στο σεντόνι, πλάι της, και να γεμίσει – λέει – η κάμαρη πουλιά. Προηγείται όμως το λούσιμο…

Τρέχει το νερό πάνω στο σώμα σου,
τρέχω το κατόπι σου κι εγώ.
Δώσε μου, αγόρι μου, το στόμα σου
στο βαθύ φιλί σου να πνιγώ

Κι αφού γίνει αυτό και πλακωθούν στη συνέχεια στα φιλιά, η κοπελιά κάνει τη μεγαλειώδη όσο και δραματική πλέον δήλωση, ότι «η ζωή μου αρχίζει μες στα χέρια σου, ήμουνα αγέννητη ως τα χτες». Αλλά το πήρε απόφαση, δεν κρατιέται άλλο, θέλει να του δοθεί ολάκερη, και τον εκλιπαρεί «πάρε με, αγόρι μου, στα χέρια σου, 
πάρε με και κάνε με ό,τι θες.

Πάρε με, και κάνε με ό,τι θες! Πόσο προχωρημένο σαν τραγούδι! Ειπωμένο, μάλιστα, από μια κοπέλα που για όλους όσοι την «ξέραμε», ήταν η προσωποποίηση της σεμνής μελαγχολίας. Αυτό, απελευθέρωσε κύματα ηδονής! …